درمان بی خوابی
بی خوابی (Insomnia) یک اختلال شایع در هنگام تصمیم به خوابیدن و استراحت می باشد. در صورت وجود اختلال بی خوابی، باید بگوییم که به خواب رفتن، یک امر سخت و طاقت فرسا و گاهی غیر ممکن می شود. با ابتلا به اختلال بی خوابی، گاهی ممکن است فرد، ساعت ها زودتر از موعد مقرر دچار بیداری شود و دیگر نتواند بخوابد. و یا اینکه با این اختلال، ممکن است فرد بعد از بیدار شدن از خواب هنوز احساس خستگی را در بدن خود حس کند.
بیخوابی عوارض زیادی را برای فرد ایجاد می کند، با کم کردن میزان انرژی بدن، حتی می تواند بر خلق و خو، سلامت بدن، عملکرد شغلی و کیفیت زندگی هم تاثیرات مستقیمی را بگذارد. مقدار خواب کافی برایب هر فرد متفاوت است. ولی بیشتر بزرگسالان به ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه نیازمند می باشند.معمولا در نتیجه استرس و اتفاقات دردناکی که گاهی در زندگی رقم می خورد، می توان گفت که خیلی از بزرگسالان، تجربه ای از بیخوابی کوتاه مدت دارند که برای روزها تا هفته‌ها ممکن است وجود داشته باشد.
ولی در مقابل برخی افراد از بیخوابی بلند مدت یا مزمن رنج می برند، حالتی که تا ماه‌ها ممکن است فرد را دچار اختلال در خواب کند. البته بیخوابی ممکن است یک مشکل اولیه به حساب بیاید و یا به دلیل دیگر بیماری‌ها و داروهای مصرفی نمایان گردد.
شما می توانید با ایجاد کوچکترین تغییرات در سبک زندگی روزانه خود، بی خوابی های شبانه را از بین ببرید.
در کلینیک خواب اورا اسلیپ با دکتر فریبا معینی پور متخصص اختلالات خواب “عضو آکادمی و طب خواب اروپا و استاد دانشگاه اُمئو سوئد” کنار شما هستیم تا یک به یک اختلالات خواب را شناسایی کنیم و با با جدید ترین روش های روز دنیا بدون جراحی، درد و خون ریزی آنها را درمان کنیم پس از پایان درمان شما بدون داشتن عوارض جانبی جراحی ها خواب باکیفیت و راحتی خواهید داشت. برای دریافت نوبت و مشاوره می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
تمامی این اختلالات با روش های جدید و استاندارد جهانی قابل درمان است. در ادامه بی خوابی و درمان بی خوابی بیشتر برسی شده است
انواع بی خوابی
بیخوابی مجموعه ای از اختلالات خواب می باشد که کم شدن کیفیت تا کمیت خواب را در خود دارد. اگر بخواهیم بی خوابی را دسته بندی کنیم، به طور معمول می توان سه نوع را برای آن نام برد:
- 1. بیخوابی گذرا: علایم اختلال تا سه شب وجود داشته باشد
- 2. بیخوابی حاد (بی خوابی کوتاه مدت) : علایم و نشانه‌های این نوع بی خوابی تا هفته‌ها نمایان می گردد.
- 3. بیخوابی مزمن: تا ماه‌ها و حتی گاهی تا سالها وجود دارد. مرکز ملی بهداشت بیان می کند که اکثر موارد مبتلا به بیخوابی مزمن، دارای مشکلات و بیماری‌های زمینه‌ای دیگر می باشند.
علائم بی خوابی
بی خوابی دارای علائم و نشانه هایی می باشد، که در ادامه تعدادی از آنها را بیان می کنیم:
• در حالت سختی به خواب رفتن در هنگام شب
• به تعداد زیاد بیدار شدن در طول شب
• بیدار شدن در صبح خیلی زود
• احساس بی حالی و کسلی بعد از بیدار شدن
• داشتن حالت خواب آلودگی و خستگی در طول روز
• زودرنجی، افسردگی و استرس
• عدم تمرکز حواس روی وظایف
• ضعیف شدن حافظه
• بالا رفتن سطح اشتباهات فردی و تصادف‌ها
• نگرانی مداوم در مورد خواب
عوامل و دلایلی بی خوابی
در مورد بی خوابی باید گفت که ممکن است یک مشکل اولیه به حساب بیاید و یا اینکه مرتبط با بیماری های دیگر باشد. بی خوابی ها معمولاً در اثر استرس و وقایع زندگی و عادت‌های مختل کننده خواب ایجاد می شوند. شناخت و درمان عوامل زمینه‌ای و نهفته شاید سالها به طول بیانجامد، ولی باید گفت که می تواند مشکل بی خوابی را حل کند. عواملی و دلایلی که در ادامه بیان می کنیم می تواند بی خوابی را در فرد تقویت کند.
