علت دیدن خواب های آشفته + درمان

تحقیقاتی که بر روی خواب شکل گرفته نشان می دهد خواب پدیده ای است که نقش مهمی در حفظ سلامت بدن، ترمیم سیستم اعصاب و روان، سیستم ایمنی و دفاعی، سیستم عضلات و اسکلت انسان دارد. بنابراین کاملا واضح است که وجود هرگونه اختلال در خواب سبب بروز مشکلات زیادی برای زندگی فرد می شود. رویا یا خواب دیدن یکی از پدیده هایی است که در هنگام خواب رخ می دهد. با تمام پیشرفت های علمی هنوز هم ناشناخته های زیادی در مورد خواب دیدن وجود دارد. رویا زمانی برای خواب ایجاد مشکل می کند که تبدیل به کابوس یا خواب های آشفته شود. در ادامه علت دیدن خواب های آشفته مورد بررسی قرار می گیرد.

رویا چیست و چگونه رخ می دهد؟

خواب دیدن یا همان رویا پدیده ای است که بارها در علوم مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، اما با این حال هنوز سوالات بی جواب زیادی در این مورد وجود دارد. از نظر رشته نورولوژی یا مغز و اعصاب، رویا نتیجه تعامل بین گروهی از پیام رسان های عصبی می باشد. در نتیجه این عمل ماده ای بین سلول ها ترشح شده که تجربیات روزمره و خاطرات را در هنگامی که فرد خواب است برای او تداعی می کند.

خواب دیدن و رویا همان تداعی خاطرات گذشته و اتفاقات روزمره با تاثیر پذیری از ویژگی های شخصیتی فرد می باشد. البته عوامل زیاد دیگری از جمله تب، بیماری، ترس و اضطراب، کهولت سن، زمینه های فرهنگی و دینی نیز بر روند خواب دیدن تاثیر می گذارد. تمام این نظریات از منظر علم نورولوژی بوده و عواطف و احساسات انسانی در آن دخیل نمی باشد. دیدگاه رشته نورولوژی این است که خواب دیدن صرفا جنبه فیزیکی دارد و عوامل متافیزیک و روح در به وجود آمدن آن نقشی ندارد.

اما رشته نوروساینس بیان می کند که روح انسان می تواند از کالبد فیزیک خارج شده و تا حدودی اتفاقات آینده را پیشگویی می کند، بنابراین روح و عواطف انسانی تاثیر زیادی بر رویا دارند. بحث رویاهای صادقانه که در دین اسلام به آن توجه ویژه ای شده از مصادیق این نظریه می باشد. با توجه به دیدگاه این رشته خواب و رویاها می توانند همراه با حس ترس، هیجان، غم و شادی باشند. برخی رویاها به قدری واقعی به نظر می رسند که گویی فرد در داخل آن حضور فیزیکی دارد ولی چنین نیست. تمام عضلات بدن انسان به جز دستگاه تنفسی به دستور مغز فلج شده و بدن نمی تواند همگام با رویاها حرکت کند.

رویا در کدام مرحله از خواب رخ می دهد؟

بر خلاف آنچه تصور می شود که خواب دیدن در مرحله عمیق خواب رخ می دهد، باید بیان کرد که این پدیده پس از گذر این مرحله رخ می دهد. یعنی زمانی که وارد مرحله سطحی خواب یا همان رم می شویم رویا شکل می گیرد. بنابراین نتیجه می گیریم که خواب دیدن تنها در یک سوم پایانی خواب اتفاق می افتد. البته در برخی افراد رویا دیدن در این مرحله همراه با اختلالی به نام اختلال رفتاری خواب رم می باشد. این اختلال فرد را وادار می کند در هنگام رویا دیدن حرکات فیزیکی مانند مشت و لگد زدن نیز از خود نشان دهد که می تواند خطرناک باشد.

علت دیدن خواب های آشفته چیست؟

رویا دیدن در هنگام خواب امری متداول می باشد. بسیاری از خواب های آشفته به علت وجود بیماری های زمینه ای رخ می دهد. در کودکان تب و برخی بیماری ها و صدمات جسمانی سبب بروز کابوس و خواب های آشفته می شود. در افراد بالغ استرس و اضطرابی که در طول روز سرکوب شده دلیل کابوس و خواب های آشفته خواهد بود.

