تاثیر و عوارض الکل بر خواب و چگونه تاثیر می گذارد

الکل تضعیف‌کننده سیستم عصبی مرکزی است که موجب می‌شود فعالیت مغز کندتر شود. الکل دارای اثر آرام‌بخش است که شامل احساس آرامش و خواب آلودگی می‌شود، اما مصرف الکل به خصوص در حد افراط با کیفیت و زمان خواب ضعیف مرتبط است.

افراد مبتلا به اختلالات مصرف مواد به طور معمول علائم بی خوابی را تجربه می‌کنند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف الکل می‌تواند علائم آپنه خواب را تشدید کند.

به طور کلی نوشیدن الکل در حد اعتدال بی خطر در نظر گرفته می‌شود، اما هر فرد واکنش متفاوتی به آن نشان می‌دهد. در نتیجه، تاثیر الکل بر خواب تا حد گسترده‌ای به خود فرد بستگی دارد.

چگونه الکل بر خواب تاثیر می‌گذارد؟

بعد از این که فرد الکل مصرف می‌کند، این ماده ازطریق معده و روده کوچک وارد جریان خون می‌شود. آنزیم‌های موجود در کبد در نهایت الکل را تجزیه می‌کنند، اما این یک فرآیند نسبتا آهسته است و الکل اضافی به گردش خود در بدن ادامه می‌دهد.

تاثیر الکل به شدت به مصرف‌کننده آن بستگی دارد. فاکتورهای مهمی مانند مقدار الکل مصرفی و سرعت مصرف آن و نیز سن، جنسیت، نوع بدن و فرم بدنی همگی تاثیرگذار هستند.

ارتباط بین الکل و خواب از دهه 1930 مورد مطالعه قرار گرفته است، با این حال فاکتورهای متعدد تاثیرگذار بر این رابطه هنوز نامشخص هستند.

تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که قبل از خواب مقدار زیادی الکل مصرف می‌کنند، دیرتر به خواب می‌روند. به عبارت دیگر، به زمان بیشتری برای به خواب رفتن نیاز دارند.

از آنجایی که آنزیم‌ها در طول شب الکل را تجزیه می‌کنند و سطح الکل در جریان خون کاهش می‌یابد، این افراد بیشتر در معرض اختلالات خواب و کاهش کیفیت خواب قرار دارند.

برای درک این که چگونه الکل بر خواب تاثیر می‌گذارد، مهم است که مراحل مختلف چرخه خواب یک فرد مورد بررسی قرار گیرد.

یک چرخه خواب معمولی شامل چهار مرحله مختلف است: سه مرحله خواب با حرکت غیرسریع چشم (NREM) و یک مرحله خواب با حرکت سریع چشم (REM).

• مرحله 1 (NREM). این مرحله اولیه اساسا دوره گذار بین بیداری و خواب است که در آن بدن شروع به خوابیدن می‌کند. ضربان قلب، تنفس و حرکات چشم فرد به تدریج آهسته می‌شود و عضلات بدن شل می‌شوند. فعالیت مغز نیز شروع به کاهش می‌کند. این مرحله با نام خواب سبک نیز شناخته می‌شود.
• مرحله 2 (NREM). ضربان قلب و تنفس فرد همچنان آهسته می‌شود و فردب هس مت خواب عمیق هدایت می‌شود. دمای بدن نیز کاهش می‌یابد و چشم‌ها ثابت می‌شوند. مرحله 2 از خواب معمولا طولانی‌ترین مرحله در چرخه خواب است.
• مرحله 3 (NREM). ضربان قلب، نرخ تنفس و فعالیت مغز همگی به پایین‌ترین سطح خود در چرخه خواب می‌رسند. حرکت چشم‌ها متوقف می‌شود و ماهیچه‌ها کاملا در حالت استراحت قرار می‌گیرند. این مرحله با نام خواب موج آهسته نیز شناخته می‌شود.
• خواب REM. خواب REM حدود 90 دقیقه بعد از به خواب رفتن فرد آغاز می‌شود. حرکات چشم شروع می‌شوند و نرخ ضربان قلب و تنفس او نیز تندتر می‌شود. رویا دیدن بیشتر در این مرحله صورت می‌گیرد. همچنین تصور می‌شود که این مرحله نقش مهمی در تثبیت حافظه دارد.

این چهار مرحله از خواب NREM و REM در طول شب به صورت متنواب تکرار می‌شوند.

هر چرخه باید بین 90 تا 120 دقیقه طول بکشد و در نتیجه هر فرد در طی شب بین 4 تا 5 بار چرخه خواب را تجربه می‌کند. در یک یا دو چرخه اول، مرحله خواب NREM موج آهسته غالب است، در حالی که خواب REM معمولا بیشتر از 10 دقیقه طول نمی‌کشد.

برای چرخه‌های آخر، این موضوع بالعکس می‌شود و خواب REM غالب شده و گاهی اوقات تا 40 دقیقه و بیشتر بدون وقفه طول می‌کشد. در طی این چرخه‌ها خواب NREM عملا متوقف می‌شود.

مصرف الکل قبل از خواب می‌تواند موجب سرکوب خواب REM در طی چرخه‌های پایانی خواب شود. از آنجایی که الکل آرام‌بخش است، شروع خواب برای این افراد کوتاه‌تر است و بسیاری خیلی سریع وارد مرحله خواب عمیق می‌شوند.

