هیپوونتیلاسیون (سندروم پیک ویکن) چیست؟

شرایطی را تصور کنید که در آن سرعت جذب اکسیژن توسط ریه ها کم شده و طبیعتا برای شما مشکل تنفسی پیش می آید. اگر شخص اضافه وزن و چاقی هم داشته باشد، شرایط برای او سخت تر هم می شود

. سندروم پیک ویکن یا همان هیپوونتیلاسیون دقیقا در چنین شرایطی اتفاق می افتد. در این مقاله می خواهیم به همه زوایای سندروم پیک ویکن بپردازیم و همه راه های درمان موجود برای آن را هم خواهیم گفت. پس اگر می خواهید بدانید هیپوونتیلاسیون (سندروم پیک ویکن) چیست تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

سندروم پیک ویکن چگونه است؟

این سندروم که در علم پزشکی به عنوان سندروم کاهش تهویه ناشی از چاقی هم شناخته می شود، بر روی خون تاثیر می گذارد و همان طور که اکسیژن خون را کاهش می دهد، به همان نسبت هم دی اکسید کربن خون را افزایش می دهد. در این حالت تنفس شما دچار اختلال می گردد. در واقع این سندروم نوعی اختلال تنفس محسوب میشود که وقتی که خواب هستید اتفاق می افتد و تغییراتی را در سلامت بدن رقم می زند.

هنگام تنفس، کیسه های هوایی در ریه ها وجود دارند که مسئول رساندن اکسیژن از طریق مویرگ ها به جریان خون هستند. این کیسه ها همچنین دی اکسید کربن را از جریان خون وارد کیسه های هوا می کنند. به مجموع این مراحل، تبادل گاز گفته می شود. در واقع تبادل گاز به این منظور انجام می شود که تعادل اکسیژن و دی اکسید کربن خون حفظ شود تا شخص بتواند به درستی نفس بکشد.

جالب است بدانید که نام سندروم پیک ویکن، از شخصیت جو در رمان معروف چارلز دیکنز نویسنده انگلیسی به نام pickwick papers گرفته شده است. این رمان در سال 1836 نوشته شده است. شخصیت جو در این رمان، همه علائم این بیماری از جمله چاقی و اضافه وزن و آپنه انسدادی خواب را دارا بود. این علائم بعدها توسط پزشکان به عنوان بیماری هپیوونتیلاسیون کشف شد. همچنین نام اختصاری OHS توسط پزشکان برای ذکر علائم این بیماری به کار می رود.

همان طور که گفته شد، این بیماری در خواب اتفاق می افتد. در زیر به بررسی علائم این بیماری می پردازیم. اگر هر کدام از علائم زیر را در خود مشاهده کردید، بهتر است به دکتر خواب مراجعه کنید.

سندروم پیک ویکن چه علائمی دارد؟

علامت رایج این بیماری، کمبود اکسیژن خون شماست. همین مسئله می تواند در بدن شما در هنگام خوابیدن و یا بیدار شدن تاثیر بگذارد. به این صورت که هنگامی که خواب هستید، تنفس های کوتاه و کم عمقی خواهید داشت و یا حتی ممکن است تنفس شما برای مدت کوتاهی دچار وقفه شود. با احتساب این موارد، این بیماری را می توان جدی و خطرناک برشمرد.

علائمی که در مبتلایان به این سندروم مشترک است:

• انرژی کمی دارند
• به صورت مداوم احساس خواب آلودگی و خستگی دارند
• انگشتان دست و پایشان ورم کرده و متمایل به رنگ آبی می شود (سیانوز)
• به دلیل بالا بودن دی اکسید کربن خونشان، سردرد های صبحگاهی شدیدی دارند
• علائم افسردگی از خود نشان می دهند. احساس غم و اندوه سنگین دارند. دیگر از فعالیت هایی که قبلا به آن ها علاقه داشتند، لذت نمی برند.

علائم جدی تری نیز از خود نشان می دهند. اگر علائم زیر را داشتید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

• وقفه تنفسی در خواب (آپنه انسدادی خواب)؛ تنفس شان به مدت کوتاهی در خواب قطع می شود
• فشار خون بالا
• سطح اکسیژن خون آن ها به حدی پایین می رود که در قسمت راست قفسه سینه خود، فشار زیادی تجربه خواهند کرد (معروف به کور پولمونل)

سندروم پیک ویکن چرا اتفاق می افتد؟

هنوز علت دقیق و واضح این بیماری توسط پزشکان مشخص نشده است. اما تخمین زده می شود که مجموعه ای از عواملی که در زیر به آن ها اشاره می شود، در بروز این بیماری نقش زیادی داشته باشند:

• چاقی و اضافه وزن بالا، که معیار آن “شاخص توده بدنی یا همان BMI” است. کسانی که BMI بالاتر از 30 داشته باشند، چاق محسوب می گردند.

ذکر این نکته الزامی است که شاخص توده بدنی از طریق تقسیم وزن (کیلوگرم) بر قد (سانتی متر) به توان 2 به دست می آید.

• در صورتی که مغز آن ها نتواند کنترل صحیحی بر روند تنفس داشته باشد.
• به دلیل اضافه وزن، دستگاه تنفسی نمی تواند عملکرد درستی داشته باشد.
• به مغز، قلب و سایر ارگان های حیاتی بدن، اکسیژن کافی نمی رسد.

عوارض سندروم پیک ویکن

عوارض این سندروم در مبتلایان به این بیماری به این صورت است:

• فشار خون بالا
• تجمع مایع در پاها که به ورم پا منجر می شود
• مقدار گلبول های قرمز خون غیر طبیعی دارند (اریتروسیتوز ثانویه)

اگر هر کدام از عوارض بالا را تجربه کردید، بهتر است که به پزشک متخصص خواب مراجعه کنید. ما به شما مرکز درمان خواب اورا اسلیپ را پیشنهاد می دهیم. این مرکز با حضور بهترین متخصصین حوزه خواب و سلامتی آماده کمک به شماست تا خواب راحتی را تجربه کنید. در این مرکز زیر نظر دکتر فریبا معینی پور متخصص اختلالات خواب، تحت درمان قرار می گیرید و می توانید از روش های روز دنیا در درمان بیماری خود بهره ببرید.

راه های درمان سندروم پیک ویکن

راه های درمانی زیادی برای کنترل و بهبود علائم این بیماری وجود دارد. در زیر به برررسی همه این راه ها خواهیم پرداخت:

وزن خود را کاهش دهید

اولین قدم برای شروع درمان این سندروم، کاهش وزن است. اگر پزشک شکا تشخیص دهد که علت بروز این بیماری چاقی است، تجویز می کند که هر چه سریع تر از وزن خود کاسته تا BMI شما به حد نرمال برسد. کاهش وزن باعث می شود که فشار اضافی از روی بدن شما کم شود و بتوانید تنفس راحت تری را تجربه کنید. برای کاهش وزن، بهتر است پیاده روی روزانه را در برنامه خود داشته باشید. مراقب برنامه غذایی خود باشید. این سندروم، موردی خطرناک است که می تواند جان شما را تهدید کند. پس کاهش وزن، بسیار ضروری است.

درمان CPAP

معمول ترین وشایع ترین درمان، درمان فشارهوای مثبت است. این راه درمان به صورت دستگاهی مداوم که اکسیژن را از طریق لوله ای که به ماسک متصل است، وارد دستگاه تنفسی می کند. این دستگاه کمک می کند که حتی هنگام خواب هم جریان اکسیژن وارد ریه های شما شود و این کار موجب می شود تا ریه های شما اکسیژن بیشتری را تحویل خون دهد. این روش درمانی در کاهش آپنه انسدادی خواب و افزایش کیفیت خواب موثر است.

تراکئوستومی

پزشک می تواند یک دستگاه تهویه را برای اطمینان از تداوم تنفسی شما توصیه کند. دستگاه ونتیلاتور کمک می کند که اکسیژن و دی اکسید کربن در ریه های شما تبادل شود تا تعادل آن ها به خوبی حفظ شود.

حال اگر این روش درمانی کمک کننده نباشد و حال شما وخیم گردد، پزشک دستور استفاده از تراکئوستومی را می دهد. در این روش، پزشک در قسمت تراشه شما، یک دهانه ایجاد کرده و لوله ای درون آن قرار می دهد تا از طریق آن اکسیژن وارد ریه ها شود.

جراحی برای کاهش وزن

پزشک شما می تواند در جهت تسریع و کمک به فرایند کاهش وزن، جراحی را توصیه بکند. جراحی کاهش وزن به صورت عمل بای پس معده و باند قابل تنظیم لاپاروسکوپی قابل انجام است.هر دو روش جراحی، ظرفیت معده شما را کاهش می دهد. انتخاب هر روش جراحی، شما را مجبور به تغییراتی در سبک زندگی تان می کند. حتما قبل از انجام عمل جراحی کاهش وزن، با پزشک خود در مورد عوارض آن مشورت کنید.

سایر روش های درمانی احتمالی

تحقیقات متخصصان این حوزه، حاکی از آن است که داروی مدروکسی پروژسترون می تواند علائم این بیماری را کنترل کند. این دارو می تواند عوارض جانبی مانند اختلال نعوظ در مردان و خونریزی رحم در زنان را داشته باشد. بنابراین مصرف این دارو حتما باید با تجویز پزشک باشد.

چگونه از ابتلا به سندروم پیک ویکن پیشگیری کنیم؟

• حداقل روزی 30 دقیقه ورزش را حتما در برنامه خود داشته باشید. با این کار از چربی و وزن اضافی بدن شما می کاهد.
• کار با دستگاه CPAP را یاد بگیرید. استفاده درست از این دستگاه کمک می کند تا علائم و عوارض از بیماری را کنترل کرده و کاهش دهید. برای انتخاب دستگاه طابق با شرایط شما، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
• اگر دچار فشار خون بالا یا اریتروسیتوز هستید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید تا او در برنامه های درمانی شما این موضوع را مدنظر داشته باشد تا دچار عوارض بیشتری نشوید.

راه های تشخیص هیپوونتیلاسیون

برای تشخیص این بیماری، پزشک معمولا با طرح سوالاتی در مورد علائمی که دارید و با بررسی سابقه پزشکی و داروهایی که تاکنون مصرف کرده اید، روند تشخیص را آغاز می کند. سپس به معاینه جسمی شما می پردازد تا تنفس شما و ریتم قلب را بررسی کند.

در مراجعات اولیه، پزشک معمولا آزمایش های تشخیصی را برای تشخیص قطعی کاهش تنفس تجویز خواهد کرد. این آزمایشات می تواند به صورت های زیر باشد:

در صورتی که تنفش شما با مشکل مواجه شد، سریعا به پزشک خود مراجعه کنید.

پزشک از شما در مورد علائم تان سوال می کند. سپس شروع به معاینه جسمی و آزمایشاتی برای تشخیص قطعی می کند. همان طور در بالا ذکر شد، این آزمایشات برای تعیین علت کاهش تنفس هستند که عبارت اند از:

• آزمایش اشعه ایکس قفسه سینه: این یک آزمایش تصویربرداری است که از ناحیه قفسه سینه عکس می گیرند تا ناهنجاری ها را ببینند و بررسی کنند.
• تست عملکرد ریه: آزمایشی تنفسی است که برای تعیین عملکرد ریه های شما گرفته می شود.
• آزمایش گاز خون: آزمایش خون که میزان دی اکسید کربن و اکسیژن را از طریق یک مانیتور بدون درد روی انگشت اندازه می گیرد.
• آزمایش پالس اکسی متری: این آزمایش میزان اکسیژن خون شما را اندازه گیری و بررسی می کند.
• آزمایش خون هماتوکریت و هموگلوبین:  این آزمایش هم تعداد گلبول های قرمز خون را برای انتقال اکسیژن از بدن ارزیابی خواهد کرد.
• مطالعه خواب: برای تشخیص اختلالات مربوط به خواب مانند آپنه انسدادی خواب استفاده می شود. در صورتی که به این عارضه مبتلا هستید ، باید به یک متخصص اختلالات خواب مراجعه کنید.

کلام آخر

سندروم پیک ویکن نوعی اختلال تنفسی محسوب می شودکه بیشتر افراد چاق را درگیر می کند. راه های زیادی هم برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری وجود دارد که در بالا ذکر شد. به دلیل اینکه این سندروم در خواب اتفاق می افتد، باید به متخصص خواب مراجعه کنید. در مرکز درمان اختلالات خواب اورا اسلیپ پزشکان متخصصی حضور دارند که با معاینه شما دلایل بی خوابی تان را شناسایی و درمان می کنند. این کلینیک بهترین مرکز درمانی برای مشکلات خواب مانند : درمان بی خوابی، درمان خروپف و درمان آپنه خواب می باشد که در تهران واقع است در این مرکز از روش های بدون درد و جراحی (دیوایس دهانی)استفاده می شود

همچنین بخش مشاوره آنلاین این کلینیک به شما راهنمایی های لازم را ارائه می دهند. برای دریافت نوبت و مشاوره تلفنی می توانید با ما تماس بگیرید.

سوالات متداول