داروهایی که باعث بی خوابی می شوند

شاید برای شما هم این اتفاق رخ داده باشد که نمی توانید در طول شبانه روز خواب راحت و با کیفیتی داشته باشید. بی خوابی می تواند بر اثر علت های مختلفی بروز پیدا کند که یکی از این علت ها مصرف داروهای شیمیایی برای درمان انواع بیمای ها می باشد.

افراد مسن بیشتر درگیر بی خوابی می شوند. در تمام طول شب خواب راحتی ندارند و همچنین صبح خیلی زود با کسالت و خستگی از خواب بیدار می شوند. تحقیقات نشان داده دلیل این امر داروهایی است که آن ها برای رفع انواع مشکلات جسمانی خود مصرف می کنند. زیرا در آن دسته از افراد مسنی که نسبت به دیگران کمتر دارو مصرف می کنند بی خوابی دیده نمی شود. در ادامه مقاله به بررسی دارو هایی که باعث بی خوابی می شوند می پردازیم.

انواع داروهایی که باعث بی خوابی می شوند

داروهای طیف آلفابلاکرها

این دسته از داروها برای طیف وسیعی از دردهای جسمانی تجویز می شوند. آلفا بلاکرها به بهبود جریان خون پرداخته و باعث کاهش فشار خون می شوند. درد برخی از ماهیچه های مشخص را تسکین بخشیده و باعث باز شدن گرفتگی رگ های خونی می شود. بعضی از بیماری هایی که برای درمان آن ها از آلفابلاکرها استفاده می شود، فشار خون بالا و سندروم رینود می باشد.

• انواع دارو های طیف آلفابلاکرها:
• پرازوسین
• ترازوسین
• آلفوسوزین
• سیلودوسین
• دوکسازوسین

• علت عارضه بی خوابی این داروها

مصرف این داروها باعث کند شدن حرکت سریع چشم ها در هنگام خواب می شود. حرکت سریع چشم ها در هنگام خواب زمانی است که فرد در حال رویا دیدن است. رویا دیدن در هنگام خواب عملکرد مغز در قسمت حافظه را بهبود می بخشد. اگر مصرف این داروها ادامه داشته باشد سبب کاهش حافظه و به مرور زمان بروز آلزایمر می شود.

داروهای طیف بتابلاکرها

این طیف دارویی با از بین بردن اثر هورومون آدرنالین، باعث کاهش و تنظیم فشار خون و ضربان قلب می شود. بیماری هایی که برای درمان آن از بتابلاکرها استفاده می شود میگرن، درد قفسه سینه و آنژین می باشد.

• انواع دارو های طیف بتابلاکرها
• تیمولول
• سوتالول
• آتنولول
• کارودیلول
• متوپرولول
• پروپرانولول

• علت بی خوابی بر اثر مصرف این داروها

علت بی خوابی بر اثر مصرف بتابلاکرها اثری است که این نوع داروها بر هورمون ملاتونین می گذارد. وظیفه هورمون ملاتونین تنظیم خواب و ساعت زیستی آن می باشد که با کاهش آن فرد دچار بی خوابی مزمن خواهد شد. همچنین کابوس دیدن و بیدار شدن مکرر در هنگام خواب از دیگر عوارض این داروها می باشد.

داروهای طیف کورتیکو استروئیدها

این دارو ها برای درمان انواع بیماری هایی نظیر لوپوس، نقرس، سندروم شوگر و رماتیسم تجویز می شود. همچنین این طیف دارویی برای درمان التهاب رگ های خونی و ماهیچه ها نیز استفاده می شود.

• انواع داروهای طیف کورتیکو استروئید ها
• کرتیزون
• کورتیزون
• تریامسینولون
• متیل پردنیزولون
• تریامسینولون

• علت بی خوابی بر اثر مصرف این طیف دارویی

کورتیکو استروئیدها مانند غده آدرنال که مسئول واکنش به انواع خطر می باشد، عمل می کند. هرگاه بدن احساس خطر کند این غده شروع به ترشح کرده و بدن را در حالت آماده باش نگه میدارد. مصرف این داروها نیز تمرکز مغز برای خواب و استراحت را از بین برده و سبب بی خوابی خواهد شد.

داروهای طیف سروتونین ها

این نوع داروها به سلول های عصبی مغز برای انتقال پیام شیمایی کمک می کنند. از این داروها برای درمان انواع افسردگی های شدید یا خفیف استفاده می شود.

• انواع داروهای طیف سروتونین
• سرترالین
• فلوکستین
• سیتالوپرام
• پاروکستین
• فلووکسامین

• علت بی خوابی بر اثر مصرف این دارها

تحقیقات نشان دهنده این امر می باشد 20 درصد از افرادی که این داروها را مصرف می کنند دچار بی خوابی و اختلال خواب می شوند. اما هنوز علت قطعی این مشکل مشخص نشده است.

