آیا آپنه خواب باعث مرگ می شود
کلمه آپنه به معنی بدون تنفس است و امروزه خوابی با وقفه تنفسی بیش از یک میلیارد نفر را رنج می دهد. این بیماری که بسیاری از افراد، متوجه جدی بودن تشخیص آن نمی شوند، احتمال ابتلا به فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی را بالا می برد. طبق تحقیقاتی که توسط کالج پزشکی ایالت پن صورت گرفته، مبتلایان به آپنه انسدادی خواب در مقایسه با افرادی که از سلامت خواب، بهره می برند، به طور قابل توجهی، بیش از سایرین، در معرض خطر مرگ ناگهانی هستند.
در این افراد با ورود مغز و بدن، به حالت خواب و حالت عدم هوشیاری و خاموشی مغز، برخی از عملکردهای بدن، به درستی انجام نمی شوند و فرد یا کاهش یا انسداد کامل جریان هوا در هنگام خواب را تجربه می کند. از عوارض این اختلال خواب می توان به خواب آلودگی زیاد در طول روز، خستگی، خروپف شدید و خواب غیرطبیعی اشاره کرد که به طور بالقوه بر کیفیت زندگی افراد تأثیر گذاشته و در مواردی پیامدهای جدی تری نیز به همراه دارند.
آپنه خواب یا وقفه تنفسی چیست و انواع آن
عده ای از افراد مبتلا به آپنه خواب، کابوس هایی در مورد غرق شدن یا خفگی می بینند که تنفس آن ها را برای چند ثانیه قطع می کند. آپنه اختلالی جدی است که در آن تنفس به طور مرتب متوقف شده و دوباره ادامه می یابد. در اثر این توقف تنفسی ، فرد دچار افت اکسیژن خون می شود و اگر احتمال نارسایی یا حمله قلبی و سکته مغزی در او بالا باشد، آپنه خواب شرایط را برای رخ دادن هر یک از این موارد فراهم می‌کند و فرد در خواب می میرد. به همین دلیل افراد میان سال وسالمند که خواب های بی کیفیتی دارند، باید از زیاد خوابیدن پرهیز کنند.
1. آپنه خواب انسدادی OSA
آپنه خواب انسدادی، نوعی اختلال در خواب است که مسیر هوایی فرد مسدود می گردد. عامل اصلی این انسداد، افتادگی عضلات گلو، بزرگی و شل شدن عضلات و بافت های زبان، زبان کوچک و لوزه هستند که ممکن است در طول شب، صدها بار باعث بسته شدن مسیر مجاری تنفسی و گلو شوند. این عمل، باعث تکه تکه شدن خواب فرد و ایجاد استرس در او می گردد. اکسیژن خون فرد مبتلا در هنگام قطع تنفس، دچارافت ناگهانی شده و اگر احتمال حمله قلبی، سکته مغزی یا نارسایی قلبی در فرد بالا باشد، تقریباً دو برابر بیشتر از سایرین دچار مرگ ناگهانی می‌شوند.
2. آپنه خواب مرکزی CSA
منشا آپنه خواب مرکزی، وجود مشکلی در ساقه مغز است که طی آن؛ مغز در حین خواب فرد، سیگنال های الکتریکی درست را به عضلات کنترل کننده تنفس، ارسال نمی کند و او را دچار وقفه تنفسی مکرر می نماید. این امر، منجر به هیپوکسمی یا افت سطح اکسیژن خون شده و موجب اختلال درعملکردهای حیاتی بدن می گردد. اگر مغز نتواند، شخص را برای نفس کشیدن از خواب بیدار کند؛ ممکن است به مرگ در خواب منتهی گردد.
3. آپنه‌ی خواب مختلط
آپنه خواب مختلط، ترکیبی از هر دو نوع آپنه مرکزی و انسدادی است و مکانیسم کامل این ترکیب آپنه به صورت ناشناخته باقی مانده است. ابتلا به این اختلال زمانی مشخص می شود .
