علت خواب ناآرام در کودکان و بزرگسالان + درمان

خواب ناآرام یکی از مشکلات رایجی است که برخی از افراد به آن مبتلا می شوند. این اختلال هم آرامش شبانه و هم آرامش روزانه را از فرد می گیرد و مشکلات عصبی، خواب آلودگی و احساس خستگی را به بار می آورد.

شاید از خوتان بپرسید که علائم خواب ناآرام چیست؟ در این مطلب قصد داریم تا علت خواب ناآرام در کودکان و بزرگسالان را بررسی کنیم و مناسب ترین راه درمان را برای آن پیشنهاد دهیم.

خواب ناآرام چیست؟

آیا در طول خواب شبانه، متوجه چرخش بی وقفه خود می شوید، پتویتان را با لگد به این طرف و آنطرف پرت می کنید، و از جای خود بلند می شوید و مدام ساعت را چک می کنید؟ اگر چنین رفتاری را در طول شب انجام می دهید، یقینا به خواب ناآرام دچار هستید.

شاید این تعریف از دیگاه بیشتر کارشناسان قابل قبول نباشد، ولی کامل ترین تعریفی که می توان ارائه داد همین است. البته این بدان معنا نیست که شناسایی عواملی که منجر به خواب ناآرام در شما می شود را به تعویق بیندازید.

علائم اصلی خواب ناآرام

خواب ناآرام نیز مانند سایر اختلالات خواب، دارای علائم مشخصی است. شاید در نگاه اول این اختلال را موقتی و گذرا بدانید، در صورتی که هرنوع سهل انگاری در این خصوص منجر به عواقب خطرناکی می شود که سلامتی شما را دچار مشکل می کند.

با این وجود از این پهلو به آن پهلو شدن و غلتیدن، بیدار شدن های مکرر، عدم توانایی در راحت خوابیدن و احساس خواب آلودگی در طول روز، از نشانه های خواب ناآرام است. ممکن است هرچند وقت یک بار، ناآرامی در خواب به سراغتان بیاید که این یک موضوع کاملا طبیعی است و جای نگرانی ندارد.

در صورتی که این مشکل به درازا بکشد، باید به فکر درمان آن باشید زیرا مشکلات قلبی و عروقی و فشار خون تنها نمونه کوچکی از خطرات آن است.

چقدر خواب بی قرار طبیعی است؟

بیدار شدن در ساعات اولیه صبح برای هرکسی ممکن است اتفاق بیفتد و یک چیز کاملا طبیعی شمرده می شود. افراد عادی، در طول شب 10 تا 30 دوره بی قراری را تجربه می کنند.

طبق مطالعات انجام شده، 35 درصد از افراد، در طول هفته، 3 بار به ناآرامی های شبانه دچار می شوند. بنابراین  اگر فقط یک یا دو شب خواب ناآرام را تجربه کردید، نگران نباشید، مشکل شما جدی نیست.

چقدر خواب ناآرام باعث نگرانی می شود؟

همه افراد خواب یکسانی ندارند و کیفیت های متفاوتی را از خواب شبانه، تجربه می کنند. بزرگسالان بطور معمول به 8 ساعت خواب شبانه احتیاج دارند. اگر احساس می کنید که خواب ناآرام بر توانایی های شما تاثیر منفی می گذارد و کیفیت زندگیتان را تحت تاثیر سوء خود قرار داده است، باید به پزشک مراجعه کنید. متخصص خواب توانایی تشخیص و درمان بیماری های مرتبط با خواب شما را دارد.

دلایل اصلی خواب ناآرام

دلایل مختلفی وجود دارند که منجر به خواب ناآرام در فرد می شوند. پزشکان با مطالعه و بررسی بر روی تعداد زیادی از بیماران به این نتیجه رسیدند که اختلالات خواب، استرس، رژیم غذایی نامناسب، بارداری، برنامه خواب نامنظم و داشتن یک تخت خواب ناخوشایند، از دلایل اصلی ایجاد خواب ناآرام در فرد است.

اختلالات مرتبط با خواب

طبق تحقیقات صورت گرفته، 70 میلیون آمریکایی از اختلالات خواب رنج می برند و خواب ناآرامی را در طول شب، تجربه می کنند.