همچنین برخی دیگر ازدلایل بروز خواب های آشفته در بزرگسالان بیماری هایی ژنتیکی نظیر کم کاری یا پرکاری تیروئید، بیماری های داخلی، خوردن غذاهای سنگین در ساعات نزدیک خواب و افسردگی می باشد. در افراد سالمند، کهولت سن و کاهش مصرف مایعات زمینه ساز بروز کابوس و خواب های آشفته می باشد. هرچند رویا دیدن در خواب مشکلی ایجاد نمی کند و امری طبیعی می باشد اما دیدن خواب های آشفته آن هم در طولانی مدت مسئله نگران کننده ای است که باید با انجام راهکارهای درمانی آن را از بین برد. زیرا در برخی موارد دیدن این نوع خواب ها سبب پریشانی و بالارفتن بیش از حد ضربان قلب می شود که در افراد سالمند می تواند مشکلات جدی به وجود بیاورد.

رویا و خواب های آشفته ممکن است مضامین مختلفی داشته باشند و آرامش را از ما بگیرد. گاهی ممکن است عجیب و سرشار از نمادهای مختلف بوده و گاهی نیز مانند تماشای یک فیلم باشند. همچنین گاهی بیانگر ترس های شما بوده و مدام تکرار می شوند. اما به طور کلی خواب های آشفته دارای المان های مشترکی در هنگام خواب و بعد از بیداری هستند از جمله:

• احساس ترس
• حس پریشانی
• حس نگرانی
• ناراحتی و عصبانیت
• وحشت و ترس
• هراس و آشفتگی
• استرس و اضطراب
• برافروختگی

با این وجود می توان گفت دلیل اصلی خواب های آشفته استرس و آشفتگی سرکوب شده می باشد که ضمیر ناخودآگاه در زمان خواب آن ها را آشکار می کند. بدین ترتیب که ضمیر ناخودآگاه هر موردی که باعث آشفتگی شما می شود را سرکوب کرده و در نتیجه شما مدام به خاطر چیزهایی که نمی دانید و برای شما مشخص نیست احساس ناراحتی می کنید. اما ذهن به دنبال بر طرف کردن این آشفتگی می باشد و تنها راه از بین بردن این احساسات آگاهی یافتن کامل در مورد آن است.

به همین دلیل این استرس و اضطراب سرکوب شده به شکل خواب های آشفته و کابوس بروز پیدا می کند. هرچند این خواب ها آزار دهنده می باشند اما درواقع شما را از آنچه باعث صدمه زدن به سلامت ذهن می شود آگاه می سازند. هرچه بیشتر این خواب ها را نادیده بگیرید آن ها مصرانه تر ادامه خواهند داشت. این دسته خواب ها هشدارهای روانی هستند پس باید نسبت به آن ها آگاهی پیدا کنید تا بتوانید به درستی از آن گذر کنید.

دلایلی که موجب استرس و پریشانی شده و خواب های آشفته و کابوس را به همراه دارند:

• استرس و ضربه روحی پس از تجربه یک حادثه دلخراش
• استرس و نگرانی های مالی
• وجود مشکلات در روابط خانوادگی و عاطفی
• نگرانی هایی در مورد سلامت و بیماری های احتمالی
• تغییرات سبک زندگی
• عوارض مصرف مواد مخدر
• استرس شغلی
• رازها و مواردی که سعی در پنهان کردن آن از اطرافیان خود دارید
• استرس تحصیلی
• رویدادها و اتفاقات مخرب و استرس آور دنیا و محیط اطراف
• تغذیه و مشکلات مربوط به آن
• اختلالات هورمونی
• مصرف کافئین و مواد محرک
• بیماری ها و صدمات جسمانی
• مشکلات و دردهای فیزیکی
• مشکلات و اختلالات روانی
• تجربه های مرگ و فقدان عزیزان

راه های درمان خواب های آشفته:

بهترین راه مواجه با خواب های آشفته و درمان آن، مقابله و از بین بردن دلیل بروز آن است. با این وجود شما در هنگامی که تحت درمان تخصصی هستید نیز به خواب نیاز دارید پس می توانید با انجام چند روش در کوتاه مدت خوابی نسبتا آرام داشته باشید. شما می توانید با دنبال کردن مراحل و روش های زیر میزان تاثیرات خواب های آشفته را به حداقل برسانید.