آپنه انسدادی با کمک دستگاه CPAP درمان شده، ولی اگر توقف تنفس در شخص ادامه دار باشد و علائم آپنه خواب مرکزی را بعد از درمان با فشار هوای مثبت نشان دهد. طبق تحقیقات کارشناسان کلینیک مایو، ۱۵٪ از بیماران آپنه‌ی خواب که معتقد بودند به آپنه انسدادی خواب مبتلا هستند، در واقع آپنه‌ی خواب مختلط داشته‌اند.
عوارض آپنه خواب
افرادی که با حادترین نوع اختلال آپنه خواب، دست به گریبان هستند وتوقف‌های تنفسی بین 10 تا 30 ثانیه دارند، ممکن است تا 30 بار در یک ساعت نیز دچار آپنه در خواب شوند. این اختلال علاوه بر اینکه، امکان استراحت مطبوع شبانه را از بیمار سلب می نماید، بلکه باعث خستگی و کسالت روزانه او نیز می شود که این موضوع نه تنها برای بیمار بلکه برای دیگران نیز خطری جدی به حساب می آید.
در گزارشی از UCLA بیان شده که احتمال وقوع تصادف برای بیمارانی که در خواب، دچار آپنه می‌شوند، 6 برابر افرادی است که در چنین شرایطی قرار ندارند. دلیل این شرایط ایجاد ضایعات بافتی می باشد که به دلیل آپنه خواب درناحیه ای از مغز که به ذخیره خاطرات کمک می‌کند، ایجاد می شود.
چگونه متوجه آپنه ی خواب شویم؟
گاهی اوقات، خمیازه نیز مانند خروپف نشانه ای از اختلال آپنه در خواب است که در اغلب مواقع افراد آن را نادیده می گیرند. افرادی که خرو پف می کنند متوجه نفس های بریده و وقفه های تنفسی خود نمی شوند واین اطرافیان شخص هستند که به این مسئله اشاره می کنند. معمولا اعتراض دیگران فرد را به فکر درمان و تشخیص علت این مشکل می اندازد. تشخیص درست و به موقع آپنه خواب، از عهده یک پزشک مراقبت های اولیه بر می آید که به سوالات بیمار پاسخ داده و در صورت نیاز او را به کلینیک های معتبر خواب معرفی نماید.
مشکل ابتلا به اختلال آپنه این است که تاثیرات مربوط به آن تدریجی بوده و مشاهده مستقیم آن آسان نیست. این اختلال می تواند با فشار خون بالا، حمله قلبی، سکته مغزی و دیابت مرتبط باشد و احتمال مرگ را در اثر این عوامل افزایش دهد. در عین حالی که برای اختلال آپنه در خواب، راه های درمانی متعددی وجود دارد؛ ولی به دلیل بی توجهی عموم مردم و نبود آموزش در جامعه ی پزشکی، تشخیص و درمان آن به درستی انجام نمی شود.
تست آپنه خواب
ممکن است فرد سال ها به آپنه خفیف مبتلا باشد و علائم آن که شامل سردرد خفیف یا گلودرد صبحگاهی می باشد، به دلیل شباهت، به بیماری های دیگر نسبت داده شود. نداشتن خواب درست، افزایش اضطراب و استرس و پایین آمدن سطح اکسیژن خون نیز از علائمی است که اغلب ریشه اصلی آن که توقف در تنفس شبانه می باشد ، پنهان است.
از آنجایی که هیپوکسمی یا کمبود اکسیژن خون باعث افزایش نارسایی احتقانی قلب شده و کمبود خواب، توانایی بدن را برای بهبود وضعیت خود کاهش می دهد، بهتر است همه افراد نسبت به روش های درمانی این اختلال آگاهی پیدا کنند.
سخن پایانی
بهترین راه برای شناسایی و درمان آپنه خواب، بررسی تنفس و دیگر علائم حیاتی فرد در طول خواب شب است که در آزمایشگاه‌های مجهز به فناوری مدرن انجام می‌شود، ما در کلینک خواب اورا اسلیپ تحت نظر دکتر فریبا معینی پور تست خواب انجام می دهیم و طی آن بیماران تمام شب را تحت نظر متخصصان خواب می‌گذرانند.
مقالات بیشتر :
وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب) چیست؛ دلایل و درمان