بی خوابی پارادوکس یا متناقض چیست؟

شرایطی را تصور کنید که افراد از کیفیت خواب شبانه خود ناراضی هستند و به همین منظور به مطب پزشک مراجعه می کنند. اما هنگامی که پزشک بررسی بیشتری در خواب آن ها می کند، متوجه می شود که اتفاقا خواب خوبی را تجربه می کنند. به این نوع بی خوابی، بی خوابی پارادوکس یا متناقض می گویند.

افرادی که از این مشکل رنج می برند، بهتر است که به یک متخصص اختلالات خواب مراجعه کنند. در این مقاله می خواهیم بررسی کنیم که بی خوابی پارادوکس یا متناقض چیست؟

علت بی خوابی پارادوکس یا متناقض چیست؟

بی خوابی پارادوکس یا متناقض نوعی اختلال خواب است که دلیل اصلی آن پاره ای از مشکلات و مسائل روانشناختی است که حتی خود فرد هم ممکن است از آن بی خبر باشد. افرادی که مبتلا به این نوع اختلال هستند، معتقدند که کوچک ترین صدایی می تواند آن ها را از خواب بیدار کند، اما با این وجود در طول روز خواب آلودگی چندانی را حس نمی کنند.

افراد مبتلا به بی خوابی را می توان در دو دسته جای داد:

• اول کسانی که در دسته اصلی جای می گیرند: این افراد به طور طبیعی مشکل خوابیدن، بیدار شدن در طول خواب شبانه و یا بیدار شدن در صبح خیلی زود را داشته باشند.
• اما دسته دیگر در موارد کمیاب تر، افراد مبتلا به بی خوابی متناقض یا پارادوکس هستند. این بیماران از این موضوع شکایت دارند که در تمام طول خواب شبانه شان، در حالی که ظاهرا خواب هستند، اما در حقیقت بیدارند و حتی می توانند صداهای اطراف را هم بشنوند. در واقع نوعی خوابیدن بیدار در شب. این افراد از مدت زمان زیادی که صرف به خواب رفتن می کنند، هم شکایت دارند.

پس بیماران مبتلا به بی خوابی متناقض در تمام طول شب نسبت به اتفاقات اطراف خود آگاهی بالایی دارند. گویی که بیدار هستند. این نوع از بی خوابی ممکن است در طولانی مدت بر روی زندگی افراد تاثیر بگذارد؛ پس بهتر است که اگر با این مشکل دست و پنجه نرم می کنید، به یک متخصص اختلالات خواب مراجعه کنید. دکتر فریبا معینی پور در مرکز درمانی خواب اورا اسلیپ، به شما در داشتن یک خواب بهتر و باکیفیت تر کمک می کند.

اختلال خواب چیست؟

بی خوابی شبانه از مشکلاتی است که اگر درمان نشود، می تواند شرایط روحی و جسمی شخص را مختل کند. اما واقعا اختلال خواب چیست؟

اینسومنیا (insomnia) یا بی خوابی یک نوع اختلال خواب است که 35 درصد از بزرگسالان درگیر آن هستند. این مسئله مصادیق زیادی دارد. بعضی افراد مدت زمان زیادی طول می کشد تا شب ها به خواب بروند. بعضی ها در طول شب مرتبا از خواب می پرند و بعضی دیگر هم صبح خیلی زود از خواب بیدار می شوند و دیگر به خواب نمی روند. همه این ها از مشکلات بی خوابی هستند.

بی خوابی شبانه چه علت هایی دارد؟

عوامل مختلفی در بروز بی خوابی موثر هستند که بنا به شرایط زندگی و روحیات هر فرد متفاوت است. این دلایل کلی عبارت اند از:

• استرس های زندگی و همه عواملی که منجر به استرس می شوند: مانند شرایط شغلی، مشکلات مالی، مرگ عزیزان، طلاق و مشکلات عاطفی، جابجایی از مکانی به مکان دیگر و غیره.
• سبک زندگی غلط، نداشتن یک روتین خواب و در نتیجه خواب نامنظم
• اوضاع محیطی نابسامان مانند آۀودگی های صوتی، نور زیاد، گرما و غیره
• تغییرات در ساعت خواب مانند جت لگ، مسافرت های طولانی و شیفت کاری شبانه
• ژنتیک شما (بر اساس تحقیقات، بیخوابی می تواند ارثی باشد)
• استرس مهم ترین عامل در بروز بی خوابی است

علل ثانویه بی خوابی

بی خوابی ممکن است در اثر عوامل زیر هم اتفاق بیفتد:

• اختلالات افسردگی، اضطراب و مشکلات سلامت روان
• بیماری ها و مشکلات جسمی و درد در نواحی مختلف بدن
• اثرات جانبی دارو مانند سرماخوردگی، داروهای ضد حساسیت و آنتی هیستامین، داروهای فشار خون
• مشکلات مربوط به اعصاب مانند پارکینسون و آلزایمر
• اختلالات گوارشی مانند سوزش معده
• نوسانات هورمونی مانند اختلال تیروئید (پرکاری)، قاعدگی، یائسگی و غیره
• سندروم بیش فعالی (ADHD)
• سایر اختلالات خواب مانند آپنه انسدادی خواب (وقفه تنفسی خواب) و سندروم پای بی قرار

پس با توجه به دلایل ذکر شده در بالا، بی خوابی ممکن است در اثر مشکلات جسمی و یا ذهنی باشد. هر دو این مسائل اثرگذار هستند. با مراجعه به یک متخصص اختلالات خواب می توانید علت های بی خوابی خود را شناسایی کرده و آن را درمان کنید.

بی خوابی زیاد نشانه چیست؟

همان طور که در بالا گفته شد، اختلالات سلامت روان از اصلی ترین دلایل بی خوابی است. شرایط سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی و اختلال دوقطبی سبب بروز مشکلات جدی خواب می شود. در این شرایط فرد افکار منفی زیادی در سر خود دارد که باعث می شود که خوابش مختل شود.

مطالعات نشان می دهد که بی خوابی باعث بروز اختلالات خلقی و افزایش اضطراب می شود. پس بی خوابی شدید حتما باید درمان شود در غیر این صورت این علائم را در فرد شدیدتر کرده و حتی خطر خودکشی در فرد مبتلا که به اختلالات خلقی مبتلا باشد، بالاتر می رود.

در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) هم بی خوابی به وفور دیده می شود. این که قبل از خواب مدام سعی می کنید به مسائلی که باید بررسی شوند فکر کنید، هم باعث بی خوابی می شود و هم ریسک ابتلا به اختلال وسواس فکری را در شما بالا می برد. تحقیقات نشان داده اند که بی خوابی می تواند باعث افزایش وسواس در افراد شود.

درمان قطعی بی خوابی پارادوکس یا متناقض

اولین قدم برای درمان بی خوابی، تغییر عادت های نادرست و اصلاح سبک زندگی است. پس از آن باید به دنبال علت بروز آن باشید. باید به دنبال عواملی که باعث شده خواب خوبی نداشته باشید بگردید و آن را برطرف کنید. برای مثال پرخوری، خوردن دیروقت شام، مصرف الکل، نوشیدن کافئین، استرس، خستگی جسمی زیاد و خواب روزانه طولانی همگی در بی خوابی شبانه نقش دارند. با برطرف کردن این عوامل می توانید بی خوابی تان را تا حدودی کاهش دهید اما اگر موثر واقع نشد، حتما به یک متخصص اختلالات خواب مراجعه کنید.

استراتژی هایی که در درمان بی خوابی پارادوکس یا متناقضاستفاده می شود شامل موارد زیر است:

درمان کنترل محرک:

در این روش به شخص مبتلا توصیه می شود که زمان خواب و بیداری اش یک ساعت مشخص و ثابت داشته باشد. در طی روز اصلا چرت نزند. از رختخواب فقط برای خوابیدن و رابطه جنسی استفاده کند. اگر تلاشتان به مدت 20 دقیقه برای خوابیدن بی نتیجه بود، تخت خواب را ترک کرده و مجددا در صورت خواب آلوده شدن برگردید.

تکنیک های آرامش بخش:

ریلکس کردن عضلات، تمرینات تنفسی برای کاهش اضطراب، بیوفیدبک و غیره به شما در ایجاد حس آرامش کمک می کند.

بیدار ماندن غیرفعال:

نام این روش درمان، بی خوابی آموخته شده است. این روش باه هدف کاهش نگرانی و اضطراب حین خواب به شخص آموزش داده می شود. این روش به این صورت است که شخص باید در رخت خواب بماند و به جای خوابیدن سعی کند که بیدار بماند.

