آیا خواب آلودگی در بارداری طبیعی است؟

بارداری امکان دارد یکی از شیرین ترین و هیجان انگیزترین مراحل زندگی هر خانمی باشد، خصوصا اگر بار اولی باشد که این دوره را تجربه می کند. در این دوران بدن خانم ها به مرور شروع به تغییراتی می کند تا بتواند جنین یک انسان دیگر را در خود ایجاد کرده، پرورش داده و سپس به دنیا بیاورد.

خواب زیاد و میل به استراحت را نیز می توان جز تغییرات مهم در دوران بارداری به شمار آورد. ولی گاهی این خواب آلودگی برای برخی از خانم های باردار بیش از اندازه است و باعث تعجب آنان می شود و همچنین باعث می شود تا نگران سلامت جنین خود شوند.

حال می خواهیم بدانیم آیا خواب آلودگی در بارداری طبیعی است؟ میزان طبیعی این خواب آلودگی چقدر است؟ و آیا باید در مورد آن نگران بود و به پزشک متخصص مراجعه نمود؟ یا ما همراه باشید تا به پاسخ این سوالات بپردازیم.

خواب چه تاثیرات مثبتی در دوران بارداری دارد؟

یک خواب خوب و راحت علاوه بر سلامت مادر، بر سلامت جنین نیز تاثیرات مثبت بسیاری دارد. بر طبق مطالعات صورت گرفته، آن دسته از خانم هایی که در دوران بارداری خود و بخصوص در چند ماه آخر خواب راحتی ندارند و کمتر از شش ساعت در بیست و چهار ساعت می خوابند، زایمان طولانی تری را تجربه می کنند و احتمال اینکه نیازمند سزارین شوند چهار تا پنج برابر بیشتر است، نسبت به خانم هایی که در این دوره خواب راحت و اندازه ای دارند.

خواب کم و بی کیفیت که در آن مادر باردار چند مرتبه در طول شب بیدار شود و یا به سختی به خواب برود، می تواند تاثیرات نامطلوبی روی جنین و حتی آینده او در ادامه زندگی اش داشته باشد. از همین رو محققان و پزشکان متخصص اختلالات خواب توصیه می کنند که اگر در طول شب خواب کافی ندارید، سعی کنید صبح ها بیشتر بخوابید و همچنین در طول روز زمانی را برای خواب و استراحت مطلق در نظر بگیرید تا بدن تان انرژی کافی داشته باشد. همچنین اگر بی خوابی،خر.پف یا آپنه دارید هرچه سریعتر به فکر درمان بی خوابی، درمان خروپف و درمان آپنه خواب خود باشید.

دلیل اصلی خستگی و خواب آلودگی در بارداری

بر طبق تجربه اغلب خانوم هایی که بارداری را تجربه کرده اند، بی حالی و خواب آلودگی یکی از نشانه های بارداری می باشد. دلیل این امر این است که در این دوران هورمون پروژسترون که عامل بی خوابی و بی حالی است، بیشتر در بدن ترشح می شود و شخص حالت کلافگی دارد. این هورمون نقش مهمی در بارداری و حفظ سلامت جنین دارد، ولی از طرفی نیز باعث خواب آلودگی مادر می شود.

یکی از دلایل دیگر خواب آلودگی در دوران بارداری افزایش فعالیت های سوخت و ساز در بدن می باشد، زیرا می بایست زمینه لازم برای رشد انسانی دیگر در بدن مادر فراهم باشد. این امر باعث گرفتن انرژی زیادی از مادر باردار می شود که جبران این انرژی نیازمند خواب بیشتر نسبت به دوران قبل بارداری می باشد.

پس می توان اینگونه برداشت کرد که احساس خستگی شدید در دوران بارداری خصوصا در سه ماهه اول آن ، کاملا طبیعی بوده و از عوارض جسمی بارداری می‌باشد. در سه ماهه دوم بارداری این خواب آلودگی کمتر می شود ولی کامل از بین نمی رود و در سه ماهه آخر بارداری  به دلیل افزایش وزن و بزرگ شدن شکم، بی حالی امکان دارد بیشتر شود.