استرس
نگرانی‌های فرد در مورد مباحث شغلی، تحصیلی، مالی، خانوادگی و نگرانی در مورد وضعیت سلامتی، حالتی را برای ذهن در طول شب ایجاد می کند که همچنان فعال باشد، و در نهایت مانع خوابیدن می شود و آن را به یک کار سخت تبدیل می نماید. وقایع دردناکی همچون مرگ و یا بیماری یکی از اعضای خانواده، جدایی هم ممکن است سبب بی خوابی شود.
اختلال در چرخه خواب و بیداری
فعالیت‌های فرد در طول شبانه رور مانند یک ساعت داخلی برای بدن می باشد و چرخه خواب و بیداری را تنظیم می کند. وقتی که این ساعت درونی بدن دچار اختلال شود و ریتم منظم شبانه روزی از بین برود، بی خوابی رقم می خورد. زمانی که مسافرت‌های طولانی بین دو نقطه با ساعات متفاوت رقم بخورد و یا کار کردن در شیفت‌های خیلی زود و یا دیر هنگام و عوض کردن مداوم شیفت‌های کاری صورت بگیرد، ریتم طبیعی بدن با بی نظمی دچار می شود و در نهایت منجر به بی خوابی می گردد.
عادات خواب نامناسب
داشتن عادات خواب نامناسب هم از عوامل بی خوابی می باشد. عادات بدی همچون داشتن برنامه زمان بندی خواب نامنظم، چرت عصرانه، انجام فعالیت‌های تحریک کننده قبل از خواب، محیط خواب بدون آرامش، غذا خوردن، تلویزیون نگاه کردن، بازی کردن و سرگرم شدن با گوشی تلفن همراه قبل از به خواب رفتن، این توانایی را دارد که چرخه‌ی خواب را دچار اختلال کنند و بی خوابی را به فرد تحویل دهند.
دیر شام خوردن
اگر پیش از خوابیدن مقدار زیادی مصرف شود و در اصطلاح غذای سنگین بخوریم، دراز کشیدن کاری سخت و دشوار می شود. از در این حالت معمولا سوزش سر دل و بازگشت اسید معده به مری اتفاق می افتد، و سبب بیداری در طول شب می گردد.
اختلالات روانی
اختلالات اضطرابی مثل اختلال استرسی بعد از آسیب روانی (post-traumatic stress disorder) می تواند تا سبب اختلال در خواب شود. خیلی زود بیدار شدن شاید نشانه‌ی افسردگی فرد باشد. بی خوابی همراه با بیماری‌های روانی ایجاد می شود.
داروها
بعضی از داروهای ضد افسردگی، و همچنین داروهای کنترل کننده فشار خون و آسم، این توانایی را دارند تا تاثیر مستقیمی بر نوع خواب بگذارند. مثلا داروهای مسکن، سرماخوردگی و آلرژی و همچنین داروهای کاهش وزن، دارای کافئین می باشند که ممکن است اختلال خواب را ایجاد کنند.
بیماری‌ها
دردهای مزمن، سرطان، دیابت، بیماری قلبی، آسم و بازگشت اسید معده به مری، تیروئید پرکار، پارکینسون و آلزایمر، سبب اختلال در خواب می شوند
اختلالات مرتبط با خواب
آپنه خواب
آپنه خواب یا وقفه تنفسی در خواب (Sleep apnea) سبب می شود تا به صورت دوره‌ای در طول شب، تنفس با توقف مواجه شود، و به همین خاطر خواب مختل می گردد. دیگر موردی که می تواند اختلال خواب را ایجاد کند، سندروم پای بی قرار اسیت که باعث ایجاد حسی ناخوشایند در پاها می شود و فرد به صورت غیر ارادی دائما پای خود را تکان می‌دهد، و خواب خود را دچار اختلال می نماید.
