بهترین ساعت خواب برای کودکان

تحقیقات نشان می دهد خواب بهترین زمان رشد کودکان است. در هنگام خواب می باشد که عضلات، استخوان ها و مغز کودک رشد خود را آغاز می کنند. بنابراین روند خواب کودکان چه از نظر کیفی و چه کمی باید مورد توجه والدین قرار گیرد. باید اطمینان حاصل کرد که کودک خواب کافی داشته باشد تا روند رشد به صورت طبیعی طی شود.

خواب کودکان تا سن دو سالگی معمولا به خود بدن کودک بستگی دارد. اما از دو سالگی به بعد به دلیل تغییرات جسمی و روانی که تجربه می کند، خواب آن ها باید تحت کنترل والدین قرار گیرد. در ادامه بهترین ساعت خواب برای کودکان مورد بررسی قرار می گیرد.

خواب برای کودکان چه اهمیتی دارد؟

خواب در رشد ذهن و مغز کودکان نقش قابل توجهی ایفا می کند. خواب ارتباط مستقیمی با حس شادابی و نشاط برای تمام سنین دارد. نتیجه تحقیقات نشان می دهد که خواب کافی و با کیفیت به میزان زیادی بر عملکرد شناختی، آرامش اعصاب و خلق و خو، کسب و ارتقای قدرت تلکم و پردازش کلمات، هوشیاری و تمرکز، بهبود و حافظه و یادگیری تاثیر می گذارد.

همانطور که گفته شد نقش دیگر خواب بهبود رشد بدن و مغز کودک می باشد به خصوص در دوران نوزادی که به بیشترین میزان خواب نیازمند هستند. در کودکان بزرگ تر که به دوره نوپایی رسیده اند خواب بر تعادل و مهارت های حرکتی آن ها نیز اثر می گذارد. در واقع خواب کافی همانند تغزیه مناسب برای ادامه حیات کودک امری ضروری و حائز اهمیت می باشد.

چگونه خواب کودکان را تنظیم کنیم؟

باید توجه داشت میزان خواب در کودکان مختلف متفاوت است. کودکان با توجه به سن، محیط و شرایط زندگی و همچنین ژنتیک به مقدار خواب مشخصی نیاز دارند. اما به طور کلی وبه صورت تقریبی می توان برای هر سنی ساعات خواب استانداردی را پیشنهاد کرد:

 تا سن سه ماهگی: 14 تا 17 ساعت در شبانه روز

تا سن یک سالگی: 12 تا 16 ساعت در شبانه روز

تا سن دو سالگی: 11 تا 14 ساعت

تا سن پنج سالگی: 10 تا 13 ساعت در شبانه روز

تا سن سیزده سالگی: 9 تا 12 ساعت همراه با چرت های روزانه

از سیزده سالگی به بالا: 8 تا 10 ساعت

در ادامه چند روش ساده برای تنظیم کردن خواب کودکان ذکر خواهد شد:

تعیین ساعات خواب

تعیین کردن ساعاتی مشخص برای خوابیدن کودکان، تبدیل کردن این ساعات خواب به یک قانون و پایبندی به آن می تواند کیفیت خواب را بالا ببرد. در این مورد ممکن است کودک کمی مقاومت کند و حس استقلال خود را به شما نشان دهد اما به مرور زمان می توانید این قانون را به یک عادت تبدیل کنید.

تعیین ساعت بیدار شدن از خواب

برای بیدار شدن کودک زمان مشخصی را تعیین کنید و از چرت زدن بیش از حد او جلوگیری کنید. اما باید در نظر داشته باشید میزان خواب هر کودک با توجه به شرایطی که دارد و همچنین سیستم بدن خود کودک متفاوت است. با در نظر گرفتن تمام شرایط میزان خواب کودک را مشخص کرده و حتی در روزهای تعطیل نیز پایبند این برنامه باشید. بیشتر شدن ساعت خواب باعث می شود بدن کودک در هنگام خواب احساس خستگی نکرده و به خواب نرود.

کنترل میزان استفاده از تکنولوژی

استفاده بیش از حد کودکان از گوشی های موبایل یا کامپیوتر و هر صفحه نمایشگری که دارای نور آبی هستند سبب بروز بی خوابی در آن ها می شود. نتیجه تحقیقات نشان داده است، نور آبی که از این گونه نمایشگر ها ساطع می شود میزان ملاتونین بدن را کاهش می دهد. ملاتونین هورمونی است که سبب به وجود آمدن حس خواب می شود. با کاهش سطح آن کودک احساس خواب آلودگی نکرده و به خواب نمی رود. سعی کنید تمام ابزارهای دارای تکنوژی را از محیط خواب کودک دور کنید.