برخی از دیگر دلایل احساس خستگی در دوران بارداری

احساس خستگی یکی از نشانه های دوران بارداری می باشد که غالب خانم های باردار آن را تجربه می کنند. ولی این حس خستگی کلی و قطعی نیست، یعنی امکان دارد برخی خانم ها با اینکه باردار هستند، حس خستگی و خواب آلودگی نداشته باشند. در ادامه به اغلب دلایلی که زمینه ساز خستگی در دوران بارداری می باشند اشاره نموده ایم.

• افزایش سطح استروژن و پروژسترون
• کاهش فشار خون و قند خون
• افزایش جریان خون
• اختلالات خواب
• مشکلات گوارشی
• استرس و اضطراب
• تکرار ادرار در بارداری
• درد کمر، لگن و شکم

وضعیت طبیعی خواب در دوران بارداری چگونه است؟

شرایط خواب و تغییرات آن در سه ماهه اول بارداری

همانطور که قبلا گفتیم، بارداری باعث تغییرات زیادی در بدن خانم های باردار می شود، خصوصا تغییراتی که درون بدن فرد اتفاق می افتد و با چشم قابل رویت نیست. یکی از این تغییرات بزرگ تر شدن رحم بخاطر رشد جنین داخل آن می باشد. رحم با بزرگ شدن تدریجی خود باعث می شود به مثانه فشار وارد شده و فرد نیازمند آن شود که در بازه های زمانی زودتر نسبت به دوران قبل بارداری به دستشویی برود.

این عمل در طول روز مشکلی ندارد ولی شب ها باعث اختلال در خواب و کیفیت آن می شود (البته این مشکل به طور معمول پس از مدتی با بالا رفتن رحم برطرف می شود). برخی تغییرات نیز در بدن اتفاق می افتد که در کیفیت خواب مادر باردار تاثیرگذار است.

از جمله گرفتگی و گاهی باد کردن دستان و پاها و سایر نقاط بدن، حالت تهوع و گاها پر اشتهایی یا کم اشتهایی، حساس شدن ناحیه پستان و … که تاثیر منفی بر کیفیت خواب می گذارند. در کنار این اختلالات جسمی، امکان دارد شخصی به علت مشکلات گوناگونی که دارد نسبت به بارداری و فرزند آوری بی میل و نگران باشد و از این لحاظ دچار مشکل روحی شود که این خود نیز دلیلی بر افت کیفیت خواب شود.

شرایط خواب در سه ماه دوم بارداری

پس از گذشت چند ماه اول بارداری به مرور بدن به تغییرات شکل گرفته عادت می کند و این امر باعث می شود تا در سه ماه دوم بارداری مادران باردار خواب بهتری نسبت به ابتدای بارداری داشته باشند. ولی امکان دارد این خواب نیز آن طور که لازم است کمیت و کیفیت کافی را نداشته باشد.

علت آن هم این است که در این دوره فشار اسید معده به سمت بالا و مری، سوزش سردل و ریفلکس موجب ناراحتی مادر می شود و همچنین شکم مادر باردار نیز به علت افزایش حجم به سمت اطراف فشرده می شود.

این عامل گاهی باعث می  شود شخص هنگام دراز کشیدن اذیت شده و گاها نیز گرفتگی عضلات پا را تجربه کند که جمع این عوامل کیفیت خواب مادر باردار را کاهش می دهد.

شرایط خواب در سه ماه آخر بارداری

مشکل ترین و پرچالش ترین زمان در بارداری دوره سه ماهه آخر بارداری می باشد. در این دوره بدن مادر باردار بیشترین فشار را تجربه می کند و شکم نیز در بالاترین حجم خود قرار می گیرد. اغلب مادران باردار اختلالات خواب را در این دوره پرچالش تجربه می کنند و قبل از آن مشکل زیادی به لحاظ خواب و استراحت ندارند.