کافئین، نیکوتین و الکل
قهوه، چای، نوشابه‌ی گازدار و دیگر نوشیدنی‌های کافئین دار تحریک کننده می باشند. معمولا نوشیدن این مواد در ساعات آخر عصر و در هنگام غروب آفتاب سبب بیدار ماندن شما در طول شب می گردد.
بیخوابی و افزایش سن
هر مقدار که سن انسانها بالاتر می رود، اختلال بی خوابی هم شایع تر می گردد. افزایش سن ممکن است مشکلات زیر را برای شخص به همراه بیاورد:
تغییر الگوی خواب: بالا رفتن سن، سبب می شود تا خواب سبک‌تر گردد، و در نتیجه هر صدا و یا تغییری در محیط به راحتی فرد را با بیداری مواجه می کند. با افزایش سن ممکن است که انسان در هنگام غروب احساس خواب آلودگی پیدا کند و در همین اثر زود خوابیدن، صبح خیلی زود از خواب بیدار شود.
تغییر در مقدار فعالیت روزانه: افراد مسن از نظر فیزیکی فعالیات کمتری دارند و همین باعث اختلال در خواب شبانه می شود. با کم بودن فعالیت ها فرد تمایل پیدا می کند تا هنگام عصر، چرت عصرگاهی را تجربه کند. این استراحت عصرگاهی، خواب شب را با اختلال روبه رو می کند.
تغییر وضعیت سلامتی: دردهای ناشی از التهاب مفاصل و یا کمر درد و همچنین مشکلاتی همچون افسردگی و اضطراب، یقینا خواب را مختل می کنند. بیماری پروستات و مثانه، هم شخص را در حالتی قرار می دهد تا چند بار در طول شب به سرویس بهداشتی برود. در ضمن سندروم پای بی قرار و وقفه تنفسی در خواب هم در صورت بالا رفتن سن، شیوع بیشتری پیدا می کند.
داروهای مصرفی زیادتر: مصرف دارو در افراد مسن به نسبت جوانان بیشتر می باشد. داروها هر کدام اثراتی دارند که می توانند الگوی خواب در افراد تحت تاثیر قرار دهند و با اختلالاتی مواجه کنند.
پیشگیری از بی خوابی
ایجاد عادت‌های خوب در مورد خوابیدن، شما را در پیشگیری از بی خوابی و بالابردن کیفیت خواب کمک می نماید. عادتهایی مثل:
- همیشه در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و همچنین در ساعت مشخصی هم تصمیم بگیرید از خواب بیدار شوید. سعی کنید این الگوی ثابت را حتی در روزهای تعطیل هم مراعات کنید.
- در طول روز فعال باشید. فعالیت‌های روزانه اگر منظم باشد کمک بزرگی به بهبود کیفیت خواب شبانه می کند..
- داروهای مصرفی را به دقت تحت کنترل داشته باشید، برخی داروها در ایجاد بی خوابی نقش دارند.
- چرت عصرانه را محدود کنید و یا اینکه بالکل حذف نمایید .
- مصرف کافئین و الکل را متوقف کنید و از فراورده‌های نیکوتین دار استفاده نکنید.
- قبل از خواب هیچگاه غذاها و نوشیدنی‌ها را در حجم بالایی مصرف نکنید.
- محیط خواب خود را همراه با آرامش قرار دهید، و از آن اتاق برای کار کردن و فعالیت‌های غیر مرتبط بکارگیری نکنید.
- دقایق قبل از خواب را هم مراقب باشید. حمام آب گرم، خواندن کتاب و یا گوش دادن به موزیک‌های آرام به کیفیت خواب شما کمک می کند.
تشخیص بی خوابی توسط پزشک متخصص
طبق وضعیت هر یک از افراد، تشخیص بی خوابی و جویا شدن علت آن با روشهایی صورت می گیرد. پزشک متخصص با اعمال شیوه هایی در جستجوی علت بی خوابی می گردد و وضعیت درمان شخص را معین می کند.
معاینه بالینی و فیزیکی
اگر علت بی خوابی فرد در وضعیتی ناشناخته قرار داشته باشد، پزشک برای بررسی بیماری‌های احتمالی بیمار را معاینه می کند. بیماری هایی که با بی خوابی ارتباط دارند. شاید برای بررسی عملکرد غده تیروئید و همچنین باقی عوامل مرتبط با بی خوابی از فرد آزمایش خون انجام شود.
بررسی عادت‌های خواب
پزشک جهت تکمیل تشخیص و اطلاع از الگوی خواب و بیداری بیمار، درخواست می کند تا فرد ساعت خواب و بیداری خود هر روز یادداشت کند. علاوه بر این پزشک سوالاتی را هم در رابطه با خواب از فرد می پرسد.
مطالعه‌ی الگوی خواب فرد
اگر علت بی خوابی ناشناس باشد، یا فرد علایمی داشته باشد که سایر اختلالات خواب مثل وقفه تنفسی در خواب یا سندروم پای بی قرار را نشان بدهد، لازم است تا فرد یک شب در مرکز تحقیقاتی خواب بماند تا آزمایش‌های لازم بر روی او صورت بگیرد، و فعالیت بدن در هنگام خواب به صورت کاملی تحت نظر قرار بگیرد. امواج مغزی، تنفس، ضربان قلب، حرکات چشم و حرکات بدن در طی خواب را در این مرکز مورد بررسی قرار می دهند.
چه سوالاتی را باید به پزشک خود توضیح دهید
ممکن است پزشک چندین سوال از شما بپرسد ، مانند موارد زیر.
درباره بی خوابی شما :
- هر چند وقت یکبار با خوابیدن مشکل دارید و بی خوابی از کی شروع شد؟
- چقدر طول می کشد تا به خواب بروید؟
- آیا خروپف می کنید یا با حس خفه شدن از خواب بیدار می شوید؟
- چقدر شب ها بیدار می شوید و چقدر طول می کشد تا دوباره بخوابید؟
- وقتی نمی توانید بخوابید چیکار می کنید؟
- برای بهبود خواب خود چه تلاش کرده اید؟
درباره روز شما :
- آیا هنگام بیدار شدن احساس سرزندگی می کنید یا در طول روز خسته هستید؟
- آیا در طول روز چرت می زنید؟
- معمولاً عصرها چه می خورید و می نوشید؟
درباره روال قبل از خواب:
- روال خواب شما چطور است ؟
- آیا در حال حاضر قبل از خواب دارو یا قرص خواب آور مصرف می کنید؟
- چه ساعتی می خوابید و از خواب بیدار می شوید؟ آیا این در آخر هفته ها متفاوت است؟
- چند ساعت در شب می خوابید؟
درباره سایر مواردی که ممکن است بر خواب شما تأثیر بگذارد:
- آیا اخیراً اتفاقات استرس زایی را تجربه کرده اید؟
- آیا از دخانیات استفاده می کنید یا الکل می نوشید؟
- آیا اعضای خانواده شما با مشکل خواب روبرو هستند؟
- به طور منظم چه داروهایی مصرف می کنید؟
نتیجه گیری
یکی از اختلالاتی که در هنگام خوابیدن و استراحت کردن خیلی از افراد را دچار می کند، بی خوابی است. با وجود این اختلال، خوابیدن، یک امر طاقت فرسایی می شود و حتی ممکن است عملی نشود، و فرد در حالتی قرار می گیرد که عملا نمی تواند بخوابد و همین بی خوابی سبب بروز معضلات زیادی در طول روز برای او می گردد، و همیشه بعد از بیدار شدن در روز احساس خستگی را در بدن خود حس می کند.
اگر دچار مشکلات و اختلالات خواب می باشید، بهتر است با حضور نزد پزشک متخصص خواب، مشاوره لازم را جهت درمان دریافت کنید. دکتر فریبا معینی پور متخصص بی خوابی در تهران می باشد. شما با مراجعه به کلینیک خواب اورا اسلیپ می توانید نسبت به درمان اختلالات خواب خود مانند : درمان خروپف، درمان آپنه خواب اقدام کنید و برای همیشه با این معضل خداحافظی کنید.