آیا خواب آلودگی نشانه کم خونی است؛ انواع و علائم آن
اگر احساس خستگی یا ضعف میکنید، مشکل خواب دارید و نمیتوانید حتی ورزش متوسط را تحمل کنید، ممکن است کم خونی مقصر آن باشد.
کم خونی وقتی ایجاد میشود که به اندازه کافی گلبولهای قرمز خون برای حمل اکسیژن در بدن وجود نداشته باشد. اگرچه کم خونی انواع مختلفی دارد، اما همه آنها مجموعهای مشابه از علائم و نشانهها را نشان میدهند.
دو نوع رایج کم خونی عبارتند از کم خونی ناشی از کمبود ویتامین و کم خونی ناشی از فقر آهن.
کم خونی ناشی از کمبود ویتامین
کلارنس آدو، متخصص هماتولوژی/انکولوژیست که عضو مستقل کادر پزشکی HonorHealth است، میگوید: «کمبود ویتامین B12 که یک ویتامین ضروری است، شایعترین نوع کم خونی ناشی از کمبود ویتامین است.»
این نوع کم خونی گاهی اوقات علائمی فراتر از نشانههایی از خستگی، ضعف و مشکل خواب را دربرمیگیرد. وقتی کمبود ویتامین B12 به مرحلهای میرسد که موجب کم خونی میشود، علائم عصبی مانند نوروپاتی (آسیب عصبی که منجر به بی حسی یا ضعف میشود) و راه رفتن ناپایدار (راه رفتن / قدم زدن) ممکن است ایجاد شود.
دکتر آدو میگوید: «از آنجایی که این نوع کم خونی معمولا یک مشکل در جذب مواد مغذی در بدن ایجاد میشود، بیشتر در میان افراد مسن شایع است. درمان برای کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 مادامالعمر است زیرا مشکلاتی که مانع جذب مواد معدنی و ویتامین توسط بدن میشوند، معمولا برطرف نمیشوند.»
درمان کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12 معمولا نیازمند تزریق ویتامین است که تنها با نسخه در دسترس است زیرا اکثر بیماران قادر به جذب این ویتامین از طریق قرص نیستند. پزشک همچنین اضافه کردن مواد غذایی سرشار از ویتامین B12 را به رژیم غذاییتان توصیه میکند. این مواد غذایی شامل ماهی، گوشت، مرغ، تخم مرغ، شیر و سایر محصولات لبنی هستند.
کم خونی ناشی از فقر آهن
علاوه بر خستگی، ضعف و اختلالات خواب، کم خونی ناشی از فقر آهن با سندرم پاهای بی قرار و صاف شدن ناخنها در ارتباط است. این وضعیت همچنین با میل به جویدن یخ و به ندرت هوس خوردن خاک در ارتباط است.
زنان جوان، به خصوص آنهایی که دورههای قاعدگی سنگین دارند، بیشتر در معرض کم خونی ناشی از فقر آهن قرار دارند. همچنین، این امکان وجود دارد که ناشی از سایر خونریزیها باشد. اگر منبع خونریزی قابل توجه یا قابل تشخیص نباشد، پزشک از طریق تستهای اضافی یا آزمایشهای غربالگری بررسی خود را ادامه خواهد داد.
دکتر آدو میگوید: «پولیپ روده میتواند موجب خونریزی مزمن شود، بنابراین کولونوسکوپی میتواند برای تشخیص کم خونی ناشی از فقر آهن تجویز شود.»
مانند هر وضعیت سلامتی دیگر، مهم است که دلیل اصلی و دقیق کم خونی فقر آهن تشخیص داده شود تا درمان مناسب برای آن تجویز گردد. شما میتوانید رژیم غذایی خود را اصلاح کنید؛ ازجمله غذاهای سرشار از آهن مانند گوشت، ماهی، مرغ، اسفناج و کلم بروکلی.
مصرف مکملهای آهن یکی دیگر از گزینههای درمانی است. با این وجود، دکتر آدو بر اهمیت آزمایشهای بعدی برای اطمینان از موثر بودن مکملها تاکید میکند زیرا برخی از افراد نمیتوانند مکملهای آهن را جذب کنند. در این صورت، ممکن است نیاز به تزریق داخل وریدی آهن باشد.