آپنه خواب، سندرم پای بیقرار و بی خوابی، همگی از اختلالات خوب شمرده می شوند. در ادامه با مشخصه های اصلی این اختلال آشنا می شوید. البته لازم به تذکر است که این اختلالات فراتر از مواردی است که به آن اشاره می شود.

آپنه خواب

افرادی که به آپنه خواب دچار هستند با وقفه های تنفسی در هنگام خواب شبانه مواجه می شوند و ممکن است چندین مرتبه از خواب برخیزند.

سندرم پای بی قرار

سندرم پای بی قرار نیز بصورت ناخواسته ظاهر می شود و برای خود فرد واطرافیانش مشکلات عدیده ای را ایجام می کند.

بی خوابی

در این شرایط، فرد مبتلا به سختی به خواب می رود و چنانچه به خواب نیز برود با آهسته ترین صدایی از خواب برمی خیزد و دیگر نمی تواند بخوابد.

فشار

استرس و فشارهای روحی و روانی، دشمن اصلی خواب هستند. چنانچه فردی اضطراب و استرس داشته باشد، به مراتب، خواب بی کیفیتی را تجربه می کند. تحقیقاتی که در آمریکا بر روی افراد مختلف انجام شده، نشان می دهد که 81 درصد از آنها، دغدغه فکری و ذهنی داشتند که همین مساله باعث شده تا در شب خواب راحتی نداشته باشند.

سلامت روان

سلامت روان نیز در خواب خوب نقش مهم و اساسی دارد. تحقیقات ثابت کرده است که کسانی که سلامت روان خوبی دارند، در مقایسه با افرادی که سلامت روان ضعیف تری دارند، خواب با کیفیتی را تجربه می کنند.

رژیم غذایی ضعیف

همانقدر که رژیم غذایی خوب، در داشتن یک خواب آرام نقش کلیدی و سازنده ای را دارد، به همان مقدار نیز رژیم غذایی نامناسب، باعث ایجاد بهم ریختگی در خواب می شود. فست فوت ها، غذاهای تند، غذاهای بسیار چرب و سنگین تاثیر منفی بر روی خواب می گذارند.

هضم این غذاها، بیشتر از زمان معمول، طول می کشد و می تواند سوزش معده و رفلاکس اسید معده را به بار آورد. بهتر است برای داشتن یک خواب عمیق و با کیفیت، از کربوهیدرات ها استفاده شود.

بر علاوه موارد ذکر شده، نوشیدن الکل یا سایر نوشابه های انرژی زا، نیز می تواند به چرخه طبیعی خواب لطمه بزند و آن را با اختلال جدی روبرو کند. سعی کنید قبل از خواب از این نوشیدنی ها مصرف نکنید.

بارداری

بانوان باردار نیز خواب ناآرام را به مراتب، بیشتر از سایر افراد تجربه می کنند. خواب ناآرام باعث ناراحتی در بین بانوان می شود و ممکن است بر سلامت جنین نیز تاثیر منفی بگذارد.

خوابیدن در دوران بارداری کار ساده ای نیست و چالش های خود را به همراه دارد، از مشکلات حمام رفتن گرفته تا موقع خوابیدن، همگی جزء مواردی محسوب می شوند که بانوان باردار به سادگی نمی توانند آن را انجام دهند. برای داشتن یک خواب خوب، بهتر است یک بالش را در آغوش بگیرند تا احساس راحتی کنند.

بیشتر بخوانید : دلایل و درمان بی‌خوابی در بارداری؛خانگی و پزشکی

برنامه خواب نامنظم

بعضی اوقات برنامه خوابتان از دست خودتان خارج است، دلیل آنهم ممکن است نوع شغلی که انجام می دهید باشد. شاید پرستار هستید و باید شب بیدار بمانید یا در جایی کار می کنید که شیفت شب را به شما سپرده اند.

در این حالات ممکن است برنامه خوابتان تغییر پیدا کند و نامنظم شود که یک امر طبیعی است. چنانچه بدون هیچ دلیل خاصی، برنامه نامنظم خوابی دارید، بهتر است روی تنظیم آن کار کنید تا ساعت طبیعی بدنتان تنظیم شود.

