نحوه استفاده از دستگاه CPAP برای خواب بهتر

میلیون‌ها انسان به آپنه انسدادی خواب (OSA) مبتلا هستند که یک نوع اختلال جدی در نفس کشیدن در هنگام خواب است. برای افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب، وقفه‌های مکرر در تنفس وقتی رخ می‌دهد که مجاری هوایی در پشت گلو در طول خواب مسدود می‌شوند.

اولین گام درمان آپنه انسدادی خواب در افراد بزرگسال از طریق دستگاه جریان هوای همواره مثبت با مثبت مداوم (CPAP) است. دستگاه CPAP با تنظیم فشاری که ازطریق شلنگ و ماسک وارد مجاری هوا در طول خواب می‌شود،‌ کار می‌کند. جریان ثابت و مستمر هوا باعث باز ماندن مجاری هوا شده و کیفیت تنفس و خواب را بهبود می‌بخشد.

برای بهره بردن از فواید و مزایای دستگاه CPAP، مهم است که آن را به درستی استفاده کنید. دانستن مراحل تنظیم این دستگاه می‌تواند تضمین کند که دستگاه به خوبی کار می‌کند و شما با خوابیدن به کمک دستگاه CPAP عادت خواهید کرد.

دستورالعمل‌های گام به گام برای نحوه راه اندازی و استفاده از دستگاه CPAP

اگر به شما تجویز شده است که از دستگاه CPAP استفاده کنید، طبیعی است که سوالاتی در مورد نحوه تنظیم و استفاده درست از آن برای شما پیش آید. استفاده از این دستگاه ساده است و کافی چند مرحله را انجام دهید.

یک مکان خوب برای قرار دادن دستگاه CPAP پیدا کنید

اولین قدم این است که محل قرار دادن دستگاه را مشخص کنید. مکان خوب و مناسب برای قرار دادن دستگاه باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

• تکیه‌گاه مناسب برای پایه دستگاه وجود داشته باشد.
• شلنگ دستگاه به بالای تخت برسد
• به اندازه کافی به یک پریز برق نزدیک باشد که در صورت نیاز به راحتی آن را به برق وصل کنید
• بدون مانع امکان روشن کردن دستگاه، باز کردن محفظه فیلتر و اضافه کردن آب به رطوبت‌ساز وجود داشته باشد

برای اکثر افراد، بهترین مکان قرارگیری دستگاه بر روی یک میز کوچک در کنار تختخواب‌شان است.

چک کردن فیلتر

دستگاه CPAP دارای یک فیلتر قابل تعویض است، اما نوع دقیق فیلتر به نوع دستگاه شما بستگی دارد. معمولا دستگاه دارای یک محفظه کوچک است که فیلتر درون آن قرار می‌گیرد. دستورالعمل‌های کتبی نوشته شده یا دستورالعمل‌هایی که توسط تکنسین دستگاه به شما داده می‌شوند باید حاوی جزئیات دقیقی از فیلتر دستگاه باشند.

وصل کردن شلنگ به دستگاه CPAP

دستگاه دارای یک بست مخصوص برای شلنگ است. شلنگ باید بدون اعمال نیرو یا زور در محل خود قرار گیرد و جابجا نشود.

وصل کردن شلنگ به ماسک

طرف دیگر شلنگ باید به ماسک صورت وصل شود و باید اتصال محکمی ایجاد گردد.

تنظیم دستگاه رطوبت‌ساز (در صورت امکان)

بسیاری از دستگاه‌های CPAP دارای دستگاه رطوبت‌ساز هستند تا هوا را مرطوب کنند به گونه‌ای که احتمال خشک شدن دهان و گلو در هنگام شب و خواب کاهش یابد.

اگر دستگاه CPAP شما دارای رطوبت‌ساز است، آن را فقط با آب مقطر پر کنید. استفاده از آب مقطر از انباشته شدن مواد معدنی یا هر نوع ناخالصی دیگر ناشی از استفاده از آب لوله کشی جلوگیری می‌کند.

مخزن دستگاه رطوبت‌ساز باید دارای یک نشانگر MAX باشد. مراقب باشید که بیشتر از این خط آب پر نکنید زیرا ممکن است آب وارد شلنگ شود.

دستگاه CPAP را به برق وصل کنید

اطمینان حاصل کنید که سیم برق به خوبی به دستگاه CPAP وصل شده است، سپس دستگاه را به پریز وصل کنید.

