درمان بی خوابی بعد از سکته مغزی
تحقیقات نشان می دهد تمام کسانی که حداقل یک بار سکته مغزی هر چند به صورت خفیف را تجربه کرده اند، دچار مشکلات خواب شده اند. این دسته از بیماری ها الگوی خواب را بهم ریخته و فرد مبتلا را دچار بی خوابی و اختلالات خواب در طولانی مدت می کند.
خواب با کیفیت یکی از نیازهای اساسی هر فرد می باشد که می تواند تا حد زیادی سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و بدن را در مقابل اکثر بیماری ها مقاوم می کند. بنابراین نتیجه می گیریم ریشه اکثر بیماری های جسمی و روانی بی خوابی و اختلالات خواب می باشد.
اگر بدون هیچ دلیل خاصی دچار افسردگی شده اید یا سیستم عصبی مغزتان تحریک پذیر شده و در مقابل مسائل محیطی به طور کاملا غیر ارادی واکنش تندتری نشان می دهید، علت آن را در بی خوابی های شبانه خود جستجو کنید. در ادامه مقاله در مورد بی خوابی و راهکارهای مقابله با آن و همچنین درمان بی خوابی بعد از سکته مغزی بحث خواهد شد.
بی خوابی چیست؟
بی خوابی به زمانی گفته می شود که فرد در حالت طبیعی و نرمال در خوابیدن دچار مشکل است و نمی تواند بخوابد. در یک تعریف دیگر فرد به علت های مختلف توانایی خوابیدن خود را از دست داده و در مدت زمان طولانی از خواب هر چند بی کیفیت محروم می باشد. به عبارت دیگر نداشتن تمرکز برای خواب، نخوابیدن در هنگام شب، بیدار شدن های پی در پی در هنگام خواب، بیدار شدن زود هنگام در روز و عدم توانایی در خوابیدن مجدد را بی خوابی می گویند. بی خوابی با توجه به علت بروز و مدت زمان استمرار آن به دو دسته تقسیم می شود.
بی خوابی مزمن:
بی خوابی مقطعی و گذار بی خوابی مزمن گفته می شود. در این نوع بی خوابی فرد مدت زمان کوتاهی مثلا چند روز یا یک هفته توانایی و تمرکز ذهنی خود را در خوابیدن از دست می دهد. البته باید بدانید شدت این بی خوابی زیاد است به طوری که فرد به هیچ وجه حتی در مدت زمان کوتاه یک ساعته قادر به خوابیدن نیست و عوارضی به همان نسبت شدید و آنی دارد.
توهم، هزیان گویی، ناتوانی در بیان کلمات، کاهش شدید تمرکز و یادگیری، تار شدن دید یا کم بینی، سر درد های شدید میگرنی، تغییر خلق و خو پرخاشگری تنها بخشی از عوارض بی خوابی مزمن می باشد. اصلی ترین علت بروز بی خوابی مزمن تجربه یک اتفاق تلخ و فشار روانی می باشد که پس از آن متحمل شده و بعد از گذشت زمان روند خواب نیز به حالت طبیعی خود باز می گردد.
البته باید در نظر داشته باشید که همین بی خوابی کوتاه مدت با توجه به عوارضی که دارد نیازمند درمان در زمان مناسب خود است. برای درمان اختلالات خواب و درمان بی خوابی می توانید به پزشکان متخصص خواب و مراکز درمانی اختلالات خواب مراجعه کنید. یکی از بهترین مراکز درمانی مرکز خواب اوراسلیپ می باشد. که در آن دکتر فریبا معینی پور حضور دارد
بی خوابی طولانی مدت:
نوع دیگر بی خوابی وجود دارد که مدت زمان طولانی تری ادامه خواهد داشت و دیگر مقطعی و چند روزه نیست، مثلا ممکن است به صورت منظم چند هفته در ماه تکرار شود. عوارضی که این نوع بی خوابی بر جای می گذارد نیز در طولانی مدت بروز پیدا کرده و ممکن است سال ها ادامه داشته باشد. سکته های قلبی و مغزی، مشکلات و بیماری های قلبی، عروقی، گوارشی و معده، اختلالات عصبی مانند افسردگی، اسکیزوفرنی، آلزایمر و حملات پانیک از جمله عوارض بی خوابی طولانی مدت می باشد.
این نوع بی خوابی هم می تواند نتیجه وجود برخی مشکلات مانند بیماری سندرم پای بی قرار باشد، هم می تواند بخشی از علائم آن بوده و با از بین بردن چنین بیماری هایی درمان شود. هم می تواند علت بروز طیفی از بیماری های دیگر باشد که کمی قبل تر به آن اشاره شد و از سویی می تواند تشدید کننده آن ها باشد.
در واقع وجود بی خوابی طولانی مدت به شدت سلامت و ادامه حیات فرد مبتلا را به خطر انداخته و در بعضی مواد باعث بروز مرگ زودرس می شود. هر چند خود بی خوابی مستقیما منجربه مرگ نمی شود اما با تضیعف شدید سیستم ایمنی بدن، زمینه ابتلا به بیماری های مرگ بار مانند سکته را فراهم می کند.
علت بروز بی خوابی طولانی مدت:
بیماری ها و صدمات جسمانی مانند: فشار خون بالا، آرتروز، دیابت، مشکلات گوارشی، بیماری های قلبی و عروقی، ناراحتی های معده، سندرم پای بی قرار، سردرد ها و آسیب هایی که به این ناحیه وارد می شود.
اختلالات عصبی و مشکلات روانشناختی: اضطراب واسترس شدید، افسردگی، آلزایمر، آسیب دیدگی سیستم عصبی مرکزی، پانیک و اسکیزوفرنی.
بی خوابی پس از سکته مغزی
نتیجه تحقیقات علمی بر روی خواب و اختلالات مربوط به آن نشان داده اند افرادی که تجربه سکته مغزی داشته اند، توانایی خود را برای خوابیدن از دست می دهند و مدت زمان بیشتری طول می کشد تا بتوانند برای خواب آماده شوند.
این افراد در صورتی که موفق شوند بخوابند خواب کوتاه مدت و بی کیفیتی نسبت به کسانی که سابقه سکته ندارند، خواهند داشت که تاثیر قابل توجهی بر حفظ سلامت آن ها ندارد. همچنین تحقیقات میدانی بر روی کسانی که دچار سکته مغزی شده اند نشان می دهد این دسته از افراد زمانی بیشتری صرف تمرکز کردن برای خواب می کنند که در اغلب موارد بی نتیجه بوده و در نهایت یک خواب سبک را به همراه خواهد داشت، خوابی که وارد مرحله عمیق نشده و تاثیری بر بهبود عملکرد مغز ندارد.
البته این موضوع نیز ثابت شده که دلیل این بی خوابی ها و اختلالات خواب ضایعات جا مانده در مغز بر اثر سکته نمی باشد، بلکه درد، ترس، توهم، فشار روانی و عصبی که ناشی از سکته می باشد علت اصلی چنین مشکلاتی است. این افراد بیش از سایرین دچار مشکلات روانی و عصبی شده و تمرکزی برای حل مسائل ندارند.
رابطه بین بی خوابی و سکته مغزی
مطالعاتی که به تازگی در زمینه ارتباط بین بی خوابی و سکته مغزی انجام شده بیان می کند که این دو عارضه و بیماری رابطه ای مستقیم داشته و تشدید کننده یک دیگر هستند. بدین صورت که بی خوابی در طولانی مدت و در صورت درمان نشدن احتمال بروز سکته های مغزی و قلبی را افزایش می دهد و از سوی دیگر سکته مغزی نیز مشکلات مکرر و پایداری را در زمینه خواب ایجاد کرده و منجربه بی خوابی می شود.
این بی خوابی نیز عوارضی به همراه دارد که کیفیت زندگی فردی را به شدت کاهش داده و احتمال ابتلا به بیمار های خطرناک دیگر را افزایش می دهد.
درمان بی خوابی بر اثر سکته مغزی
دارو درمانی
معمولا برای درمان این نوع بی خوابی دارو مصرف می شود، اما نمی توان هر نوع دارویی را بدون دستور و نسخه پزشک استفاده کرد. داروهایی که مشخصا برای درمان بی خوابی توصیه و تجویز می شوند، داروهای طیف هیپنوتیک می باشند.
دسته دیگری از داروها می باشند که برای مشکلات دیگر جسمی و روانشناختی تجویز می گردند اما می توانند در بهبود خواب نیز تاثیر گذار باشند. از مشکلات داروهای شیمیایی عوارض جانبی و همچنین وابستگی و اعتیادی است که به همراه دارد، اما ممکن است بدن در مقابل خواص این داروها مقاوم شده و دیگر کارایی لازم را نداشته باشند.
اگر بی خوابی و اختلالات خواب شما ناشی از سکته مغزی باشد،پزشک شما در مرحله اول درمان ممکن است از روش دارو درمانی استفاده کند. با توجه به عوارض داروهای شیمیایی اگر بخواهید بی خوابی خود را درمان کنید بدون این که هیچ مشکل دیگری را متحمل شوید بهتر است به یک پزشک و متخصص خواب مراجعه کنید که کلینیک درمان اختلالات خواب اوراسلیپ می تواند گزینه مناسبی باشد.
رعایت بهداشت خواب
در بسیاری از مشکلات بی خوابی تنها کاری که می توان برای درمان انجام داد تغییر سبک زندگی و عادات روزمره می باشد، اما بی خوابی ناشی از سکته مغزی کمی متفاوت است. در این نوع بی خوابی برخی مشکلاتی که قبلا سابقه ای نداشته باعث بی خوابی شده اند.
بنابراین اگر می خواهید با استفاده از این روش بی خوابی خود را درمان کنید، توصیه می شود دسته ای از فعالیت ها مانند ماساژ قبل از خواب و تعیین ساعت خواب را برای مدت زمانی به صورت روتین انجام داده تا تبدیل به یک عادت شود. بدین صورت پس از مدتی ساعت زیستی طبیعی بدن به طور خودکار تنظیم شده و پروسه خوابیدن کمی آسان تر خواهد شد. به یاد داشته باشید شرط نتیجه گرفتن از این روش استمرار و پایبندی در انجام آن می باشد.
رفتار درمانی
این راهکار به صورت کاملا تخصصی به درمان بی خوابی از طریق جهت دادن به افکار و اندیشه ها می پردازد. این روش به درمان تمام افکار و رفتارهایی می پردازد که مانع خواب شما می گردند. ابتدا با استفاده از یک سری تست ها و آزمایش ها افکار مخرب را شناسایی کرده و سپس راهکاری که بیشترین بازدهی را دارد به کار می گیرند.
روانشناسان با توجه به میزان بی خوابی و اختلالات خوابتان نوعی استراتژی و الگو به شما ارائه داده و آن را در ذهن شما نهادینه می کنند. این الگوها می تواند شامل تکنیک های ریلکسیشن برای کنترل و کاهش استرس و اضطراب باشد.
فعالیت های جسمانی و ورزش
تمام متخصصان به صورت واحد بیان کرده اند که ورزش به عنوان بهترین راهکار برای درمان طیف وسیعی از مشکلات جسمی و روانی است، اختلالات خواب و بی خوابی نیز جدا از این مسئله نمی باشد. ورزش می تواند تا حد زیادی تمام سیستم های بدن از جمله عضلات و سلول های مغز را درگیر کند و در آخر روز آن را خسته کرده و زمینه خواب را فراهم می کند.
البته باید بدانید که بدن شما چه نوع حرکات ورزشی را تا چه حد می تواند انجام دهد، در واقع تا چه حد ظرفیت دارد. همچنین منظور از ورزش انجام حرکات هوازی می باشد نه تمام رشته های ورزشی، زیرا انجام ورزش های سنگین نه تنها باعث درمان نشده، بلکه برای افراد مبتلا خواب را دچار نابودی کامل می کند.
کلام آخر
بی خوابی یکی از معضلاتی می باشد که جوامع امروزه به شدت درگیر آن هستند. این بی خوابی در عین حالی که بر اثر عوامل مختلف رخ می دهد، عوارض به شدت خطرناکی دارد. در برخی موارد بی خوابی و علت بروز آن رابطه خطی و مستقیم دارند، یعنی به طور واضح مشخص نیست که در اصل کدام یک آغاز کننده دیگری بوده است. یکی از این موارد بی خوابی و سکته مغزی می باشد.
نتیجه آزمایشاتی که بر روی مبتلایان سکته مغزی انجام شده نشان داده است که این افراد قبل از سکته، سابقه بی خوابی داشته اند و به دلیل عدم درمان شدت یافته. اما از سویی افرادی که سابقه سکته مغزی دارند جزء کسانی هستند که به شدت از مشکلات خواب و بی خوابی شکایت دارند.
در یک بیان کلی باید گفت درمان بی خوابی، درمان خروپف و درمان آپنه خواب یکی از راه های پیشگیری از سکته مغزی می باشد. اما در این جا با این سوال روبه رو می شویم افرادی که پس از سکته مغزی دچار بی خوابی شده اند باید چه اقداماتی جهت کاهش مشکلات خود انجام دهند.
در این مقاله چند راهکار به صورت مختصر شرح داده شده اما باید بدانید بهترین کار برای درمان مراجعه به افراد متخصص در این زمینه می باشد. مرکز خواب اوراسلیپ یکی از بهترین مراکز درمانی می باشد که دارای دکتر خواب است که می تواند بهترین راهکار باشد. برای دریافت نوبت و مشاوره تلفنی با ما تماس بگیرید.
شماره های تماس :
سوالات متداول
سکته مغزی چگونه باعث بی خوابی می شود؟
سکته مغزی به صورت مستقیم نمی تواند خواب را مختل کند، یعنی بی خوابی که ناشی از سکته مغزی تلقی می شود بر اثر آسیب دیدگی مغز نیست. بلکه اثرات روانی سکته می باشد که مانع خواب می شود.
چگونه می توان بی خوابی ناشی از سکته مغزی را درمان کرد؟
بهترین راه درمان برای این نوع بی خوابی، انجام روش های درانی رفتار شناختی توسط روانشناسان متخصص می باشد.
مقالات بیشتر: