کم خوابی باعث چه بیماری هایی می شود
خواب یکی از مهمترین بخش های زندگی انسان به شمار می رود. به طوری که فقدان آن منجر به بیماری های زیادی شده و بدن متحمل آسیب های جبران ناپذیری می گردد و زندگی روزمره فرد به کلی مختل می شود. کمبود خواب بیماری هایی به دنبال دارد که در ادامه این موضوع مورد بحث قرار می گیرد. حال باید بررسی شود کم خوابی باعث چه بیماری هایی می شود و راه های پیشگیری و درمان آن چیست؟
کم خوابی چیست و باعث چه بیماری هایی می شود؟
خواب هم مانند سایر ویتامین های مورد نیاز که وظیفه بهبود عملکرد بدن را دارد، نقشی اساسی در چرخه حیات فرد ایفا می کند. همانطور که می دانیم بدن قادر به ذخیره ویتامین ها نیست و روزانه باید این ویتامین ها را دریافت کند. بدن در مورد خواب نیز چنین عملکردی دارد و فرد در طول زندگی باید ساعاتی از شبانه روز را صرف خوابیدن کند. با خوابیدن بدن می تواند سلول های آسیب دیده خود را ترمیم کرده و به حیات خود ادامه دهد.
طبق تحقیقات انجام شده کمبود خواب، اختلالات و بیماری های زیادی برای بدن ایجاد می کند از جمله:
- نداشتن تمرکز در هنگام یادگیری یا مواجهه با مسائل
- افزایش اشتها و پرخوری و در نتیجه آن اضافه وزن یا حتی بروز بیماری هایی نظیر دیابت
- افزایش احتمال دچار شدن به بیماری های قلبی و سکته مغزی
- ایجاد فشار خون بالا
- ایجاد اختلالات عصبی و خلقی
کسانی که دارای ساعات خواب منظم در طول زندگی خود نیستند دچار عدم تعادل سطح ملاتونین بدن می شوند. از مهمترین اثرات بی خوابی برای بدن، عوارضی است که بر روی مغز تاثیر می گذارد.
تحقیقات انجام شده بیانگر این موضوع است که بی خوابی موجب پیری زودرس در قسمت های جلویی، جداری و گیجگاهی مغز می شود. به این صورت که مغز برای جبران بی خوابی و آسیب های وارد شده ناشی از آن به ناچار بعضی از سیناپس های خود را نابود می کند.
یکی دیگر از اثرات بی خوابی آسیب دیدن روند شناختی مغز است. خواب نقش مهمی در تمرکز و استدلال مسائل دارد و کمبود آن سبب پایین آمدن سطح هوشیاری، تفکر و فهم مطالب می شود.
یکی دیگر از مشکلاتی که کم خوابی برای مغز ایجاد می کند، مختل شدن حافظه فرد است. بدین صورت که مغز در طول شبانه روز داده های زیادی را دریافت کرده و انباشته می کند تا در زمان مناسب آن ها را بررسی و پردازش کند. پس از پردازش، داده ها را بایگانی کرده و در جای مناسب آن قرار می دهد تا در صورت نیاز بتواند به راحتی به آن دسترسی داشته باشد. بهترین زمان برای پردازش داده ها و اطلاعات هنگام خواب شبانه است. اگر فرد خواب کافی نداشته باشد این بخش مغز به مروز زمان به طور کلی نابود می شود و ممکن است فرد دچار آلزایمر و فراموشی حتی در سنین جوانی و میانسالی شود.
کم خوابی در کودکان
کم خوابی برای کودکان نیز مشکلاتی ایجاد می کند. امروزه علاوه بر بزرگسالان کودکان نیز دچار این مشکل هستند. مشکلاتی که بی خوابی برای کودکان ایجاد می کند بسیار خطرناک تر است و روند درمان آن باید بسیار جدی تر دنبال شود. عوارض کم خوابی درکودکان شامل:
- اختلال در روند رشد
- کاهش سطح ایمنی بدن و افزایش بیماری در کودکان
- کاهش حافظه و عدم تمرکز در یادگیری
- ایجاد اختلالات خلقی و رفتاری
از این رو نحوه و شیوه خواب، زمان بندی و همچنین محل خواب کودکان بسیار مهم است. رژیم غذایی و نوع تغذیه کودکان نیز در کیفیت خواب آنان بسیار حائز اهمیت است.
کم خوابی یا اختلال خواب
برای درمان بیماری های ناشی از کم خوابی نخست باید بی خوابی و عوامل بروز بی خوابی را شناخت. در بحث روانشناسی خواب، بی خوابی یعنی ناتوانی افراد در خوابیدن طولانی مدت، بیدار شدن مکرر فرد در طول خواب یا خوابی که باعث بهبود عملکرد سیستم بدن نشود. بی خوابی باید در طول هفته مدام تکرار شود تا یک اختلال به شمار رفته و برای بدن ایجاد مشکل کند. بی خوابی با توجه به مدت زمان و بیماری های ناشی از آن برای افراد، انواع مختلفی دارد.
انواع بی خوابی
- بی خوابی کوتاه مدت
بی خوابی کوتاه مدت، بی خوابی است که فرد فقط برای چند روز آن را تجربه می کند و دلیل آن نیز می تواند استرس و هیجانات روزمره باشد. این بی خوابی خطر جدی برای بدن ایجاد نکرده و پس از گذر از این دوره خود به خود از بین می رود.