ماسک را روی صورت قرار دهید و تنظیم کنید

انواع مختلفی از ماسک‌ها وجود دارند که می‌توانند همراه با دستگاه CPAP استفاده شوند. ماسک‌هایی که تمام صورت را می‌پوشانند بر روی بینی و دهان قرار می‌گیرند. ماسک‌های دیگر تنها روی بینی یا زیر آن را پوشش می‌دهند. پزشک یا متخصص خواب شما بر اساس فاکتورهای متعددی ازجمله نحوه تنفس، فشار هوایی که نیاز دارید و وضعیت خواب، نوع ماسک را برای شما تعیین می‌کند.

صرف‌نظر از نوع ماسکی که استفاده می‌کنید، یک یا چند بند بر روی سر بسته می‌شود تا ماسک در حین خواب در جای خود بماند و جابجا نشود.

ابتدا ماسک را روی صورت خود قرار دهید،‌ سپس بندها را محکم ببندید یا بکشید. ماسک باید روی صورت شما قرار گیرد، اما نباید فشار اضافی بر روی صورت وارد کند. بندها را طوری تنظیم کنید که ماسک روی صورت شما احساس راحتی داشته باشد.

دستگاه را روشن کنید

وقتی ماسک به درستی بر روی صورت شما قرار گرفت. دستگاه CPAP را روشن کنید. تنظیمات فشار از قبل توسط تیم مراقبت بهداشتی انجام شده است، بنابراین کافی است دستگاه را به برق بزنید و روشن کنید.

وقتی دستگاه روشن است، متوجه می‌شوید که هوای تحت فشار ازطریق ماسک وارد می‌شود. اگر صدای خروج هوا از ماسک را شنیدید، نشان‌دهنده این است که ماسک به خوبی روی صورت شما قرار نگرفته و باید مجدد تنظیم شود. برخی از دستگاه‌های CPAP دارای قابلیت‌هایی هستند که این موضوع را تست می‌کند.

وقتی دستگاه روشن است، می‌توانید تصمیم بگیرید که از قابلیت Ramp استفاده کنید یا نه.

در این قابلیت، فشار هوا از کم شروع شده و به تدریج افزایش می‌یابد تا به فشار توصیه شده توسط پزشک شما برسد. برخی از افراد دوست دارند با استفاده از این قابلیت بخوابند، در حالی که دیگران دوست دارند از همان ابتدا فشار کامل هوا را دریافت کنند.

یک وضعیت خواب راحت پیدا کنید

چندین وضعیت خواب را امتحان کنید تا بهترین را برای خود بیابید، وضعیتی که با ماسکی که بر روی صورت دارید اختلال نداشته باشد و باعث مسدود شدن شلنگ هوا نشود.

نکاتی برای عادت کردن به دستگاه CPAP

برای اکثر افراد عادت کردن به دستگاه CPAP دشوار است. ممکن است ماسک راحت نباشد، احساس هوای ورودی ممکن است ناخوشایند باشد و در برخی دستگاه‌ها صدای خود دستگاه می‌تواند آزاردهنده باشد.

طبیعی است که قبل از اینکه به هنگام استفاده از CPAP عادت کنید و راحت بخوابید، یک دوره تنظیم وجود داشته باشد. چندین نکته می‌تواند به شما کمک کند تا به CPAP خود عادت کنید.

• انتظار داشته باشید که چند روز طول بکشد تا به آن عادت کنید. اگر ماسک آزاردهنده یا ناخوشایند است،‌ تسلیم یا ناامید نشوید. حتی ممکن است در ابتدا برای خوابیدن با مشکل روبرو شوید، اما هرچه بیشتر از آن استفاده کنید بیشتر به آن عادت خواهید کرد. با گذشت زمان، خواب شما باید بهبود یابد.
• برای آماده شدن قبل از خواب زمان بیشتری بگذارید. وقتی تازه کار خود را با دستگاه CPAP شروع کرده‌اید، بهتر است کمی زمان اضافی قبل از خواب برای تنظیم دستگاه رطوبت‌ساز، قرار دادن درست ماسک روی صورت و قرار گرفتن در وضعیت راحت و مناسب اختصاص دهید.
• پوشیدن ماسک و نفس کشیدن با آن را تمرین کنید. برای این که به ماسک عادت کنید، می‌توانید بدون روشن کردن دستگاه آن را بپوشید و بدون این که هوا وارد ماسک شود، نفس کشیدن با آن را تمرین کنید.
• هر وقت که می‌خوابید از دستگاه CPAP استفاده کنید. اکثر افراد فقط این دستگاه را هنگام خواب شابنه استفاده می‌کنند، اما بهتر است آن را هنگام چرت‌های طول روز نیز استفاده کنید.
• قابلیت Ramp را مد نظر داشته باشید. اگر به خاطر فشار هوای ورودی در به خواب رفتن دچار مشکل هستید، استفاده از قابلیت Ramp را مد نظر داشته باشید تا فشار هوا به تدریج افزایش یابد.
• از تمرین‌های آرام‌سازی بهره بگیرید. برخی از افراد هنگام پوشیدن ماسک دچار اضطراب یا کلاستروفوبیک (تنگناهراسی) می‌شوند. تکنیک‌های آرام‌سازی می‌توانند به شما کمک کنند تا آرامش خود را بازیابید. بسیاری از این تکنیک‌های آرامس‌سازی به بهبود خواب نیز کمک می‌کنند.
• قبل از استفاده از ماسک صورت خود را بشویید. تمیز نگه داشتن صورت باعث می‌شود تا ماسک به درستی روی صورت قرار گیرد و احتمال جابجایی در طول شب کاهش می‌یابد.

