رابطه آپنه خواب و دندان قروچه چیست
دندان قروچه یا همان به هم فشار دادن یا ساییدن دندان ها، نوعی اختلال حرکتی در هنگام خواب است که اغلب در خواب تجربه می شود و ممکن است علت آن، آپنه یا وقفه تنفسی در خواب باشد. بروکسیسم (دندان قروچه) مانند دیگراختلالات حرکتی خواب، غیرارادی و ناخودآگاه رخ داده، باعث کشیدگی عضلانی شده و مانع داشتن خوابی راحت و پر آرامش می گردد.
افرادی که صبح‌ها با احساس درد فک و صورت از خواب بیدار می‌شوند و شریک زندگی آنها از صدای قرچ و قروچ یا کوباندن دندان هایشان موقع خواب گلایه می کنند، لازم است حتماً دندان قروچه را جدی بگیرند. این افراد ممکن است در بیداری هم به علل مختلف مثلا عصبانیت یا استرس، دندان‌‌های خود را به هم بسایند، اما سایش دندان‌ها در خواب، سلامت دهان و دندان شخص را تهدید کرده واز کیفیت خواب به مقدار قابل ملاحظه ای می کاهد.
علائم بروکسیسم یا دندان قروچه چیست؟
به طور معمول افراد مبتلا به دندان قروچه در خواب، متوجه احساس فشردن یا ساییدن دندان های خود نمی شوند و این اطرافیان هستند که صدای آن را خواهند شنید.این افراد سه برابر بیشتر دچار سردرد شده و از ناراحتی مفصل فکی گیجگاهی (TMJ) رنج می برند. مینای دندان ها آن ها در اثر دندان قروچه کم کم از بین رفته و دندان ها به مرور شکسته می شوند یا ترک برمی دارند. با شل شدن دندان ها، دردهای شدید دندانی یا حساسیت دندان به وجود می آید. علاوه بر موارد فوق، عوارض دیگر دندان قروچه به این ترتیب است:
– این افراد در خواب، تنفس سختی دارند و خواب‌شان معمولا با خروپف شدید، حرف زدن در خواب و قروچه دندان‌ها همراه است.
– آسیب های ناشی از جویدن مانند صدمات ناشی از گاز گرفتن داخل گونه دارند.
– درد گردن، صورت یا فک و دردی که شبیه به گوش درد می باشد همراه این بیماران است در حالی که واقعا مشکلی در گوش ندارند.
– انقباض دائم ماهیچه های فک باعث خستگی فک شده یا آن ها را قفل می کند. در این حالت فک نمی تواند به طور کامل باز یا بسته شود.
– این افراد دچار سردرد های خسته کننده هستند که از شقیقه ها شروع می شود.
معمولا علت بروکسیسم چه می تواند باشد؟
دلیل دندان قروچه هنوز به طور کامل شناخته شده نیست؛ ولی می تواند علل فیزیکی، روانی و یا ژنتیکی داشته باشد. معمولا ایجاد دندان قروچه، به وضعیت فک ها و چگونگی قرار گرفتن دندان ها مربوط است، اما دلایلی همچون اضطراب، استرس، خشم، ناامیدی یا خستگی هم در ایجاد آن نقش دارند:
– بیماران مبتلا به آپنه خواب که برای مدتی توقف در تنفس دارند، کیفیت خواب شان کاهش یافته و تحریکات مکرری را تجربه می کنند؛ به همین دلیل بیشتر در معرض دندان قروچه و فشار دادن دندان ها به یکدیگر قرار می گیرند.
– احساسات منفی مانند استرس و اضطراب زیاد همچنین عصبانیت و خشم از علل شناخته شده دندان قروچه می باشند. همچنین فشارهای روانی که مشخصه آنها ناخن جویدن و عصبی بودن است، از دیگر نشانه های افراد مبتلا به بروکسیسم است.
– سن و سال و جنسیت در بروز بروکسیسم موثر است. دندان قروچه درمردان و سن نوجوانی بیشتر دیده می شود، اما ممکن است در بزرگسالی هم رخ دهد.
– بروکسیسم با تیپ شخصیتی افراد نیز رابطه دارد. شخصیت های پرخاشگر، یا بیش فعال بیشتر در معرض این اختلال قرار دارند.
– مصرف داروهای ضد افسردگی و مصرف الکل یا نوشیدنی های کافئین دار، یا مصرف سیگار و مواد مخدر نیز می تواند در ایجاد دندان قروچه نقش داشته باشد.
– یک سری از بیماری ها یا شرایط عصبی مثل پارکینسون، زوال عقل، رفلاکس معده، بیماری صرع و کابوس های شبانه موجب حرکت در هنگام خواب شده و با دندان قروچه همراه است.