کنترل و کاهش سطح استرس و اضطراب کودکان

ترشح هورمونی خاص در بدن سبب بروز استرس می شود، این هورمون کورتیزول نام دارد. کودکان بسیار حساس بوده و کوچک ترین عامل محیطی سبب ایجاد این حس می شود. استرس یکی از مهم ترین عوامل بروز بی خوابی در کودکان می باشد. برای راحت خوابیدن کودک باید فضایی آرامش بخش به وجود آورد و از انجام هرگونه فعالیت های استرس زا در ساعات قبل از خواب خودداری کرد.

رعایت اصول بهداشتی خواب

ایجاد محیطی آرام و خواب آور، استفاده از تخت خواب و ملحفه مناسب، خنک نگه داشتن محیط اتاق، تنظیم نور و از بین بردن تمام عوامل حساسیت زا و مختل کننده خواب از جمله اقداماتی است که به کودک برای داشتن خوابی مناسب و با کیفیت کمک می کند.

از بین بردن وحشت شبانه کودک

پزشکان توصیه می کنند برای از بین بردن این مشکل در طول روز و نه در هنگام ساعت نزیک خواب، در مورد ترس و وحشتی که دارند با کودکان صحبت شود. اگر این مکالمات اثری نداشت از یک وسیله به طور مثال از یک اسباب بازی به عنوان نماد محافظت استفاده کنید. تا بدین ترتیب ترس کودک از بین برود.

کاهش تمرکز کودک برای خوابیدن

کودکان در غیر فعال کردن مغز خود برای خوابیدن مشکل دارند. بنابراین به جای ایجاد اضطراب از طریق اصرار کردن برای خوابیدن، به آرامش کودک توجه کنید. با انجام برخی حرکات هوازی می توانید کودک را به آرامش رسانده و خوابی راحت برای آن ها به وجود بیاورید.

درمان اختلالات خواب کودک

گاهی انجام هیچ کدام از راهکارهای درمانی پاسخ گوی مشکل شما نیست. اگر کودک در به خواب رفتن مشکل دارد، در طول خواب بارها بیدار می شود، هنگام خواب خروپف می کند یا حرف می زند، از اختلالات خواب رنج می برد. از آن جا که اختلالات خواب عوارض و مشکلات خطرناکی به دنبال دارد باید به صورت کاملا تخصصی به درمان آن پرداخت. توصیه می شود برای درمان این اختلالات به پزشک متخصص خواب یا مراکز درمان اختلالات خواب مراجعه شود.

با انجام تمام این روش ها می توان به کودکان کمک کرد تا خواب بهتر و با کیفیت تری داشته باشند.

بهترین ساعت برای خواب کودکان

بهترین ساعت برای خواب کودکان در هنگام شب می باشد. فاصله بین ساعت 9 شب تا 6 صبح، زمانی است که کودک بیشترین روند رشد را دارد. زیرا در این فاصله زمانی هورمون ملنین که کلید رشد کودک است در بالاترین سطح ترشح خود می باشد. بنابراین اگر می خواهید کودکتان رشد خوبی داشته باشد باید دراین ساعات آن ها را بخوابانید. اگر مغز نیز در این زمان استراحت کند علاوه بر رشد فیزیکی، عملکرد مغز نیز افزایش خوهد یافت. این مسئله برای کودکانی که مدرسه می روند و در حال یادگیری هستند بسیار حیاتی می باشد.

دلایل بهم خوردن ریتم منظم خواب کودکان

اگر مدام شاهد این مسئله می باشید که کودکتان در به خواب رفتن مشکل دارد، سعی کنید با پیدا کردن علت به درمان آن بپردازید. برخی از علت های بروز بی خوابی در کودکان:

بی خوابی بلافاصله بعد از فعالیت

گاهی ممکن است والدین بلافاصله پس از یک فعالیت یا بازی پر هیجان سعی در خواباندن کودک داشته باشند. در این گونه مواقع خوابیدن کودک تقریبا غیر ممکن است. راه حل این است که بعد از یک فعالیت پر هیجان کودک را آرام کرده و سپس به رختخواب ببرید.

خستگی زیاد

برخی کودکان به دلیل فعالیت زیادی که دارند به مرور دچار بیش فعالی می شوند. آن ها بین انجام تکالیف مدرسه، بازی کردن و فعالیت های دیگر زمان کمی برای استراحت دارند. به همین دلیل بدن آن ها کم کم به فعالیت زیاد عادت کرده و برای جبران این خستگی آدرنالین بیشتری ترشح می کند بدین ترتیب خواب آن ها کم می شود.

خسته نشدن به حد کافی

اگر کودک فعالیت کافی نداشته  باشد و مدام در حال چرت زدن باشد، در هنگام شب برای خوابیدن دچار مشکل می شود. خواباندن کودک در طول روز و جلو گیری از فعالیت فیزیکی و همچینین تنبلی او سبب بروزاختلالات خواب خواهد شد. سعی کنید برای اینکه کودک در هنگام خواب احساس خستگی کافی داشته باشد و همچنین بتواند خواب آرامی را تجربه کند، روز شلوغی برای او بسازید.

وجود اضطراب و استرس

کوچک ترین مسائل محیطی می تواند حس اضطراب را در کودکان به وجود بیاورد. اتفاتی مانند یک فیلم یا کتاب جدید، به مدرسه رفتن، انجام تکالیف، دوست پیداکردن و مسائل خانوادگی استرس درونی کودک را تشدید کرده و موجب می شود کودک توانایی و تمرکز خوابیدن خود را از دست بدهد و دچار بی خوابی شود. وجود اضطراب و استرس، خواب بزرگسالان را نیز مختل می کند پس باید عوامل استرس زا را کنترل کرد.

احساس تنهایی و رها شدگی

اگر مدام به کودک گوشزد کنید که وقت خواب است اما دیگر اعضای خانواده در حال لذت بردن از کنار هم بودن هستند، ممکن است در کودک احساس تنهایی و رها شدن به وجود بیاید. این احساسات کم کم زمینه بروز افسردگی را فراهم کرده خواب کودک مختل می شود.

وجود اختلالات خواب

یکی از مهم ترین دلایل بروز بی خوابی در کودکان وجود اختلالات خواب می باشد. این اختلالات ممکن است کمی خطرناک باشد بنابراین والدین باید روند درمان آن را جدی بگیرند. یک نمونه از اختلالات خوابی که سبب بی خوابی در کودکان می شود، آپنه انسدادی خواب می باشد. این اختلال باعث مختل شدن تنفس فرزند شده و کودک را مجبور می کند در طول خواب بارها بیدار شود. بدین ترتیب به مرور سبب بی خوابی کودک می شود. پس بهتر است به فکر درمان بی خوابی، درمان خروپف و درمان اپنه خواب کودک خود باشید.

وجود بیماری های ژنتیکی

برخی کودکان از بیماری های ژنتیکی که از والدین خود به ارث برده اند رنج می برند. این بیماری ها گاه با دردی که به وجود می آورد سبب بی خوابی شده و گاه خود آن ها، مانند سندرم پای بی قرار مانع خوابیدن می شود.

اضافه وزن و چاقی

اگر کودکی دچار اضافه وزن باشد ممکن است از بی خوابی یا بد خوابی نیز رنج ببرد. زیرا معمولا بخشی از چربی های اضافی بدن به قسمت گلو چسبیده و با مسدود کردن راه تنفس خواب راحت را از کودک سلب می کند.

رعایت نکردن بهداشت خواب برای محیط خواب کودک

سرد یا گرم بودن بیش از حد محیط خواب کودک، وجود سر و صدا و عوامل حساسیت زا از جمله عواملی هستند که خواب کودک را مختل می کند.

وحشت شبانه

کودک پس از تجربه اتفاقی ناخوشایند دچار ترس و وحشت شبانه می شود که خواب او را به کلی مختل می کند. این عامل در کودکان بسیار شایع می باشد.

کلام آخر

در این مقاله بیان شد که خواب مهم ترین نقش را در روند رشد کودکان دارد. والدین باید توجه داشته باشند اگر می خواهند کودک از رشد مناسبی برخوردار باشد باید ساعات خواب مشخص و محیطی مناسب برای خواب او در نظر بگیرند و روند خواب با کیفیت آن ها را کنترل کنند.

گاهی با وجود تمام برنامه ریزی های انجام شده باز هم کودک خواب مناسبی را تجربه نمی کند. در این صورت پس از کشف علت بی خوابی، باید بهترین روند درمانی طی شود. بهترین روشی که می توان علت بی خوابی کودکان را پیدا کرد و به درمان اصولی آن پرداخت مراجعه به مراکز درمان اختلالات خواب می باشد. بهترین مرکز درمانی که در این زمینه فعالیت می کند کلینیک خواب اوراسلیپ با حضور دکتر فریبا معینی پور می باشد.

سوالات متداول