• اولین قدم برای از بین بردن خواب های آشفته و تجربه کردن خوابی آرام، داشتن یک برنامه خواب منظم و فراهم کردن محیطی مناسب برای خوابیدن می باشد.
• از راحتی تخت و بالشت تان قبل از خواب اطمینان حاصل کنید.
• دمای اتاق را در حالت متناسب نگه داشته و نور آن را تنظیم کنید.
• خوردن وعده سنگین غذایی قبل از خواب را ترک کنید.
• استفاده از تکنولژی نظیر انواع گوشی و لپ تاپ را برای حداقل یک ساعت قبل از خواب کنار بگذارید.
• از محیطی که برای خواب انتخاب کرده اید استفاده دیگری نکنید، بدین ترتیب ذهن شما هنگام ورود به آن محیط دریافت می کند که وقت خواب است.
• خوردن مشروبات الکلی را به کم کنید.
• مصرف محرک هایی نظیر کافئین را به ساعات روزانه منتقل کنید.
• محیط اتاق خواب را از هرگونه صدا و نور اضافی خالی کنید.
• وسایل الکتریکی را از اطراف خود دور کنید.
• کارهای استرس آور را برای روز گذاشته و از انجام آن در ساعات قبل از خواب بپرهیزید.
• عادت تماشای فیلم های هیجان آور و کتاب های چالش برانگیز قبل از خواب را ترک کنید.
• چند ساعت قبل از خواب به انجام فعالیت های آرامش بخش که بدن و ذهنتان را آرام می کند بپردازید.
• یک موسیقی آرامش بخش گوش بدهید.
• نفس های عمیق بکشید.
• یوگا یا مدیتیشن کنید.
• دوش آب گرم بگیرید .
• دمنوش های گیاهی آرامش بخش بخورید بخصوص دمنوش بابونه.
• یک مکالمه کوتاه با کسانی که دوستش دارید داشته باشید.
• یک سرگرمی آرامش بخش برای خود در نظر بگیرید.
• اتفاقات رخ داده خود را بنویسید.
• قبل از خواب برای کسب آرامش قدم بزنید.
• برای کاهش اضطراب یک کتاب الهام بخش بخوانید.
• می توانید از جملات تاکیدی برای قبل از خواب استفاده کنید مانند من در آرامش آماده خواب هستم و خواب های آرامش بخشی خواهم دید.
• در صورتی که کابوس دیدید نترسید و آرامش خود را حفظ کنید.
• در مورد خواب های آشفته خود صحبت کنید.
• نفس عمیق بکشید و به چیزهای آرامش بخش فکر کنید.

اگر با وجود به کارگیری تمام روش های خانگی برای از بین بردن کابوس ها و خواب های آشفته باز هم نتیجه ای حاصل نشد ممکن است دچار اختلال پریشانی و اضطراب شده باشید. در این صورت نیاز به درمان تخصصی دارید. خوشبختانه روش های موثری برای درمان این اختلال وجود دارد که توسط مراکز درمان اختلالات خواب ارائه می شود. از جمله این روش ها رفتار درمانی و دارو درمانی می باشند.

کلام آخر

خواب دیدن و رویا پدیده ای می باشد که از گذشته بسیار مورد توجه بوده و تاکنون علوم مختلفی به بررسی چگونگی و کشف علت آن پرداخته است. خواب دیدن تا زمانی که تبدیل به کابوس نشود برای سلامت ذهن و حافظه بسیار مفید بوده و به تقویت و به بهبود عملکرد آن کمک می کند.

نتیجه به دست آمده از تحقیقات علمی بیان می کند که کابوس یا خواب های آشفته به دلیل استرس و اضطراب سرکوب شده در ضمیر ناخودآگاه و همچینین پریشانی اعصاب به وجود می آیند. بنابراین درمان کابوس و خواب های آشفته بدون از بین بردن علت آن امکان پذیر نمی باشند.

گاهی علت دیدن خواب های آشفته آنچنان جدی می باشد که موجب صدمات جسمی و روانی زیادی برای فرد می شود. در این صورت روش های ساده نمی توانند کمکی به این مسئله بکنند و حتما باید از راهکارهای تخصصی برای درمان آن استفاده کرد. به دلیل اینکه خواب های آشفته یک نوع اختلال خواب می باشند برای درمان آن مراکز درمان اختلالات خواب می توانند نقش موثری داشته باشند. یکی از تخصصی ترین مراکز کلینیک خواب اوراسلیپ است که در آن متخصص خواب دکتر فریبا معینی پور می باشد. در ان مرکز درمان خروپف، درمان آپنه خواب و درمان بی خوابی با روش های جدید؛ بدون درد و خون ریزی ارائه می شود.

تماس با ما :

سوالات متداول

مقالات بیشتر :

علت ترس در خواب چیست

مراحل خواب انسان چیست

علت دیدن خواب های وحشتناک

چرا خواب می بینیم