- بی خوابی طولانی مدت
بی خوابی است که افراد مبتلا به طور مستمر چند ماه متوالی دچار آن می شوند و ممکن است فرد پس از گذراندن یک تجربه تلخ یا پس از ترک مواد مخدر دچار آن شده باشد. در این بازه زمانی بدن در حال تلاش برای تطبیق با شرایط رخ داده است تا به حالت عادی باز گردد.
بی خوابی مستمر و دائمی
این اختلال سال ها به طول می انجامد و فرد با آسیب ها و مشکلات جدی روبه رو می شود. در بی خوابی مستمر باید فرد تحت درمان قرار بگیرد زیرا عامل اصلی بیماری های روانی از جمله توهم است.
عوامل کم خوابی و کمبود خواب
بی خوابی می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد از جمله:
- محیطی
نظیر سروصدای مداوم، خستگی بیش از حد ناشی از کار زیاد و اضطراب روزانه
- شخصیتی
ترس، افسردگی و بیماری های وراثتی، تیروئید پرکار، بالا رفتن سن، غم، هیجانات شدید که سبب مختل شدن روند خواب می شود
- سبک زندگی
مناسب نبودن رژیم غذایی و مصرف الکل و کافئین بیش از حد
- استفاده از تلفن همراه
محققان با بررسی و مطالعه رفتار و عادات خواب افراد مختلف در مناطق و کشور های متفاوت به این نتیجه رسیده اند که استفاده از نرم افزارها، شبکه های اجتماعی و پیام رسان سبب شده تا کم خوابی و اختلال خواب در جامعه شدیدتر شود. به گونه ای که استفاده از آن در زمان های نزدیک خواب باعث شده تا مغز به جای تمرکز برای خواب انرژی خود را صرف تجزیه و تحلیل کند. مغز بعد از پاسخ گویی به هر پیام30 دقیقه زمان نیاز دارد تا دوباره برای خواب تمرکز کند. این یکی از علت های بروز بی خوابی و بیماری های ناشی از آن در عصر حاضر است.
راه های درمان بی خوابی
- تغییر رژیم غذایی و استفاده از مواد غذایی خواب آور
رژیم غذایی سالم تاثیر بسیار زیادی در کیفیت خواب و درمان کم خوابی دارد. از جمله مواد غذایی موثر که می توان برای درمان بی خوابی از آن استفاده کرد. نخود، مغزی جات و به خصوص بادام، گیلاس، مخمر های تغذیه ای و ذرت و بسیاری از غذاهای دیگر در درمان بی خوابی موثر است. فردی که به کم خوابی مبتلا است می تواند با جای دادن این مواد در رژیم غذایی اش باعث بهبود خواب خود شود.
- تحرک و ورزش روزانه
تحرک و ورزش در طول روز می تواند هم بر روی انرژی فرد برای انجام کار روز مره اش اثر بگذارد و هم می تواند خواب آرام و راحتی را در شب برای او به همراه داشته باشد.
- استفاده از داروهای شیمایی
استفاده از دارو های شیمایی ساده ترین و همچنین پر خطرترین روش درمان بی خوابی است. به این دلیل که مصرف مواد شیمایی همیشه عوارضی هم به دنبال دارد. می توان گفت مضرات مواد و داروهای شیمایی بسیار خطر آفرین تر از ابعاد درمانی آن است.
- مراجعه به کلینیک های تخصصی درمان بی خوابی
می توان گفت در حال حاضر بهترین و موثرترین روش درمان بی خوابی و پیشگیری از بیماری های ناشی از آن مراجعه به مراکز درمانی است. در این مراکز از روش های جدیی و به روز برای درمان بی خوابی استفاده می شود که کارآمد ترین روش درمانی برای بی خوابی است. کلینیک خواب اوراسلیپ بهترین مرکز درمانی شناخته شده در حیطه درمان بی خوابی فعالیت می کند.
کلام آخر
خواب مانند ویتامین نقشی اساسی در سلامت بدن دارد که وظیفه ترمیم سلول های آسیب دیده را بر عهده می گیرد. همچنین خوابیدن در ساعات شب اصلی ترین راه برای بهبود عملکرد مغز و سایر ارگان های بدن است. کم خوابی یا اختلال خواب بیماری های جدی برای بدن ایجاد می کند که از جمله مهمترین آن ها مشکلات قلبی و عروقی و آسیب های مغزی است. بنابراین نباید آن را نادیده گرفت و برای درمان آن باید اقدام کرد. از کارآمدترین روش های درمانی مراجعه به مراکز درمانی است که بهترین مرکز درمان کلینیک خواب اورا اسلیپ می باشد که با کادری مجرب و دکتر فریبا معینی پور می تواند به شما در اختلالات خواب تان کمک کند.
سوالات متداول
- آیا کم خوابی یا بی خوابی نقشی در عملکرد حافظه مغز دارد؟
بله، مغز در هنگام خواب است که می تواند داده ها را پردازش و در جای مناسب قرار دهد تا در صورت نیاز بتوان به راحتی به آن دسترسی پیدا کرد. اگر بدن نتواند خواب کافی داشته باشد عمل پردازش داده های دریافتی مختل شده و فرد دیگر قادر به یاد آوری چیزی نیست.
- بهترین روش درمان بی خوابی و همچنین پیشگیری از بروز بیماری های ناشی از آن چیست؟
امروزه روش های روانشناختی بهترین روش درمان عارضه کم خوابی است. فرد مبتلا می تواند با مراجعه به مراکز و کلینیک های درمان خروپف و کم خوابی و متخصص اختلالات خواب به راحتی به درمان خود بپردازد.
مقالات مرتبط :