با گذشت زمان، این باعث ایجاد عدم تعادل بین خواب موج آهسته و خواب REM می‌شود و در نتیجه خواب REM کمتر و خواب موج آهسته بیشتر می‌شود. همین امر کیفیت کلی خواب را کاهش می‌دهد و این می‌تواند منجر به مدت زمان خواب کمتر و اختلالات خواب بیشتر شود.

الکل و بی خوابی

بی خوابی که شایع‌ترین نوع اختلال خواب است، به عنوان مشکل مستمر در شروع، مدت زمان، تثبیت و کیفیت خواب تعریف می‌شود.

بی خوابی علیرغم تمایل و اشتیاق به خواب رخ می‌دهد و منجر به خواب آلودگی مفرط در طول روز و سایر اثرات منفی خواهد شد.

از آنجایی که الکل می‌تواند خواب REM را کاهش دهد و موجب اختلال در خواب شود، افرادی که قبل از خواب الکل مصرف می‌کنند معمولا علائم بی خوابی را تجربه کرده و روز بعد خواب آلودگی مفرط را احساس می‌کنند.

این می‌تواند آن‌ها را وارد یک چرخه معیوب کند که شامل خود درمانی با الکل به منظور خوابیدن، مصرف کافئین و سایر محرک‌های برای هوشیاری در طول روز و مصرف الکل به عنوان یک آرام‌بخش برای از بین بردن این محرک‌ها است.

مصرف زیاد الکل؛ مصرف بیش از حد الکل در یک بازه زمانی کوتاه موجب بالا رفتن سطح الکل در خون تا 08/0 % یا بیشتر می‌شود.

این به طور خاص بر کیفیت خواب تاثیر می‌گذارد. در مطالعات اخیر، افرادی که به طور منظم در سوءمصرف الکل به صورت هفتگی شرکت می‌کنند،‌ بیشتر مستعد مشکل به خواب رفتن و در خواب رفتن هستند.

این یافته‌ها هم برای مردان و هم برای زنان صادق است. روند مشابه‌ای در نوجوانان، جوانان، میانسالان و افراد مسن دیده می‌شود.

محققان به ارتباط بین سوءمصرف الکل به مدت طولانی و مشکلات مزمن خواب اشاره کرده‌اند. ظرفیت افراد نسبت به مصرف الکل خیلی سریع افزایش می‌یابد و همین امر موجب می‌شود تا قبل از خواب بیشتر الکل مصرف کنند تا زودتر به خواب روند.

افرادی که به اختلالات مصرف الکل مبتلا هستند، اغلب علائم بی خوابی را گزارش می‌کنند.

الکل و آپنه خواب

آپنه خواب اختلالی است که با تنفس غیرطبیعی و وقفه موقتی در تنفس در طول خواب مشخص می‌شود. این وقفه‌ها در تنفس به نوبه خود می‌توانند موجب اختلالات خواب و کاهش کیفیت خواب شوند.

آپنه انسدادی خواب (OSA) به دلیل انسداد فیزیکی در پشت گلو رخ می‌دهد، در حالی که آپنه خواب مرکزی (CSA) به این دلیل رخ می‌دهد که مغز نمی‌تواند به درستی به ماهیچه‌های کنترل کننده تنفس سیگنال ارسال کند.

در طی دوره‌های تنفسی مرتبط با آپنه خواب که فرد در طی شب تجربه می‌کند، ممکن است صداهای خفگی تولید کند.

افراد مبتلا به آپنه خواب همچنین مستعد خروپف با صدای بلند و مخرب هستند. برخی از مطالعات بیان کرده‌اند که مصرف الکل به آپنه خواب کمک می‌کند زیرا باعث شل شدن ماهیچه‌های گلو شده که به نوبه خود مقاومت بیشتری در طول تنفس ایجاد می‌کند.

این می‌تواند علائم OSA را تشدید کند و منجر به وقفه‌های تنفسی مخرب و نیز خروپف شدیدتر شود.

علاوه بر این، مصرف تنها یک وعده الکل قبل از خواب می‌تواند منجر به OSA و خروپف شدیدتر حتی برای افرادی شود که آپنه خواب برای آن‌ها تشخیص داده نشده است.

ارتباط بین آپنه خواب و الکل تا حدودی به طور گسترده مورد بررسی قرار گرفته است. توافق نظر کلی این مطالعات این است که مصرف الکل خطر ابتلا به آپنه را تا 25% افزایش می‌دهد.

سوالات متداول الکل و خواب

درمان مشکلات خواب در اورا اسلیپ

اگر احساس می‌کنید که همه راه‌ها را امتحان کرده‌اید و در خوابیدن مشکل دارید، با ما تماس بگیرید.

ما در اورا اسلیپ می‌توانیم با همکاری شما و پزشک متخصص خواب دلیل اصلی مسائل خواب را شناسایی کنیم (فرقی نمی‌کند که حاد است یا مزمن) و یک برنامه شخصی‌سازی شده را مطابق با نیازهای شما ارائه دهیم.

تیم ما همراه با دکتر فریبا معینی پور تخصص لازم برای انواع درمان اختلالات خواب را در اختیار دارد مانند درمان بی خوابی، درمان خروپف و درمان آپنه خواب و می‌تواند به شما کمک کند تا به راحتی بخوابید.

برای دریافت نوبت و مشاوره تلفنی با ما تماس بگیرید تا متوجه شوید که چگونه می‌توانیم به شما کمک کنیم

منبع : sleepfoundation

بیشتر بخوانید :

چگونه خواب خود را تنظیم کنیم و یک روتین خواب منظم ایجاد کنیم