بیشتر بخوانید : چگونه خواب خود را تنظیم کنیم و یک روتین خواب منظم ایجاد کنیم

تخت ناراحت کننده

وضعیت رختخواب خود را نباید بی ارزش بدانید، هر چقدر که رختخوابتان نرم و راحت باشد به همان اندازه، خواب راحتی را برایتان به ارمغان می آورد.

البته در انتخاب نوع تخت خود دقت کنید آن را طوری انتخاب کنید که نه زیاد نرم باشد و نه خیلی سفت، بهتر است در حد نرمالی قرار داشته باشد تا هم خوب بخوابید و هم به کمر درد دچار نشوید.

بهداشت ضعیف خواب

بهداشت خواب به موارد متعددی اشاره دارد. مثلا نور اتاق، گرمی یا سردی اتاق خواب، چرت زدن های روزانه و داشتن برنامه خواب ناسازگار، از جمله مواردی محسوب می شوند که در لیست بهداشت خواب قرار می گیرند.

خواب ناآرام بر حسب سن

خواب ناآرام در هر سنی، مضر است و تاثیرات منفی را بر سلامت انسان می گذارد. بهتر است برای روشن شدن قضیه تمام دوره های سنی انسان را مورد بررسی قرار دهید تا به درک عمیقی از اهمیت خواب در طول زندگی انسان برسید.

کودکان و نوجوانان

خواب ناآرام یک اختلال شایعی است که کودکان و نوجوانان 8 تا 18 سال را تحت تاثیر خود قرار می دهد. کودکان مبتلا به این اختلال ممکن است خواب بی قراری را در طول شب تجربه کنند و بد خلقی و رفتارهای پرخاش گرانه را از خود نشان دهند.

خوشبختانه محققان به این نتیجه رسیده اند که تجویز مکمل آهن می تواند کودکانی که خواب ناآرام و بی قراری دارند را درمان کند.

چنانچه کودک شما نیز خواب ناآرامی دارد، بهتر است به پزشک اطفال مراجعه کنید تا گزینه های درمانی مناسب برایش تجویز شود.

جوانان

برخی از جوانان به دلایل مختلفی به خواب ناآرام دچار هستند و با آن دست و پنجه نرم می کنند. شاید دلیل این ناآرامی را بتوان به تغییرات هورمونی و بیولوژیکی بدن آنها ربط داد.

این مشکل در بین جوانان تا حدی طبیعی است، ولی چنانچه از حد طبیعی و نرمال خود فراتر برود، بایستی به فکر مداوای آن بود.

بزرگسالان

کار و سایر فعالیت های روزانه می تواند تا حد بسیار زیادی بر خواب افراد بزرگسال تاثیرات منفی بگذارد. اگر کمی موشکافانه موضوع را بررسی کنید، در می یابید که استرس، اضطراب و افسردگی از عوامل اصلی خواب ناآرام در این قشر سنی است.

این گروه سنی ممکن است از سایر اختلالات خواب مانند، سندرم پای بیقرار، آپنه خواب یا بی خوابی رنج ببرند که در این افراد به عنوان اختلالات زمینه ای شناخته می شوند. این افراد باید درمان های خودسرانه را کنار بگذارند و به دنبال راه درمان مناسبی باشند.

مصرف برخی از داروها به جای اینکه تاثیرات مثبتی بگذارند، به مراتب، خواب فرد را ناآرام تر می کنند و مشکلات بیشماری را پیش روی آنها می گذارند.

سالمندان

تعدادی از محققان بر این باورند که با افزایش سن، رابطه انسان با خواب نیز دچار تغییر می شود. سالمندان با توجه به سنی که دارند، زمان کمتری را در خواب عمیق سپری می کنند که این ممکن است به دلیل وجود درد یا بیماری خاصی در بدن آنها بوجود آمده باشد.

سالمندان به طور معمول یک تا دو مرتبه در شب از جای خود بر می خیزند و به دستشویی می روند که همین امر ممکن است خواب ناآرام را افزایش دهد.

سالمندان این تغییرات را باید به عنوان بخشی از زندگی خود بپذیرند و در جهت کاهش موارد آزار دهنده آن اقدامات درمانی را انجام دهند. چنانچه این مشکل بصورت شدید خود را نشان می دهد، بایستی به یک متخصص مراجعه شود.

