خواب آلودگی و خستگی زیاد نشانه چیست؛ دلایل و درمان
برخلاف خستگی که بیشتر با سطح پایین انرژی مرتبط است، خواب آلودگی مفرط می‌تواند تا حدی احساس خستگی در شما ایجاد کند که در مدرسه، کار و حتی روابط و کارهای روزانه اختلال وارد می‌کند. در یک نظرسنجی توسط بنیاد خواب آمریکا، 18 درصد از پاسخ‌دهندگان گزارش دادند که دچار خواب آلودگی مفرط شده‌اند. اما این درصد ممکن است در واقع بسیار بیشتر باشد.
کلید غلبه بر خواب آلودگی مفرط، شناسایی دلیل آن است. مشکلات مرتبط با خواب زیادی وجود دارند که باید قبل از تشخیص مورد ارزیابی قرار گیرند. در این مقاله همراه ما باشید تا دلایل و درمان خواب آلودگی و خستگی زیاد با برسی کنیم.
دلایل خواب آلودگی و خستگی زیاد
هر شرایطی که مانع از داشتن یک خواب باکیفیت در شب می‌شود، می‌تواند دلیل خواب آلودگی مفرط در طی روز باشد. خواب آلودگی در طی روز ممکن است تنها علامتی باشد که شما با آن آشنایی دارید، اما علائم دیگری نیز مانند خروپف یا لگد زدن در هنگام خواب بروز هم می‌کنند.برای بسیاری از افراد مبتلا به اختلالات خواب، صرف‌نظر از دلیل اصلی، مهم است که وضعیت خواب مورد ارزیابی قرار گیرد زیرا عملکرد فرد در طی روز را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
از شایع‌ترین علل خواب آلودگی مفرط می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
آپنه خواب
آپنه خواب یک بیماری جدی است که در آن در طی شب به طور مکرر تنفس قطع می‌شود. همین امر می‌تواند موجب شود تا در طی روز احساس خستگی و خواب آلودگی داشته باشید.
اپنه خواب دارای علائمی است که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- خروپف بلند و نفس نفس زدن در هنگام خواب
- گلودرد و سردرد بعد از بیدار شدن
- مشکلات توجه
- کج خلقی
- آپنه خواب همچنین می‌تواند به فشار خون بالا و سایر مشکلات قلبی و نیز دیابت نوع 2 و چاقی منجر شود.
در واقع دو نوع آپنه خواب اصلی وجود دارد. هر دو این آپنه‌های خواب می‌توانند منرج به خواب آلودگی مفرط شوند زیرا مانع از خواب کافی در طی شب می‌شوند. این دو نوع آپنه خواب عبارتند از:
آپنه انسدادی خواب (OSA): این نوع آپنه خواب وقتی رخ می‌دهد که بافت پشت گلو هنگام خواب شل می‌شود و تا حدودی راه هوا را می‌گیرد.
آپنه خواب مرکزی (CSA): این نوع آپنه زمانی رخ می‌دهد که مغز سیگنال‌های عصبی درستی را به ماهیچه‌های کنترل کننده‌ی تنفس در هنگام خواب ارسال نمی‌کند.
سندرم پاهای بی‌قرار (RLS)
سندرم پاهای بی‌قرار (RLS) احساس ناخوشایند و اجتناب‌ناپذیری را در فرد ایجاد می‌کند تا پاهای خود را به حرکت درآورد. ممکن است وقتی راحت دراز کشیده‌اید احساس تپش یا سوزش را در پاهای خود حس کنید که تنها با بلند شدن و راه رفتن تسکین می‌شود. سندرم پاهای بی‌قرار خوابیدن را دشوار می‌کند و همین امر به خواب آلودگی مفرط در روز بعد منجر می‌شود.
دلایل اصلی سندرم پاهای بی‌قرار هنوز مشخص نیست، اما ثابت شده است که حدود 10% از جمعیت ایالات متحده آمریکا را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ممکن است یک عامل ژنتیکی دخلی باشد، این در حالی است که برخی از تحقیقات کمبود آهن را یکی از اصلی‌ترین دلایل این شرایط می‌دانند. بسیاری از دانشمندان بر این باورند که مشکلات مربوط به عقده‌های قاعده‌ای مغز، منطقه‌ای که مسئول حرکت است، دلیل اصلی ابتلا به سندرم پاهای بی‌قرار می‌باشند.