داروهای بازدارنده آنزیم آنژیوتانسین

این نوع داروها با مسدود کردن روند ترشح هورمون آنژیوتانسین که باعث تنگ شدن رگ های خونی می شود، فشار خون را تنظیم می کند. از این نوع دارو برای درمان نارسایی قلبی و فشار خون استفاده می کنند.

• انواع داروهای باز دارنده آنزیم آنژیوتانسین
• انالاپریل
• رامی پریل
• کاپتو پریل
• بناز پریل
• لیزینو پریل
• کوئینو پریل

• علت بی خوابی بر اثر مصرف این نوع داروها

این داروها باعث ایجاد سرفه خشک در افراد می شود که همین امر مانع داشتن خواب راحت و با کیفیت می شود. البته علت اصلی ایجاد بی خوابی بر اثر مصرف این طیف دارویی بزرگ شدن رگ های خونی به دلیل ترشح زیاد «برادی کینین» می باشد.

داروهای مسدود کننده گیرنده آنژیو تانسین

درواقع این داروها جایگزین داروهای بازدارنده آنزیم آنژیو تانسین است برای کسانی که نمی توانند از آن ها استفاده کنند. همچنین کاربرد دیگر این دسته از داروها درمان دیابت، بیماری های سرخ رگ و بیماری های کلیوی نیز می باشد.

• انواع داروهای طیف مسدود کننده گیره آنژیو تانسین
• لوزارتان
• والزارتان
• ایربرازتان
• تلمیزارتان

• علت بی خوابی بر اثر مصرف این نوع داروها

این داروها باعث انباشته شدن بیش از حد پتاسیم در بدن شده و درد هایی در ناحیه استخوان ها ایجاد می کند که همین امر سبب بروز بی خوابی و اختلالات خواب می شود.

داروهای بازدارنده استیل کولین استراز

معمولا این داروها برای بیماران روانی و افرادی که دچار آلزایمر هستند تجویز می شود. این نوع داروها در بهبود مشکلات حافظه و تغییرات روانی کمک می کند.

• انواع داروهای بازدارنده استیل کولین استراز
• دونپزیل
• گالانتامین
• ریواستیگمین

• علت بی خوابی بر اثر مصرف این داروها

هرچند این داروها روند بروز آلزایمر و کاهش حافظه را کندتر می کند اما عوارضی همچون اسهال، استفراغ، تپش نامنظم قلب، دردهای انقباظی پا و ماهیچه ها را نیز به دنبال دارد. تمام این عوارض سبب ایجاد اختلالات خواب و بی خوابی می شوند.

داروهای غیر خواب آور یا آنتاگونیست ها

این نوع داروها مانع ترشح و تولید هسیتامین در بدن می شوند. هنگامی که بدن نسبت به چیزی حساسیت نشان دهد این ماده شیمیایی دربدن تولید می شود. اما مقدار زیاد آن سبب خارش، عطسه، آبریزش چشم و بینی و کهیر می شود.

• انواع داروهای غیر خواب آور یا آنتاگونیست ها
• ستریزین
• لورتادین
• دزلوراتادین
• فکسوفنادین

• علت بی خوابی ناشی از مصرف این داروها

مصرف این داروها باعث مسدود شدن استیل کولین می شود. استیل کولین انتقال دهنده عصبی است که مسدود شدن آن سبب بروز استرس و تنش عصبی می شود و همین امر یکی از علت های بی خوابی می باشد.

داروهای گلوکرآمین و کندروایتین

این داروها بیشتر به عنوان غذا شناخته می شوند. درواقع مکمل های رژیمی هستند که برای درمان دردهای مفاصل و کاهش التهاب از آن ها استفاده می شود.

• علت بی خوابی ناشی از مصرف این داروها

علت بروز بی خوابی بر اثر مصرف این داروها ایجاد مشکلات گوارشی از جمله حالت تهوع، اسهال و سردرد می باشد که بروز اختلالات خواب و بی خوابی را تشدید می کند.

داروهای طیف استاتین ها

این دارو برای درمان کلسترول بالا تجویز می شود.

• انواع داروهای طیف استاتین
• لووستاتین
• اتورواستاتین
• رزوواستاتین

• علت بروز بی خوابی بر اثر مصرف این نوع داروها

عوارضی که مصرف این داروها به همراه دارد سبب بی خوابی خواهد شد. از جمله عوارض مصرف داروهای استاتین درد های ماهیچه ای و توقف روند رشد ماهیچه ها می باشد.