در این دوره غالبا تنفس سخت تر می گردد و بدن در برخی نقاط یا به طور کلی کمی متورم می شود، پاها و زانوها هنگام راه رفتن و حتی استراحت مقداری درد دارند و جنین نیز به مرحله ای از رشد رسیده که گاها تکان می خورد.

گاهی نیز استرس نزدیک شدن زمان زایمان شخص را نگران و مضطرب می کند. جمع این عوامل باعث می شود که شب ها خواب پرچالشی را تجربه کنید به طوری که خستگی در بدن تان باقی مانده و انرژی کافی را هنگام روز نداشته باشید. تمام این مشکلات پس از زایمان به طور طبیعی رفع می شود و سیستم بدن به  حالت طبیعی و استاندارد خود باز می گردد.

چند توصیه برای داشتن خوابی راحت در دوران بارداری

• سعی کنید در دوره بارداری به خواب تان بیشتر اهمیت بدهید و ساعت خواب تان منظم بوده و به رعایت آن پایبند باشید.
• از مصرف خوراکی ها و نوشیدنی هایی که دارای کافئین می باشند (همچون چای و قهوه و شکلات کاکائویی و کیک کاکائویی و…) یا پرهیز کنید یا مصرف آن را بسیار کم کنید.
• محیط اتاقی که در آن استراحت می کنید را به حد کافی تاریک کنید و دمای آن را نیز به حد دلخواه تنظیم کنید.
• تخت و تشکی که روی آن استراحت می کنید را طوری انتخاب کنید که بیشترین راحتی را روی آن احساس کنید (برخی ترجیح می دهند جای خوابشان سفت و برخی دوست دارند در جای نرمی بخوابند). همچنین برای داشتن خوابی راحت تر می توانید یک یا دو بالش بین پاها بگذارید تا ناحیه ران پا با استخوان لگن هم سطح شود.
• لباس خواب راحتی انتخاب کنید که نه خیلی تنگ باشد و نه خیلی بزرگ تا هنگام خواب اذیت نشوید
• هنگام خواب سعی کنید حدالامکان وسایل الکترونیکی همچون موبایل و تبلت و وای فای و … را از خود دور کنید تا امواج مخرب شان خواب شما را خراب نکند.
• سعی کنید به فاصله سه تا چهارساعت قبل از خواب غذا و نوشیدنی نخورید تا هنگام خواب اذیت تان نکند.
• در دوران بارداری خوابیدن به پهلو بهترین وضعیت برای خواب می باشد. پس اگر همیشه عادت داشته اید که روی پشت یا شکم بخوابید سعی کنید در این دوران خوابیدن به پهلو را جایگزین آن کنید.

کلام آخر

بارداری دوره ای حساس و پر اهمیت در زندگی هر خانومی می باشد. این دوره با تمام لذت ها و حال خوبی که برای زوجین به همراه دارد، برای مادر باردار پر از تغییرات روحی و جسمی درونی و بیرونی می باشد. خواب آلودگی و بی حالی و افزایش نیاز به خواب یکی از تغییراتی است که در بدن فرد شکل می گیرد.

پس برای داشتن زایمانی طبیعی و راحت و حفظ سلامت مادر و فرزند در دوران بارداری و پس از آن، باید سعی کرد نیاز به خواب و استراحت در مادر باردار تامین شود.

چنانچه در دوران بارداری برای حل مشکل خواب خود نیازمند مشاوره با پزشک بودید، می توانید با مراجعه به مرکز درمان خواب اورا اسلیپ از مشاوره های متخصصین این مرکز بهره مند شوید. این مرکز به صورت تخصصی در زمینه درمان اختلالات خواب فعالیت می کند و با داشتن متخصصانی مجرب و ماهر در کنار دکتر فریبا معینی پور می توانند به حل مشکل خواب شما کمک شایانی کند.

شماره های تماس :

سوالات متداول

مقالات بیشتر :

دلایل و درمان بی‌خوابی در بارداری؛خانگی و پزشکی

عوارض خروپف در زمان بارداری