دلایل کلی کم خونی متفاوت هستند، ممکن است ناشی از فقر آهن باشد یا کمبود ویتامین. جراحی معده مانند جراحی بای پس معده برای کاهش وزن میتواند توانایی جذب آهن و ویتامین B12 را تغییر دهد. در نتیجه، افرادی که جراحی بای پس معده انجام دادهاند در معرض هر دو نوع کم خونی قرار دارند.
اگر جراحی بای پس معده انجام دادهاید، مطمئن شوید که تمام دستورالعملهای مراقبت و نظارت پس از جراحی را همانطور که توسط پزشک بیان شده است، دنبال کنید.
علائم کم خونی در بدن
وقتی بدن با کمبود آهن مواجه می شود، اختلالاتی در ساخت هموگلوبین و اکسیژن رسانی به بافت های مختلف بدن اتفاق می افتد. به این درجه از کم خونی “آنمی” گفته می شود. از مهم ترین علت های آنمی خونریزی شدید زنان در دوران قاعدگی و عدم دریافت آهن کافی از مواد غذایی مصرفی است. کم خونی مانند همه بیماری ها دارای علائمی است که ممکن است به راحتی در چهره و بدن هر فرد قابل شناسایی باشد.
رنگ پریدگی شدید : از واضح ترین علائم رنگ پریدگی شدید در صورت فرد مبتلا است. افرادی که درگیر کم خونی هستند، در نقاط مختلف بدنشان مانند صورت، لب ها، ناخن ها و حتی کف دست خود دچار رنگ پریدگی هستند. البته این رنگ پریدگی ممکن است به دلایل دیگری مانند کاهش فشار خون، گرسنگی، بی خوابی و بی حالی هم پیش بیاید و همیشه نشانه کم خونی نیست.
پس اول باید از علائم آن مطمئن شوید. قابل اطمینان ترین راه آزمایش خون است. علت اینکه در چهره افراد مبتلا به کم خونی رنگ پریدگی وجود دارد، این است که کاهش هموگلوبین در گلبول های قرمز باعث کم شدن تعداد رنگدانه های خون و در نتیجه کمرنگ شدن گلبول ها، اختلال در جریان طبیعی خون و در نتیحه رنگ پریدگی شخص خواهد شد.
پوست خشک و آسیب پذیر : از دیگر علائم کم خونی، خشک و آسیب دیده شدن پوست و موی افراد است. این مسئله هنگامی اتفاق می افتد که میزان اکسیژن در بافت پوست و موی شخص کم شده و آسیب می بیند. این افراد به ریزش مو هم دچار می شوند و ممکن است روی پوستشان تغییر رنگ یا آسیب هایی را هم مشاهده کنند.
تغییرات در ناخن ها : از دیگر نقاط بدن که در اثر کم خونی درگیر تغییراتی می شود، ناخن ها هستند. در افراد مبتلا به کم خونی، ناخن ها ضعیف و شکننده و حساس است که به راحتی می شکند و خم می شود. همچنین ناخن های این افراد بسیار نرم است و تغییر شکل و رنگ می دهد.
زخم و ترک در دهان : یکی دیگر از علائم کم خونی، التهاب، کم رنگ شدن و ورم به دلیل کمبود آهن است. در برخی موارد شدید، کم خونی باعث زخم و ترک در دهان می شود.
خستگی زودرس : م شدن میزان هموگلوبین در خون باعث کم شدن اکسیژن مورد نیاز بدن شده و منجر به خستگی زودرس و حس نفس تنگی حین انجام فعالیت های روزانه تان می شود. پس نفس تنگی حین ورزش، کار یا پیاده روی از علائم رایج کم خونی است.
اگر حتی بدون انجام دادن هرگونه فعالیت خاص بدنی احساس خستگی شدید می کنید، احتمالا مشکوک به آنمی هستید. همانطور که قبلا گفتیم، کمبود هموگلوبین باعث اختلال در اکسیژن رسانی می شود و در اثر همین کاهش اکسیژن بین بافت های بدن، احساس خستگی امری عادی و بدیهی است.
سردرد : از دیگر علائم کم خونی، سردرد شدید، سرگیجه گرفتن در حین بلند شدن و به اصطلاح سیاهی رفتن چشمان است. یکی از علائم واضح سردرد، مختل شدن سیستم اکسیژن رسانی و گشاد شدن عروق برای رساندن بهتر اکسیژن است. البته این مورد یکی از علائم کم خونی است و به تنهایی برای تشخیص کم خونی کافی نیست.
سندیرم پای بی قرار : از علائم سندروم پای بی قرار هم کم خونی است. افراد مبتلا به این سندروم، دچار گزگز شدن پا، بی حسی و سوزش در پاهایشان می شوند. بر طبق آزمایشات و تحقیق ها، افراد مبتلا به این سندروم به کم خونی شدید مبتلا هستند.
پرخوری : در افراد مبتلا به آنمی، پرخوری عصبی یا اشتهای شدید نیز گاها وجود دارد. این افراد به دلیل احساس ضعف شدید و کمبود اکسیژن خون ولع زیادی به غذا خوردن زیاد دارند. در صورت گرسنگی هم ممکن است دچار پرخاشگری و عصبانیت شوند. این مورد بیشتر در زنان باردار قابل مشاهده است.
تضعیف سیستم ایمنی بدن : اگر دست و پایتان همیشه و در همه فصول سرد است، می تواند از نشانه های کم خونی و کمبود آهن باشد. لازم به ذکر است که کم خونی باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شما نیز می شود که در این صورت بیش از پیش در معرض خطر ابتلا به عفونت های مختلف هستید.
تپش قلب : از دیگر علایم رایج این افراد تپش قلب است. وقتی مبتلا به کم خونی می شوید، قلب شما تلاش بیشتری برای رساندن اکسیژن مورد نیاز بافت ها می کند. این فعالیت زیاد قلب باعث تپش قلب، ضربان نامنظم و حتی حس استرس و اضطراب خواهد شد.
فراموشی : اگر سن پایینی دارید و در به خاطر سپاری مسائل و تمرکز دچار مشکل شده اید، احتمالا به کمبود خون و آهن دچار شده اید. کم خونی از علل مهم فراموشی است.
اگر هر کدام از علائم ذکر شده را در خود حس می کنید، مورد اطمینان ترین راه این است که هر چه زودتر به پزشک و متخصص اختلالان خواب مراجعه کرده و آزمایش خون بدهید تا از سلامت خود مطمئن شوید. لازم است بدانید که اکثر موارد بالا قابل پیشگیری و درمان هستند.
کلام آخر
برای پیدا کردن علت خستگی بیش از حد و خواب آلودگی، ابتدا باید علت آن را پیدا کرد تا تشخیص درست داده شود. این کار از هزینه ها و مراحل درمانی اضافی پیشگیری خواهد کرد.
کم خونی یکی از دلایل خستگی و خواب آلودگی است. اگر کم خونی درمان نشود، عوارض جبران ناپذیری روی بدن و روان فرد به جا خواهد گذاشت. پس درمان کم خونی و درمان بی خوابی را مهم بدانید.
همچنین خواب آلودگی مداوم هم بر عملکرد روزانه شخص تاثیر منفی خواهد گذاشت. در مرکز درمان اختلالات خواب اورا اسلیپ پزشکان متخصص و دکتر فریبا معینی پور حضور دارند که با معاینه و بررسی، به شما در درمان خواب آلودگی و مشکلات خوابتان کمک زیادی می کنند. این کلینیک بهترین مرکز درمانی برای مشکلات خواب می باشد که در تهران واقع است.
شماره های تماس :
منبع : honorhealth
سوالات متداول
از دلایل احساس خستگی در زنان چیست؟
کم خونی از دلایل اصلی احساس خستگی در زنان است. خونریزی شدید در دوران قاعدگی باعث کمبود آهن می شود.
رایج ترین انواع کم خونی چه چیزهایی هستند؟
کم خونی ناشی از فقر آهن و کم خونی ناشی از کمبود ویتامین از رایج ترین انواع کم خونی هستند.
مقالات بیشتر :