– علت دندان قروچه، ممکن است ناشی ازسابقه خانوادگی باشد.
– دندان هایی که در یک راستا قرار ندارند؛ به تحریک دهان و ساییدن یا فشردن دندان ها کمک می کنند.
دندان قروچه در کودکان
اغلب کودکان در زمان رویش دندان های شیری و دائمی دچار دندان قروچه می شوند.هم راستا نبودن و نامناسبی تماس بین دندان های بالا و پایین، از علل مهم دندان قروچه کودکان است. خوشبختانه دندان قروچه کودکان پس از این دو دوره حساس ترک می شود؛ ولی تقریبا ۱۵ تا ۳۳ درصد از کودکان در خواب، به دلایل کمبود مواد مغذی، کرم های انگلی، آلرژی و اختلالات غدد درون ریز، دچار دندان قروچه هستند. با رعایت موارد زیر می توان به ترک عادت دندان قروچه در کودکان کمک کرد
– سعی کنید که پیش از خواب استرس کودک را کاهش دهید.
– ورزشهای کششی و ماساژ را به کودک آموزش دهید تا سبب شل شدن عضلاتش شوید.
– کم آبی در بروز دندان قروچه موثر است. مراقب باشید که آب کافی بنوشد و به چیزهایی که میخورد دقت کنید
– نظر دندانپزشک را در مورد وضعیت دهان و دندان کودک جویا شوید.
راه های درمان دندان قروچه
برای درمان دندان قروچه لازم است که به دندان پزشک مراجعه کنید. اگر پزشک شما به این نتیجه برسد که مشکل دندان قروچه شما به مشکل خواب جدی برمی گردد و یا اضطراب یا عوامل روانی دیگری در آن نقش دارند، شما را به متخصص خواب ارجاع می دهد. متخصص خواب پزشکی است که در زمینه مشکلات خواب تخصص دارد و مشخص می کند که به اختلال خواب مانند وقفه تنفسی دچار هستید یا خیر.
1. به خود آرامش بدهید
آسان ترین و ارزان ترین راه برای کسانی که به دلیل استرس و اضطراب دچار دندان قروچه هستند، کنار گذاشتن منفی بافی است. هر شب پیش از خواب، با گرفتن یک دوش آب گرم یا خواندن کتاب مورد علاقه خود و یا انجام تمرینات مدیتیشن بدن و اعصاب خود را آرام و ریلکس کنید. همچنین می توانید حوله گرمی را روی گونه و نزدیک گوش خود بگذارید، تا به نرم شدن عضلات صورت تان کمک کند.
2. از مصرف خوراکی های زیر بپرهیزید
از مصرف الکل و نوشیدنی های کافئین دار مانند نوشابه، شکلات و قهوه پرهیز کنید. همینطور از جویدن اشیائی مانند مداد یا یخ خودداری کرده و جویدن آدامس را هم کنار بگذارید؛ چرا که باعث می شود عضلات فک به عمل ساییدن عادت کنند و احتمال دندان قروچه افزایش یابد.
3. از محافظ شب استفاده کنید
از دندان پزشک خود بخواهید تا محافظ دهان شبانه برایتان تجویز کند. این وسیله از دندان های بالایی و پایینی شما در مقابل ساییدگی و صدمات دیگر محافظت می کند. محافظ شب روی دندان های شما قرار گرفته و نه تنها درد عضلات فک را کاهش می دهد، بلکه از دندان شما در برابر آسیب دندان قروچه هم محافظت می کند. با این محافظ دندان که به عنوان اسپلینت یا وسایل اکلوزال شناخته می شود؛ دیگرخیالتان از بابت سالم ماندن دندان هایتان راحت است و خوابی آرام خواهید داشت.
4. داروهای شل کننده عضلات
به طور کلی باید گفت دارو درمان موثری برای دندان قروچه نیست. ولی در برخی موارد پزشک مصرف داروهایی را برای کوتاه مدت توصیه می کند. داروی شل کننده عضله یا داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب که برای کنترل استرس یا احساسات دیگر، تجویز می شوند، در این دسته قرار دارند. تزریق بوتاکس هم می تواند در افرادی که دندان قروچه شدید و غیر قابل کنترل دارند، موثر واقع شود.
کلام آخر
برای درمان آپنه خواب می توانید به پزشک متخصص اختلالات خواب مراجعه کنید تا بهترین درمان پزشکی را برای شما به کار بگیرد. در کلینیک خواب اورا اسلیپ ما با داشتن کادر درمان حرفه ایی در خدمت شما هستیم تا خواب با آرامش و با کیفیتی داشته باشید
مقالات بیشتر :