درمان خواب ناآرام

خوشبختانه برای درمان خواب ناآرام روش های درمانی موثری را پیدا کرده اند. رعایت بهداشت خواب، یکی از راه کارهایی است که باعث می شود تا خواب کودکان و بزرگسالان دچار بهبود شود. در ادامه این مطلب مواردی ذکر شده که رعایت آنها می تواند خواب آرام و راحتی را به ارمغان بیاورد.

تنظیم دمای اتاق خواب

دما و رطوبت اتاق خواب باید در حد مناسبی قرار داشته باشد تا فرد بتواند در راحتی کامل بخوابد. دمایی بین 15 تا 20 درجه سانتی گراد، مناسب ترین دما برای اتاق خواب است.

البته به مقدار رطوبت نیز باید توجه کرد، 30 تا 50 دصد رطوبت برای یک اتاق خواب مناسب است. این اعداد با توجه به شرایط فرد تنظیم می شود و برای هر کسی مقدار متفاوتی دارد.

بیشتر بخوانید : بهترین درجه حرارت یا دمای مناسب برای خواب

دوری از نور

تمام افراد بخصوص آن عده ای که از خواب ناآرام رنج می برند به هیچ وجه قبل از خواب نباید در معرض نور شدید قرار بگیرند، زیرا می تواند ریتم شبانه روزی بدن را مختل کند و در فعالیت سیگنال های مغزی، تاثیرات منفی خود را بگذارد.

تلفن و سایر وسایل الکترونیکی مثل تلویزیون، روی چشم و مغز تاثیر می گذارند و چنانچه قبل از خواب، از آنها استفاده شود، خواب طبیعی را با تاخیر روبرو می کند.

همچنین چراغ های خیابان و نور خورشید در اول صبح نیز باعث برهم زدن خواب انسان می شوند که مناسب ترین راه بکار بردن پرده برای پنجره ها است.

به یک دکتر خوب مراجعه کنید

اگر تمام موارد ضروری را در خصوص بهداشت خواب خود رعایت می کنید ولی همچنان به مشکلات خواب مبتلا هستید بهتر است تا به یک پزشک خواب مجرب و با تجربه مراجعه کنید.

یک متخصص اختلالات خواب به شما کمک می کند تا هر گونه بیماری اساسی یا زمینه ای که دارید را شناسایی کند و نیازهای ضروری برای درمان شما را پیشنهاد دهد.

پزشکان با توجه به شرایط بیمار داروهای مسکن و خواب آوری را تجویز می کنند. البته در بسیاری از موارد این اختلال بدون دارو قابل درمان است.

خانم دکتر فریبا معینی پور متخصص درمان اختلالات خواب هستند و مدیریت اورا اسلیپ را بر عهده دارند. ایشان بصورت مستقیم با تیم خود، به مشکلات خواب بیماران رسیدگی می کنند و درمان بی خوابی، خواب سبک، خواب سنگین، درمان ناآرامی های خواب را به مراجعین خود ارائه می دهند.

چنانچه از این مشکلات رنج می برید، نگران هیچ چیز نباشید، درمان خود را به متخصصان کاربلد این مجموعه بسپارید.

برای دریافت نوبت و مشاوره تلفنی هم اکنون با ما تماس بگیرید

نتیجه گیری

خواب ناآرام برای هر فردی آزار دهنده است و مشکلات زیادی را در سلامتی روحی و جسمی وی ایجاد می کند. برای بیشتر افراد این اختلال موقتی است ولی برای برخی دیگر، بصورت طولانی مدت طول می کشد.

دلایل مختلفی وجود دارد که منجر به خواب ناآرام می شود، از بارداری بانوان گرفته تا شرایط نامناسب اتاق خواب، همگی در ایجاد این عارضه نقش دارند. این اختلال اگر به مدت طولانی به درازا بکشد، بهتر است تا به پزشک متخصص اختلالات خواب مراجعه شود.

سوالات متداول

منابع : casper ، sleepfoundation

مقالات بیشتر :

آلرژی و حساسیت ها چگونه بر خواب تأثیر می گذارد؟

چگونه بی خوابی را جبران کنیم