آیا ویتامین ب خواب آور است؟

بی خوابی و مشکلات خواب از آن مشکلاتی است که تعداد زیادی از افراد را درگیر کرده است. این مشکل در زندگی مدرن ممکن است بیشتر اتفاق بیفتد. اگر خواب کافی شبانه داشته باشید، روزتان را پر انرژی تر و سرحال تر شروع خواهید کرد.

عوامل زیادی برای یک خواب بهتر وجود دارد که ویتامین ها و املاح معدنی مورد نیاز بدن، از موثرترین عوامل در داشتن یک خواب آسوده اند. تحقیقات حاکی از آن است که کمبود ویتامین از عوامل اصلی بی خوابی و اختلالات خواب است. در این مطلب می خواهیم بررسی کنیم که آیا ویتامین B خواب آور است؟

چرا خواب راحت و عمیق اهمیت دارد؟

مدت زمانی که هر فرد باید برای به خواب رفتن صرف کند، متفاوت است. در بعضی افراد این زمان طولانی تر است. همین کمبود خواب و اختلالات خواب دیگر می تواند سلامتی شخص را به مخاطره بیندازد.

مطالعات نشان می دهد که خواب کمتر از 7 ساعت در یک شبانه روز، خطر مرگ را در شخص تا 2 برابر افزایش می دهد و همچنین خواب کمتر از 6 ساعت این احتمال را تا 4 برابر افزایش می دهد. از آن جایی که این روزها بی خوابی از مشکلات رایج است، اشخاص مبتلا هزینه های بالایی بابت درمان بی خوابی می پردازند.

تحقیقاتی در رابطه با تاثیر ویتامین ب بر خواب

در سال 2007 مطالعه ای در رابطه با تاثیر ویتامین ها بر روی الگوهای خواب صورت گرفت. دراین تحقیق که سن، جنسیت و معیارهای دیگر هم در نظر گرفته می شد، مشخص شد که افرادی که از ویتامین ها استفاده می کنند، کمتر دچار اختلالات خواب مانند پریدن ناگهانی از خواب در شب می شوند.

از بین ویتامین های موجود، ویتامین B نقش پررنگ تری در این بین ایفا می کند. به این صورت که کمبود ویتامین B6 نقش پررنگی در مشکلات خواب دارد. از طرف دیگر ویتامین B12 به تولید انتقال دهنده های عصبی که در خواب هم نقش مهمی دارند، موثر است. بنابراین نتیجه می گیریم که مصرف مولتی ویتامین ها مخصوصا ویتامین های گروه ب نقش پررنگی در داشتن یک خواب راحت و باکیفیت دارد.

البته شایان ذکر است که تحقیقاتی که در رابطه با تاثیر ویتامین ها بر روی خواب انجام شده است، هنوز کامل نیستند و نمی توان با قطعیت ذکر کرد که با خوردن ویتامین شما قطعا خواب بهتری خواهید داشت. اما پزشکان در این مورد مطمئن اند که با مصرف ویتامین ها و املاح معدنی که بدن به آن ها نیاز دارد، بدن شما سطح مواد مغذی متعادلی دارد و در نتیجه شب ها راحت تر به خواب می روید.

اما اگر بدن شما کمبود ویتامین و املاح معدنی نداشته باشد، مصرف مولتی ویتامین ها باعث می شود تا سطح این مواد در بدن شما بسیار بیشتر از ظرفیت طبیعی بدن افزایش یافته و دچار اختلال خواب به دلیل ابتلا به مسمومیت شوید. در این صورت هرگونه عارضه جانبی دیگر هم دور از انتظار نیست.

ویتامین های گروه ب

حال می خواهیم به معرفی ویتامین های این گروه, خواص آن ها، مواد غذایی حاوی این ویتامین ها و غیره بپردازیم.