انواع دیگری از داروها که سبب بروز بی خوابی و اختلالات خواب می شود:

• تئو فیلین
• داروهای درمان تیروئید
• داروهای جایگزین نیکوتین
• داروهای دارای الکل و کافئین
• برخی داروهای آرام بخش

راهکارهای درمان بی خوابی و اختلالات خواب

استفاده از تکنیک های آرامش درمانی

اگر دلیل بی خوابی های شما اضطراب و تنش های عصبی می باشد که در هنگام خواب همراه شما هستند، این تکنیک ها بدون مصرف داروهای شیمیایی و همچنین عوارض آن می توانند به شما در داشتن خوابی با کیفیت کمک کنند. این روش از طریق تمرینات هوازی و تنفسی یا بازخوردهای زیستی سبب آرامش عضلات شما شده و خواب آرامی را برای شما به ارمغان می آورد.

ایجاد محدودیت های زمانی برای خوابیدن یا تنظیم ساعات خواب

پرهیز از خواب طولانی مدت در هنگام روز، چرت زدن گاه و بی گاه و کاهش لحظات ماندن در تخت خواب می تواند به شما در داشتن خواب با کیفیت کمک کند. بدین صورت که محدود کردن زمان خواب و چرت زدن باعث ایجاد احساس خستگی شده و ساعات واقعی خواب را زیاد می کند. شما می توانید با تعیین ساعات مشخصی برای خواب و پایبندی به آن کم کم به خواب با کیفیت دست پیدا کنید.

از بین بردن محرک های بی خوابی

این روش بیان می کند محرک هایی که باعث بروز بی خوابی می شوند را از بین برده یا کنترل کنید. این محرک ها می توانند محیطی بوده یا عوارض مصرف برخی داروهای شیمیای باشند. عوامل حساسیت زای محیطی که خواب شما را مختل می کنند را از محیط خواب خود دور کنید. فضایی آرام و استاندارد برای خواب در نظر بگیرید. از مصرف داروهایی که باعث بی خوابی می شوند بپرهیزید. از این طریق و با انجام این روش می توانید بی خوابی خود را درمان کنید.

تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی

گاهی برخی عادات نادرست نظیر کتاب خواندن یا تماشای فیلم در ساعاتی از شب باعث بی خوابی می شود که با ترک آن می توان بی خوابی را درمان کرد. مصرف بیش از حد برخی مواد غذایی نظیر قند ونوشیدنی های کافئین دارمانند قهوه خواب را مختل می کند. توصیه می شود برای داشتن خوابی با کیفیت مصرف این نوع مواد را کم کنید.

روش درمانی رفتار شناختی

از این روش در مراکز تخصصی درمان اختلالات خواب استفاده می شود. از آن جا که بی خوابی و عوارض آن مسئله مهمی به شمار می رود، می توان گفت بهترین روش درمان اختلالات خواب و بی خوابی این روش می باشد.

کلام آخر

خواب یکی از مهمترین قسمت های زندگی بشر محسوب می شود که نبود آن عوارض و بیمای های خطرناکی را به همراه دارد. بی خوابی علت های مختلفی دارد که یکی از خطرناک ترین علت های آن مصرف داروهای شیمیایی و عوارض آن می باشد. بهتر است برای درمان بی خوابی به متخصص اختلالات خواب مراجعه نمایید

برای درمان برخی دردها و بیماری های جسمی از روش های درمانی غیر دارویی استفاده کنید تا از این طریق صدمه ای به روند خواب شما وارد نشود. اگر به هر دلیلی ناچار به مصرف داروهای شیمیایی هستید توصیه می شود برای درمان عارضه بی خوابی آن به مراکز درمان اختلالات خواب مراجعه کنید. این مراکز از طریق روش های مختلف می تواند بی خوابی و عوارض آن را درمان کند.. بهترین مرکز درمانی که در این زمینه فعالیت می کند کلینیک خواب اوراسلیپ می باشد که زیر نظر دکتر فریبا معینی پور فعالیت می کند و به درمان اختلالات خواب می پردازد

سوالات متداول

• آیا ممکن است داروهایی شیمیایی سبب بروز بی خوابی شود؟

بله یکی از دلایل بروز بی خوابی مصرف انواع داروهایی است که برای درمان بیماری استفاده می شود. درواقع بی خوابی تنها یکی از عوارض داروهای شیمیایی است.

• بهترین روش درمان بی خوابی چه روشی است؟

با توجه به علت بروز بی خوابی روش های درمانی مختلفی ارائه شده که می توان گفت بهترین روش درمان بی خوابی مراجعه به مراکز تخصصی درمان بی خوابی و اختلال خواب است.