بخش دیگری از عادت کردن به CPAP این است که با پزشک یا تکنسین خواب خود در ارتباط باشید. اگر ماسک شما راحت نیست، اغلب گزینه دیگری برای امتحان وجود دارد که اندازه، شکل یا نوع بالشتک متفاوتی دارد. به همین ترتیب، اگر فشار درست به نظر نمی‌رسد، تیم مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند تعیین کند که آیا تنظیمات لازم است یا خیر.

سایر نکات برای کاربران دستگاه CPAP

وقتی برای اولین بار دستگاه CPAP را باز می‌کنید، نام برند، مدل و شماره سریال آن را یادداشت کنید. این اطلاعات را همراه با دفترچه راهنما نگه دارید. در همان محل، شماره تلفن تکنسین، سازنده دستگاه CPAP و در صورت امکان شماره تلفن ارائه‌دهنده خدمات محلی که دستگاه را برای شما آورد، را یادداشت کنید. این کار باعث می‌شود که در صورت بروز هرگونه مشکل فنی، روند کار آسان‌تر شود.

برای ان که دستگاه CPAP بهترین عملکرد خود را داشته باشد، باید ماسک، شلنگ و رطوبت‌ساز را تمیز نگه دارید. داشتن برنامه‌ای برای تمیز کردن مرتب آن‌ها باعث می‌شود تا از تجمع آلودگی، باکتری یا سایر آلاینده‌ها جلوگیری به عمل آید.

نکته دیگر این است که از قبل در مورد استفاده از دستگاه CPAP در سفر فکر کنید و تدارکات همراه داشتن دستگاه را برنامه‌ریزی کنید.

در مورد دستگاه‌های BiPAP یا APAP چطور؟

راه اندازی و استفاده از دستگاه‌های فشار مثبت راه هوایی دو سطحی (BiPAP) یا دستگاه‌های فشار مثبت راه هوایی با تیتراسیون خودکار (APAP) تقریباً مانند CPAP است.

در حالی که این دستگاه‌ها سطوح متغیر فشار را ارائه می‌کنند، طراحی اولیه آنها مشابه است و می‌توانید برای استفاده و عادت کردن به آن‌ها مراحل مشابهی را دنبال کنید.

عوارض جانبی احتمالی استفاده از دستگاه CPAP

اگرچه دستگاه CPAP به طور کلی خواب افراد مبتلا به آپنه انسدادی خواب را تا حد قابل توجهی بهبود می‌بخشد، اما ممکن است استفاده از آن عوارض جانبی را به همراه داشته باشد. در بیشتر موارد، این مشکلات در چند شب اول استفاده ظاهر می‌شوند، اما برای برخی عوارض دستگاه سی پپ CPAP ادامه می‌یابند.

• دهان خشک
• خونریزی بینی
• گرفتگی بینی
• آبریزش بینی
• عفونت‌های تنفسی
• تحریک پوست از ماسک یا بندها
• احساس ناراحتی در قفسه سینه

اگر هر یک از این مشکلات را تجربه می‌کنید‌، با پزشک یا تکنسین خواب خود صحبت کنید. تغییرات در تنظیمات یا مراحل می‌توانند این مشکلات را برطرف کنند و خوابیدن با این دستگاه را برای شما راحت‌تر سازند.

منبع : sleepfoundatio

کلام آخر

استفاده از دستگاه سی پپ ممکن است برای همه راحت نباشد و علاوه و تمام مزایایی که دارد باعث ناراحتی آنها شود زیرا خوابیدن با ماسکی بر صورت و شلنگی متصل به آن کار راحتی نیست. ما در مرکز خواب اورا اسلیپ همراه با دکتر فریبا معینی پور از روش دیگری استفاده می کنیم به نام دیوایس دهانی که دیگر مشکلات سی پپ را به همراه ندارد و در دهان جای می گیرد و طبق حالت فک شما ساخته می شود و در درمان خروپف و درمان آپنه خواب استفاده می شود

بیشتر بخوانید :

عوارض درمان خروپف با لیزر؛ روش اشتباه درمان

خطرات و عوارض جراحی زبان کوچک