ویتامین B1

به این ویتامین، “ضد ورم عصب” هم می گویند. دلیل آن، تاثیر این ویتامین در رفع خواب رفتگی دست و پا، گزگز شدن و سوزن سوزن شدن شان و احساس ضعف و خستگی بدنی می باشد. این ویتامین به نام B1 معروف شده و عامل “ضد عصبانیت” هم لقب دارد. ویتامین B1 برای دستگاه گوارش، قلب و ریه بسیار مفید بوده و مصرف آن باعث رفع حس خستگی، افسردگی، عصبانیت و تندخویی، زودرنجی و استرس و اضطراب می شود.

حال می خواهیم ببینیم که ویتامین B1 چه مکانیسمی داشته و چگونه عمل می کند؟

این ویتامین از راه خون جذب بدن می شود، پس از جذب از طریق خون بر روی آن تغییراتی اعمال می شود و سپس آماده استفاده در بافت ها و اندام های بدن است.

ویتامین B1 جزو ویتامین هایی است که در آب حل می شود. یعنی بدن قادر به ذخیره ویتامین B1 نیست و برای به دست آوردن آن، حتما باید از طریق تغذیه جذب بدن شود.

منابع غذایی سرشار از ویتامین B1

همان طور که گفتیم، این ویتامین در بدن ذخیره نمی شود. پس باید آن را از طریق مواد غذایی حاوی این ویتامین وارد بدن خود کنیم، چون بدن به این ویتامین نیاز دارد. خوراکی ها و مواد غذایی حاوی این ویتامین عبارت اند از:

• گوشت قرمز، گوشت ماهی و غلات منابع سرشار از این ویتامین هستند.
• جوانه ی غلات، سبوس برنج و دیگر غلاتی که سبوس دارند و جو دارای غلظت بالایی از این ویتامین هستند.
• این ویتامین در مغزهایی مانند پسته، بادام، گردو و فندق هم وجود دارد.
• میوه ها وسبزیجات مانند کاهو، هویج، اسفناج، کلم، گل کلم، پرتقال، انواع خربزه، سیب زمینی و مارچوبه هم حاوی ویتامین ب1 هستند.
• حبوبات مانند عدس و لوبیا، تخم مرغ و شیر هم سرشار از این ویتامین اند.

همان طور که در بالا ذکر شد، این ویتامین محلول در آب است. پس پختن این مواد غذایی از ارزش غذای یآن ها می کاهد. لازم به ذکر است که برنج سفید فقط یک دهم برنج قهوه ای که سرشار از ویتامین B1 است، حاوی این ویتامین می باشد.

یکی از عواملی که جذب ویتامین B1 را سخت می کند، مصرف زیاد الکل است که باعث می شود این ویتامین در بدن ذخیره نشود. بنابراین باید در مصرف الکل احتیاط کرده تا دچار کمبود این ویتامین نشوید.

علائم و عوارض کمبود ویتامین B1

اگر دچار کمبود این ویتامین باشید، ممکن است یک سری از علائم را از خود نشان بدهید. این علائم می تواند هرکدام از موارد زیر باشد:

• مشکلات گوارشی مانند نفخ معده، بی اشتهایی، پرخوری عصبی، کاهش وزن شدید و یا یبوست
• احساس ضعف و خستگی
• درد عضلانی
• تپش قلب زیاد و نامنظم
• تنگی نفس
• مشکلات خواب مانند بی خوابی
• کاهش توانایی ذهن در تمرکز درست
• احساس افسردگی
• عصبانیت و تندخویی
• از دست دادن قدرت تمرکز

از علائمی هستند که در نتیجه ی کمبود ویتامین B1 خود را نشان می دهند.

کمبود شدید این ویتامین باعث ابتلا به بیماری بری بری می شود که در واقع بیماری ای با اختلالات عصبی شدید است که در صورت عدم درمان به موقع، سیستم عصبی شخص را تخریب و باعث مرگ وی می شود. بری بری نوعی فلج شدن است که از پاها شروع شده و سپس به سمت دستها می آید. حتی می تواند به سمت عضلات سینه ها بیاید و آن ناحیه را هم درگیر خودش کند. این بیماری اشخاص مبتلا را دچار نوعی لمس و بی حسی کرده و به مرور زمان آن ها را از راه رفتن و تکان دادن اعضای بدن شان باز می دارد. به طوری که نمی توانند گامی بردارند.

ویتامین B1 در چه مواردی باید مصرف شوند؟

• درمان بیماری ها
• کمک به کاهش وزن
• تسهیل کردن اعتیاد به الکل
• کمک به درمان اختلالاتی مانند افسردگی، اضطراب و غیره

مزایای مصرف ویتامین B1

ویتامین B1 که نام دیگر آن تیامین است فواید بسیاری دارد و به درمان چندین بیماری کمک می کند. این فواید از این قرار است:

• از عوارض سیستم عصبی مغز، ماهیچه ها، قلب، معده و روده جلوگیری می کند.
• به ترمیم اعصاب بدن کمک می کند.
• عملکرد ورزشکاران را بهبود می بخشد.
• اسهال را کم می کند.
• بی اشتهایی و کم اشتهایی را کاهش می دهد.

ای ویتامین می تواند از بیماری هایی که در ادامه گفته می شود هم پیشگیری کرده و علائم آنها را کاهش دهد. این بیماری ها عبرت اند از ایدز، زخم های بدن، آب مروارید، گلوکرم و مشکلات بینایی دیگر، آسیب به مخچه در مغز، سرطان دهانه رحم، درد دیابتی، فشار خون، مشکلات قلب، مشکلات کلیه در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2، دریازدگی و سیستم ایمنی ضعیف.

البته همه این تاثیرات به طور قطعی توسط تحقیقات تایید نشده و نیازمند بررسی های بیشتر است.

ویتامین B12

ویتامین B12 هم از گروه ویتامین های ب است. این ویتامین باعث سلامت اعصاب و سلول های خونی شده و انرژی تولید می کند. افراد مسن، گیاه خواران و افراد خام خوار ممکن است به کمبود این ویتامین دچار شوند. کمبود این ویتامین باعث اختلال خواب، خستگی، بی حسی بدن، گزگز شدن و بی حالی در شخص می شود.

مقدار دوزی که باید مصرف شود هم بین 250 تا 500 گرم به طور روزانه است. مصرف دوز بالای این ویتامین هم عوارضی مانند سرگیجه، بی قراری و درد معده دارد. این ویتامین در موادی مانند تخم مرغ، مرغ، دانه چیا، سیب زمینی شیرین و مکمل های دارویی حاوی این ویتامین وجود دارد.

ویتامین B6

این ویتامین هم محلول در آب است و نام دیگر آن “پیریدوکسین” است. همچنین بدن قادر به تولید این ویتامین نبوده و باید از طریق تغذیه و مکمل های دارویی جذب شود. B6 در کاهش علائم افسردگی، کاهش احتمال ابتلا به آلزایمر، کمک به رفع کم خونی، بهبود علائم سندروم پیش از قاعدگی نقش داشته و برای خانم های باردار به شدت توصیه می شود.

منابع غذایی سرشار از این ویتامین عبارت اند از ماهی سالمون، سیب زمینی، نخود، مرغ، جگر، سویا، گردو، جوانه گندم و همچنین مکمل ب کمپلکس.

مصرف بیش از حد این ویتامین هم باعث مسمومیت غذایی و احساس عصبانیت و بی حسی در دست و پاها می شود. پس از مصرف این ویتامین بدون تجویز پزشک خودداری کنید.

کلام آخر

بی خوابی از مشکلاتی است که می تواند زندگی و روان فرد را مختل کند. تحقیقات نشان داده اند که مصرف مولتی ویتامین ها مخصوصا ویتامین B در داشتن یک خواب راحت موثر است. پس برای درمان بی خوابی خود ابتدا باید به جستجوی علت آن باشید. برای این کار، می توانید به یک متخصص اختلالات خواب مراجعه کنید. در مرکز درمان اختلالات خواب اورا اسلیپ پزشکان متخصص و دکتر فریبا معینی پور حضور دارند که با معاینه شما دلایل را شناسایی و درمان بی خوابی را شروع می کنند. برای دریافت نوبت و مشاوره تلفنی با ما تماس بگیرید.

سوالات متداول

بیشتر بخوانید :

کمبود چه ویتامینی باعث بی خوابی می‌شود؟