نارکولپسی یا حمله خواب
حمله خواب یک مشکل خواب است که در اغلب موارد اشتباه تشخیص داده می‌شود. همانند سندرم پاهای بی‌قرار، این نیز یک اختلال عصبی است. در حمله خواب، مغز چرخه خواب و بیداری را به درستی تنظیم نمی‌کند. در طی شب یک فرد با حمله خواب چندین بار از خواب بیدار می‌شود. سپس در طول روز، خواب آلودگی مفرط در بازه‌های زمانی مختلف به سراغ فرد می‌آید. افراد مبتلا به نارکولپسی یا حمله خواب ممکن است حتی در حین گفتگو یا غذا خوردن به خواب بروند.
حمله خواب نسبتا نادر است و به احتمال زیاد کمتر از 200000 نفر در ایالات متحده درگیر این بیماری هستند. حمله خواب در بیشتر موارد به صورت اشتباه با یک اختلال روانپزشکی تشخیص داده می‌شود. هرکسی می‌تواند به حمله خواب مبتلا شود، اگرچه معمولا در افراد بین 7 تا 25 سال رایج است.
افسردگی
تغییر قابل توجه در الگو و برنامه خواب یکی از شایع‌ترین علائم افسردگی به شمار می‌رود. وقتی دچار افسردگی می‌شوید، ممکن است بیشتر یا کمتر از حد معمول بخوابید. اگر شب‌ها خوب نخوابید، به احتمال زیاد در طول روز خواب آلودگی مفرط را تجربه خواهید کرد. گاهی اوقات، تغییرات خواب علائم اولیه افسردگی هستند. برای سایر افراد، تغییرات در عادات خواب پس از ظاهر شدن علائم دیگر رخ می‌دهد.
افسردگی دلایل مختلفی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توان به سطح غیرمعمول مواد شیمیایی در مغز، مشکلات مربوط به مناطقی از مغز که خلق و خوی را مدیریت می‌کنند و رویدادهای آسیب زا را نام برد
عوارض جانبی داروها
مصرف برخی از داروها موجب عوارض جانبی می‌شود. داروهایی که ممکن است خواب الودگی مفرط از عوارض جانبی آن‌ها باشد، عبارتند از:
- برخی از داروهایی که فشار خون بالا را درمان می‌کنند
- داروهای ضد افسردگی
- داروهایی که احتقان بینی را درمان می‌کنند (آنتی هیستامین‌ها)
- داروهایی که حالت تهوع و استفراغ را درمان می‌کنند (ضد تهوع)
- داروهای ضد روان‌پریشی
- صرع
- داروهایی که اضطراب را درمان می‌کنند
اگر فکر می‌کنید که خواب آلودگی که تجربه می‌کنید در اثر مصرف دارویی خاص است، قبل از قطع مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
بالا رفتن سن
مطالعات نشان داده‌اند که افراد مسن زمان بیشتری را در رختخواب سپری می‌کنند اما کیفیت خواب آن‌ها پایین‌تر است. بر اساس یک مطالعه، کیفیت خواب از سنین میانسالی شروع به کاهش می‌کند. با بالا رفتن سن، انسان زمان کمتری را در فاز عمیق‌تر خواب می‌گذراند و تعداد دفعات بیدار شدن در طول شب افزایش می‌یابد.
پرخوابی ایدیوپاتیک
اگر نمی‌توانید علت ثانویه خواب آلودگی مفرط را تشخیص دهید، ممکن است پرخوابی ایدیوپاتیک (IH) داشته باشید که یک اختلال عصبی مزمن خواب است. در پرخوابی ایدیوپاتیک با وجود خواب کافی یا حتی طولانی مدت فرد دچار خواب آلودگی مفرط می‌شود. ایدیوپاتیک اصطلاحی برای یک علت ناشناخته است، زیرا علت پرخوابی ایدیوپاتیک در حال حاضر مشخص نیست. افراد مبتلا به این اختلال با وجود تنظیم چندین هشدار برای بیدار شدن ممکن است برای بلند شدن از رختخواب مشکل داشته باشند.
درمان خواب آلودگی مفرط چگونه انجام می‌شود؟
گزینه‌های درمانی برای خواب آلودگی مفرط بر اساس دلیل بروز آن متفاوت می‌باشند. در ادامه برخی از این گزینه‌های درمانی را بررسی می‌کنیم.
درمان آپنه انسدادی خواب
همانطور که گفته شد یکی از رایج‌ترین دلایل خواب آلودگی مفرط، آپنه انسدادی خواب است. یک از رایج‌ترین درمان‌ها برای این شرایط فشار مثبت و مداوم در راه هوایی (CPAP) است. این روش درمانی از یک دستگاه کوچک استفاده می‌کند که هوا را از طریق یک شلنگ انعطاف‌پذیر به ماسکی که روی بینی و دهان فرد قرار می‌گیرد، پمپ می‌کند.