برای بی خوابی متناقض چه بخوریم؟

بعضی از موادغذایی و نوشیدنی ها هستند که به تقویت و بهبود خواب شما کمک می کنند. تحقیقات زیادی برای بررسی تاثیر خوراکی ها بر خواب انجام شده است. اگر چه این یافته ها قطعی نیستند اما شواهد نشان داده که کارساز هستند. شرایط آب و هوایی یک منطقه هم برای رشد یک ماده غذایی اهمیت دارد. برای مثال انگور قرمز یک منطقه حاوی ملاتونین است که باعث بهبود خواب می شود؛ اما انگور قرمز در یک منطقه دیگر ملاتونین ندارد.

خوراکی ها و میوه هایی که برای بهبود خواب توصیه می شوند:

کیوی

کیوی ویتامین و مواد معدنی مختلفی دارد از جمله ویتامین C و E، پتاسیم و فولیک اسید. طی تحیقیقاتی که انجام شده، کسانی که قبل از خواب دو عدد کیوی بخورند، سریع تر به خواب می روند، خواب طولانی تری دارند و با کیفیت تر می خوابند. در واقع علت آن به خواص آنتی اکسیدانی، رفع کمبود فولیک اسید و مقادیر بالای سروتونین برمی گردد.

گیلاس ترش یا آلبالو

این میوه هم برای خواب مفید است. افرادی که دو وعده در روز یک فنجان آب آلبالو ترش را بنوشند، خواب طولانی تر و با کیفیت تری را تجربه خواهند کرد. این خواب خوب در نتیجه وجود ملاتونین و آنتی اکسیدان در آب آلبالو است.

ماهی چرب

مصرف ماهی سالمون به مدت سه بار در هفته، خواب بهتری را برایتان به ارمغان می آورد. علت آن به دلیل وجود ویتامین D و اسید چرب امگا سه است که در تنظیم هورمون سروتونین نقش زیادی دارد.

آجیل

مغز بادام، گردو، بادام هندی و پسته خوراکی های خوبی برای تقویت خواب هستند. آجیل حاوی مواد معدنی مانند منیزیم و روی و همچنین ملاتونین می باشد. نقش منیزیم در بهبود خواب به دلیل توانایی آن در کاهش التهابات بدن است. علاوه بر این، به کاهش سطح هورمون کورتیزول که هورمون استرس است، کمک می کند.

بوقلمون

اسید آمینه تریپتوفان در بوقلمون وجود دارد که به تولید ملاتونین در بدن کمک می کند. پروتئین موجود در بوقلمون می تواند به افزایش خستگی کمک کند. شواهدی وجود دارد که مصرف مقادیر متوسط ​​پروتئین قبل از خواب به کیفیت خواب بهتر، از جمله بیدار شدن کمتر در طول شب منجر می شود.

چای بابونه

چای بابونه حاوی آپیژنین است. آنتی اکسیدان موجود در چای بابونه با اتصال به گیرنده های خاصی در باعث خواب آلودگی می شود.

چای گل ساعتی

خواص آرام بخش چای گل ساعتی ممکن است باعث خواب آلودگی شود، بنابراین نوشیدن آن قبل از رفتن به رختخواب ممکن است مفید باشد.

کلام آخر

اهمیت یک خواب خوب و با کیفیت بر هیچ کس پوشیده نیست. وقتی خواب شبانه خوبی را تجربه می کنید، در طول روز هم مغز و هم جسم شما کارایی بالاتری خواهد داشت. اما بر عکس بی خوابی و مشکلات خواب مانند بی خوابی متناقض می تواند به تریج روحیه شما را تضعیف کرده و بر سلامت روان شما اثر منفی بگذارد.

همان طور که گفته شد، اولین قدم برای شروع درمان بی خوابی اصلاح عادت های نادرست و اصلاح سبک زندگی است. پس از آن باید تلاش کنید که علت بی خوابی تان را شناسایی کنید. برای این کار می توانید به یک متخصص اختلالات خواب مراجعه کنید. در مرکز درمان اختلالات خواب اورا اسلیپ پزشکان متخصصی حضور دارند که با معاینه شما دلایل بی خوابی تان را شناسایی و درمان می کنند.

همچنین بخش مشاوره آنلاین این کلینیک به شما راهنمایی های لازم را ارائه می دهند. برای دریافت نوبت و مشاوره تلفنی با ما تماس بگیرید.

سوالات متداول

بیشتر بخوانید :

راهنمای بی خوابی و کار؛ تداخل خواب و کار

ارتباط طب سوزنی و بی خوابی؛ فواید و انتظارات

دلایل و درمان بی‌خوابی در بارداری؛خانگی و پزشکی