وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب) چیست
وقفه تنفسی در خواب چیست
وقفه تنفسی هنگام خواب یکی از مهمترین و شایع ترین انواع اختلالات در خواب است که در آن به مدت 10 ثانیه یا بیشتر از آن، تنفس در خواب متوقف می شود و اغلب فرد با نفس نفس زدن واحساس خفگی از خواب می پرد. اين اختلال در همه سنين حتی در کودکان نیز ديده مي شود، ولی در بزرگسالان بالای 40 سال شايع تر بوده و خطری جدی برای سلامتی فرد محسوب می شود. وقفه تنفسی در خواب شامل وقفه تنفسی انسدادی و مرکزی، وقفه تنفسی در کودکان و نوزادان و ناله‌های شبانه و خروپف می باشد.
علل ایجاد وقفه تنفسی هنگام خواب چیست؟
یکی از دلایل توقف تنفس در خواب بسته شدن پشت حلق به وسیله زبان کوچک است که به خصوص در افراد چاق، این انسداد راه هوایی رواج بیشتری دارد و با افزایش سن، داشتن زمینه خانوادگی یا وجود زائده‌های فیزیکی غیرعادی در بینی و گلو تشدید می گردد. در کودکان نیز قرار گرفتن لوزه های بزرگ بر سر راه های هوایی امکان ایجاد توقف در تنفس را ایجاد می کنند. بیماری مزمن دستگاه تنفس نیز می تواند به ایجاد چرخه تکرار شونده خواب و حالت خفگی بینجامد .
افرادی که سکته مغزی کرده اند، از اختلالات مغزی عصبی مانند پارکینسون و یا آلزایمر رنج می برند یا مبتلا به انسفالیت و التهاب مغزهستند؛ نیز این مشکل را دارند. استرس، اضطراب يا افسردگی، مصرف مواد مخدر و داروهای خاص روان‌گردان، كم‌كاری یا پرکاری تیروئید یا حتی سفر به ارتفاعات نیز ازعواملی هستند که در ایجاد یا شدت بخشیدن به وقفه تنفسی دخیل می باشند.
انواع وقفه تنفسی در خواب
نکته حائز اهمیت اینجاست که وقفه تنفسی مرکزی با وقفه انسدادی تفاوت دارد. در وقفه انسدادی، در حالی که عضلات شکم و سینه فرد، سعی می کنند با انقباض، هوا را از محل تنگی عبور دهند، تنفس پس از توقف در طول خواب دوباره آغاز می شود. در حالیکه حین وقفه تنفسی مرکزی، نه هوایی از مجاری تنفسی عبور می کند و نه عضلات شکم و سینه حرکتی دارند و به شدت خطرناک است.
وقفه تنفسی مرکزی
افراد مبتلا به وقفه تنفسی مرکزی، به سختی می خوابند، هنگام خواب خرخر می کنند و با تنگی نفس از خواب بیدار می شوند و در طول روز خواب آلود هستند. وقفه تنفسی مرکزی بیشتر به دنبال حمله قلبی یا اختلالات عصبی رخ می دهد و ناشی از عملکرد مغز وعدم ارسال سیگنال های مناسب به عضلات کنترل کننده تنفس می باشد.
این اختلال، خطر ابتلا به فشار خون بالا، سکته مغزی، بی نظمی در ضربان قلب، بيماری های قلبی عروقی يا بيماری‌های شريانی و حمله قلبی را در پی دارد و ممکن است دیابت نوع 2، چاقی و تشنج را به وجود بیاورد؛ اما به ندرت باعث مرگ می شود.
وقفه تنفسی انسدادی
در وقفه تنفسی انسدادی، راه های هوایی فوقانی دستگاه تنفس فرد، تنگ یا بسته می شود. انسداد کامل راه هوایی منجر به وقفه تنفس می‌گردد و با توقف تنفس، بدن ناخواسته بیدار می گردد. این اتفاق آن قدر سریع رخ می دهد که گاهی فرد متوجه آن نخواهد شد. انسداد محدود راه تنفسی فوقانی، منجر به خروپف می‌گردد. بیدار شدن گاه و بی گاه در طول شب، خواب فرد را بر هم زده و باعث می شود که روز بعد را به چرت زدن پرداخته و تمام مدت، احساس خستگی داشته باشد.
علائم و عوارض وقفه تنفسی در خواب
همسر یا هم اتاقی افرادی که به اختلال توقف تنفس در خواب مبتلا هستند؛ اغلب از صدای بلند خروپف آن ها شکایت دارند. گاهی خود فرد نیز از تنگی نفس یا صدای بلند خرناس کشیدن خود بیدار می شود. متاسفانه وقفه تنفسی در خواب به خروپف که به جداکردن اتاق خواب از دیگران می انجامد، بسنده نمی شود و ممکن است به آسيب دائمی مغزی ناشی از دوره‌های مكرر كاهش اكسيژن مغزی و همچنین نامنظمی ضربان قلب و نارسايی احتقانی قلب منتهی گردد.
در ادامه به بیان چند عارضه و علامت این اختلال می پردازیم:
- خواب آلودگی در طول روز، خستگی مزمن یا احساس بی‌حالی که می تواند منجر به تصادفات، فقدان تمركز و توجه و كاهش بازده كاری، تغییر خلق وخو، تحریک‌پذیری، زیاد و زود عصبی شدن و اختلالات شناختی گردد.
- سردردهایی که فرد را از خواب بیدارکرده یا به هنگام برخاستن از خواب رخ می دهند.
- بی‌قراری در خواب، دیدن کابوس های وحشتناک و بیدار شدن مکرر در خواب برای ادرار کردن از دیگر نشانه هاست.
- احساس سردی و گرمی در خواب که فرد را آزار می دهد.
درمان آپنه خواب (توقف تنفسی در خواب)
برخی از اقدامات به راحتی می تواند از شدت وقفه تنفسی در خواب بکاهد. افراد مبتلا به این اختلال با رعایت اصول بهداشت خواب و تغییر وضعیت خواب و اجتناب از خوابیدن به پشت و تنظیم کردن ساعت خواب و بیداری می توانند به این مشکل فائق آیند. کاهش وزن و اجتناب از مصرف الکل و دخانیات یا مصرف داروهای خواب آورو همینطوراستفاده از برخی اسپری‌های بینی برای کاهش یا بهبود احتقان در راه‌های هوایی فوقانی نیز موثر است.
یکی دیگر از روش های درمانی که جز جدید ترین روش های درمان است استفاده از دیوایس دهانی است یکی از جدید ترین روش های درمان خروپف و درمان آپنه خواب که در کلینیک خواب اورا اسلیپ انجام می شود، درمانی بدون درد و خون ریزی و بدون بازگشت برای تهیه دیوایس دهانی با کارشناسان ما تماس بگیرید
چند درمان خانگی
مصرف مواد خوراکی مختلف نیز، می تواند با رفع التهاب راه های فوقانی تنفسی به فرد مبتلا در نفس کشیدنی عادی در خواب، کمک کند . این افراد می توانند یکی دو قطره اسانس نعناع واوکالیپتوس را به یک لیوان آب اضافه کرده و پیش از خواب قرقره کنند همچنین می توانند هر روز قبل از خوابیدن و دوباره بعد از بیدار شدن، چند قطره روغن زیتون یا کره آب شده را در بینی خود بچکانند تا راه تنفسی انتهای بینی در اثر خشکی بسته نشوند و شخص به این دلیل، دچار توقف تنفس در خواب نگردد.
مقالات بیشتر :