نسخه‌های جدیدتر این دستگاه دارای ماسک‌های کوچک‌تر و راحت‌تر هستند. برخی از افراد شکایت می‌کنند که استفاده از این دستگاه راحت نیست، اما همچنان درمان آپنه خواب انسدادی است. این معمولاً اولین درمانی است که پزشکان برای OSA پیشنهاد می‌کنند.
درمان سندرم پاهای بی‌قرار
سندرم پاهای بی‌قرار را گاهی اوقات می‌توان به واسطه‌ی تغییر در سبک زندگی درمان کرد. ماساژ پا یا حمام آب گرم قبل از خواب می‌تواند موثر واقع شود. ورزش در اوایل روز ممکن است به سندرم پاهای بی‌قرار و توانایی شما برای به خواب رفتن کمک کند.
اگر مشخص شود که سطح آهن بدن شما پایین است، پزشک برای شما مکمل آهن تجویز خواهد کرد. علاوه بر این، پزشک ممکن است داروهایی برای کنترل علائم سندرم پاهای بی‌قرار تجویز کند. اگر این چنین است، در مورد عوارض جانبی احتمالی مصرف داروها با پزشک خود صحبت کنید.
درمان نارکولپسی یا حمله خواب
علائم حمله خواب نیز با تغییر در سبک زندگی قابل کنترل هستند. چرت‌های کوتاه و برنامه‌ریزی شده می‌توانند به فرد بیمار کمک کنند. رعایت یک برنامه منظم خواب و بیداری در شب و صبح نیز توصیه می‌شود. نکات دیگر عبارتند از:
- انجام ورزش روزانه
- اجتناب از مصرف کافئین یا الکل قبل از خواب
- ترک سیگار
- استراحت قبل از خواب
همه این موارد می‌توانند به شما کمک کنند تا بهتر بخوابید و کیفیت خواب در شب نیز بهتر شود. همین امر در کاهش خواب آلودگی در طی روز موثر واقع خواهد شد.
درمان افسردگی
درمان افسردگی با ترکیبی از گزینه‌های مختلف ازجمله مشاوره و تغییرات در سبک زندگی قابل انجام است. همیشه مصرف داروهای ضد افسردگی ضروری نیست. با این وجود، اگر پزشک شما داروهای ضد افسردگی تجویز کرد به احتمال زیاد باید برای یک کوتاه مدت به صورت موقتی آن‌ها را مصرف کنید.شما ممکن است بتوانید از طریق گفتار درمانی، مشاوره و تغییرات خاص در سبک زندگی مانند ورزش بیشتر، محدود کردن مصرف الکل، داشتن یک رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی، مدیریت استرس و اضطراب، افسردگی را کاهش دهید.
درمان مشکلات خواب مرتبط با بالا رفتن سن
تغییرات سبک زندگی که می‌توانند به درمان بی خوابی و نارکولپسی کمک کنند، می‌توانند برای افرادی که مشکلات خواب مرتبط با افزایش سن را تجربه می‌کنند نیز موثر باشند. اگر تغییرات سبک زندگی به تنهایی کافی نیست، با پزشک خود صحبت کنید. او می‌تواند داروی خواب را برای شما تجویز کند که می‌تواند کیفیت خواب شما را بهبود بخشد.
درمان پرخوابی ایدیوپاتیک
از آنجایی که درلیل اصلی پرخوابی ایدیوپاتیک هنوز مشخص نیست، درمان بیشتر بر کاهش علائم متمرکز است و شامل تغییر در رژیم غذایی و سبک زندگی می‌باشد.
کلام آخر
خواب کافی برای یک زندگی سالم حیاتی است. اگر بتوانید دلیل خواب زیاد و خواب آلودگی را شناسایی کرده و درمان مرتبط با آن را دریافت کنید، در طول روز انرژی بیشتری خواهید داشت و توانایی تمرکز و توجه بر کارها افزایش می‌یابد.
برای درمان مشکلان خواب خود بهتر است به متخصص اختلالات خواب مراجعه کنید تا بهترین در مان را برای شما انتخاب کند. در کلینیک خواب اورا اسلیپ از ابتدا ی تشخیص تا انتهای درمان با دکتر فریبا معینی پور درکنار شما هستیم تا در نهایت خواب خوب و با کیفیتی داشته باشید. ما در این مجموعه از روش های غیر جراحی استفاده می کنیم مانند استفاده از دیوایس دهانی که از پیشرفته ترین درمان ها محسوب می شود.
برای اطلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید
لینک منبع: healthline
مطالب بیشتر: