چه بیماری هایی باعث بی خوابی می شود؟

بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیقاتی که بر روی خواب و تاثیرات آن انجام شده، نقش خواب برای تامین سلامت جسم و روان امری ثابت شده می باشد. بدن تمام افراد برای تامین انرژی از دست رفته و ترمیم بافت ها و عضلات آسیب دیده به خواب با کیفیت بخصوص خواب شبانه نیازمند است.

بی خوابی و انواع مختلف بیماری ها رابطه مستقیمی با یک دیگر دارند به عبارت دیگر هرچه بی خوابی بیشتر شود خطر ابتلا به بیماری های جسمی و روانشناختی مانند افسردگی، اختلالات عصبی، بیماری های قلبی و عروقی افزایش پیدا کرده یا بر شدت آن ها می افزاید.

گاها همه ما تجربه بی خوابی شبانه را داشته ایم اما تداوم این امر در طولانی مدت مسئله ای نیست که به آن بی توجه باشیم چرا که خطرناک بوده و تاثیرات مخربی بر تمام جنبه های زندگی افراد می گذارد. بی خوابی علت های مختلفی دارد که که یکی از شایع ترین علت های آن بیماری می باشد. در این مقاله بررسی می شود که چه بیماری هایی باعث بی خوابی می شود؟

بی خوابی چیست؟

 بی خوابی عبارت است از عدم توانایی برای خوابیدن یا ماندن طولانی مدت در حالت خواب، بیدار شدن های مکرر در هنگام خواب و ناتوان بودن برای خواب مجدد، یا خوابی که باعث تجدید قوا و رفع خستگی نشود. البته بی خوابی با توجه به علت بروز آن انواع مختلفی دارد از جمله:

بی خوابی اولیه : چیزی در محیط پیرامون، سلامت فیزیکی یا سلامت روان شما وجود ندارد که موجب بروز مشکلات خواب در شما شود.

پزشکان بر این باورند که مغز برخی از افراد وقتی که موقع خواب است،‌ بیشتر از سایرین هوشیار باقی می ماند. هنوز مشخص نیست، اما این می تواند در نتیجه برخی تفاوت های فیزیکی و احتمالا ژنتیکی در مغز باشد. دانشمندان در حال بررسی دلایل احتمالی این مشکل هستند.

بی خوابی زود گذر یا گذرا: این بی خوابی معمولا بین چند روز تا یک هفته طول می کشد و عمر درازی ندارد. علت بروز آن می تواند تجربه تلخ یک حادثه بوده باشد که با گذر زمان از بین می رود.

بی خوابی حاد: این بی خوابی نوعی مشکل در خوابیدن است که بیش از یک هفته یا چند ماه می باشد. معمولا به دنبال تغییرات هورمونی و شیمیایی که در بدن شکل می گیرد رخ می دهد. به طور مثال در دروند ترک مواد مخدر بدن به دنبال راهی است که بتواند خود را با نبود این مواد هماهنگ کند و طی این تلاش بی خوابی حاد خود را نشان می دهد. در این جا پس گذشت زمان وقتی بدن به حالت نرمال خود بازگشت بی خوابی نیز به خودی خود از بین می رود.

بی خوابی مزمن یا طولانی مدت: بعضی از بی خوابی ها بسیار طولانی بوده و گاهی برای برخی افراد تبدیل به یک عادت غیر قابل ترک در آمده است. این بی خوابی ها معمولا سابقه ای یک ساله یا بیش از آن دارند که تا حد زیادی برای حواس افراد اختلالات شدید ایجاد می کند. بر خلاف دو نوع بی خوابی قبل علت این بی خوابی ریشه ای بوده و نیازمند درمان تخصصی تری در این زمینه دارد.

بهترین روش برای درمان این دسته از بی خوابی مراجعه به دکتر متخصص خواب می باشد که مرکز اوراسلیپ با داشتن بهترین افراد و دکتر فریبا معینی پور در این زمینه می تواند نقش موثری در درمان آن داشته باشد.

چه بیماری هایی باعث بی خوابی می شود و راهکارهای درمانی آن چیست؟

بی خوابی علت های مختلفی دارد که مهم ترین علت آن داشتن اختلالات روانی می باشد، البته برخی مشکلات و آسیب های جسمانی نیز وجود دارند که به شدت مختل کننده روند خواب هستند. اما عوارض این نوع بیماری ها را می توان با مصرف برخی داروهای شیمیایی کاهش داد.

زمان خواب نامنظم

اگر ساعت بدن شما سردرگم شود، ممکن است وقتی که باید بخوابید شما را بیدار نگه دارد. شاید این نتیجه زمان خواب نامنظم، پرواز طولانی از یک منطقه زمانی دیگر، شب کاری یا تغییر شیفت های کاری باشد.

برخی از افراد ریتم شبانه روزی متفاوتی دارند که آن ها را از هماهنگی با فعالیت های معمولی خارج می کند، بنابراین خوابیدن در زمان خواب طبیعی برای آن ها دشوار می شود.

کم کاری یا پر کاری تیروئید

وجود هر نوع اختلالی از جمله پر کاری یا کم کاری در تیروئید باعث بروز مشکلات زیادی در روند خواب طبیعی و با کیفیت می شود. غده تیروئید با ترشح هورمون هایی که وظیفه سوخت و ساز بدن را به عهده دارد نقشی اساسی در تمام سیستم بدن ایفا می کند. از جمله تاثیراتی این غده بر بدن دارد می توان افزایش یا کاهش اشتها، ایجاد تغییراتی در خلق و خو، عملکرد مغز و ذهن و همچنین چرخه خواب و بیداری را می توان نام برد.

گاهی بی خوابی می تواند نتیجه پر کاری تیروئید باشد، این پر کاری خوابیدن را به مراتب سخت می کند. زیرا این پر کاری نشانه هایی دارد از جمله لرزش عضلات بخصوص دست، تپش شدید قلب، تحریک غده تعریق، ضعف عضلات، افزایش اضطراب و تحریک پذیری که تمرکز خواب را از بین می برد.

از سویی کم کاری تیروئید نیز به نوعی باعث بروز بی خوابی شده یا آن را تشدید می کند. بدین صورت که فردی که دچار کم کاری تیروئید است مکررا از خواب بیدار می شود در عین حالی که حس خواب دارد.

از دیگر علائم کم کاری تیروئید افسردگی، احساس خستگی مفرط، کاهش تمرکز، حواس پرتی، خشک شدن سطح پوست و حس سرمای دائمی می باشد که تمام این موارد مختل کننده خواب می باشد. اختلالات تیروئید را می توان به سادگی با گرفتن یک تست خون مشخص کرد.

وجود اضطراب، استرس

بررسی ها نشان می دهد اضطراب مهم ترین و شایع ترین علت بروز بی خوابی می باشد. گاهی میزان اضطراب ها می تواند شدید و حاد بوده و نتیجه یک اتفاق ناخوشایند مانند مرگ یکی از نزدیکان و تجربه یک تصادف شدید بوده که خواب را به کلی از فرد مورد نظر می گیرد.

گاهی نیز می تواند گذرا و مزمن باشند به دلیل فشار روحی و عاطفی که در یک برهه زمانی کوتاه برای فرد رخ می دهد یا نتیجه یک مشاجره شغلی و خانوادگی باشد که معمولا واکنشی در مقابل این اتفاقات است. هر دونوع این اضطراب ها عاملی هستند که خواب را از بین می برند. البته باید بدانید که بی خوابی خود نیز بر میزان اضطراب تاثیر گذار بوده و تا حد زیادی آن را افزایش می دهد.

به عبارت دیگر رابطه بی خوابی و اضطراب یک رابطه خطی مستقیم بوده و وجود هر کدام سبب تشدید دیگری می شود. درمان هر کدام از آن ها نیز در بهبودی دیگری نقش دارد. اضطراب نوعی اختلال روانی می باشد که با روش های درمانی رفتاری و روانشناختی قابل درمان است.

این روش کمی تخصصی تر از روش های درمانی دیگر بوده و نیازمند افراد با تجربه فعال در این زمینه می باشد.

اگر مدت زیادی است که دچار اضطراب و به دنبال آن بی خوابی هستید توصیه می شود در اولین فرصت در گرفتن مشاوره آنلاین یا حضوری از پزشکان مرکز اورا اسلیپ به درمان بی خوابی خود اقدام کنید زیرا اضطراب علاوه بر بی خوابی عوارض دیگری همچون دردهای عضلانی، مشکلات معده، افزایش یا کاهش اشتها و افزایش کسالت و خستگی می گردد.

بیماری روانی

آشفتگی وضعیت روانی در بیشتر از نیمی از موارد بی خوابی نقش دارد. افراد مبتلا به افسردگی بیشتر به مشکلات خواب ازجمله بی خوابی مبتلا می شوند.

این مسئله در افراد مبتلا به اختلالات اضطراب، دوقطبی و وسواس فکری نیز صادق است. شیوه ای که خواب شما تحت تاثیر قرار می گیرد، سرنخ هایی در مورد بیماری را ارائه می دهد. پس از کمک گرفتن برای بی خوابی، تشخیص اختلال روانی غیرمعمول نیست.

اختلال سندرم پای بی قرار

یکی از اختلالات خوابی که معمولا به درستی شناخته و تشخیص داده نمی شود سندرم پای بی قرار می باشد. این اختلال همراه با درد، سوزش و خارش در ناحیه پا و کف پا می باشد. این اختلال به طور معمول در هنگام شب تشدید شده و فرد مبتلا را مجبور به راه رفتن، تکان دادن و کشیدن پا روی سطحی کمی سفت می کند تا از میزان حساسیت آن کم شود.

این حالت تا صبح و در هنگام خواب بارها رخ می دهد و به راحتی خواب را از بین می برد. نتیجه تحقیقات پزشکی نشان می دهد که دو سوم افراد مبتلا به این اختلال به طور کلی از خواب با کیفیت شبانه فاصله گرفته و در پایین ترین میزان عملکرد مغز و بدن خود قرار دارند.

بدین صورت که ذهن به طور مداوم فعال و درگیر بوده و زمانی را برای استراحت ندارد، بدن نیز قادر به دفع سموم و ترمیم بافت های آسیب دیده خود نیست، زیرا این کار فقط در طول خواب شبانه انجام می گیرد.

مشکلات تنفسی

خروپف شدید می تواند ناشی از آپنه خواب باشد که باعث می شود تنفس قطع شده و بیمار در طی شب صدها بار از خواب بیدار شود. شما ممکن است آن را به یاد نیاورید، اما روز بعد احساس خستگی و کسالت خواهید داشت.

گاهی اوقات این مشکل به وزن شما مرتبط است، اما نه همیشه. آلرژی بینی و آسم نیز می تواند اختلالاتی را در تنفس ایجاد کند. پزشک می تواند شما را معاینه کرده و در مدیریت و درمان این شرایط به شما کمک کند.

زوال عقل

همراه با از دست دادن حافظه، آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل می توانند باعث ناآرامی افراد شوند و فرد در زمانی که قرار است به خواب برود، بی قرار شود. این به عنوان سندرم غروب آفتاب شناخته می شود.

فرد ممکن است در زمان خواب سردرگم، مضطرب،‌ بی قرار یا پرخاشگر شود و شروع به قدم زدن، تکان خوردن یا حتی سرگردانی کند. گاهی اوقات این رفتار به خودی خود محو می شود،‌ اما گاهی اوقات آن ها را تمام طول شب بیدار نگه خواهد داشت.

مشکلات و بیماری های گوارشی

اختلالات گوارشی (GI) مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و بیماری رفلاکس اسید معده به مری (GERD) نیز به مشکلات خواب مرتبط می شوند.

شایع ترین بیماری مربوط به معده و خواب دردهای عصبی معده و ریفلاکس اسید معده می باشد. دردهای عصبی معده ناشی از اضطراب ها و استرس روزانه ای است که دلایل مختلفی دارد و تنها راه درمان آن نیز کنترل و کاهش میزان فشار عصبی می باشد.

ریفلاکس معده نوعی دیگر از دردهای معده می باشد که باز هم مختل کننده خواب است، بدین صورت که اسید معده از قسمت مری به سمت دهان بازگشته و سوزشی در ناحیه قفسه سینه و گلو ایجاد می کند. ریفلاکس معده بیشتر در هنگام شب و زمانی که به پشت خوابیده اید اتفاق می افتد و نیازمند عمل بلع و ترشح زیاد بزاق دهان است تا اثرات آن را کاهش دهد.

اما از آن جا در هنگام خواب اکثر سیستم های بدن غیر فعال می شود این نوع فعالیت ها نیز کاهش پیدا می کند. همین امر سبب می شود فرد دچار بی خوابی شده یا کیفیت خوابی که دارد تا حد زیادی کاهش پیدا کند.

اگر دچار مشکلاتی از قبیل خشکی گلو، دشواری و ناتوانی در بلغ و سوزش گلو هستید و از بی خوابی ناشی از این موارد رنج می برید، بهترین راهکار مراجعه پزشک متخصص در این زمینه می باشید.

دردها و مشکلات جسمانی

دردها و مشکلات جسمانی تاثیر زیادی بر تمام جنبه های زندگی بشر دارد از جمله از بین رفتن کامل تمرکز و یادگیری و همچنین درک مسائل، خواب نیز شامل مواردی می شود که بیماری های جسمانی مختل کننده آن است.

از آرتروز گرفته تا درد کمر مزمن، فیبرومیالژیا، سرطان یا سایر بیماری ها، درد می تواند مانع از آرامش شما شود و در خواب اختلال وارد کند. این موضوع پیچیده تر از این هاست زیرا بی خوابی خود می تواند درد را تشدید کند و یک چرخه معیوب به وجود می آید.

شما ممکن است با علائمی جدا از بیماری اصلی روبرو شوید.

بدین صورت که بی خوابی آستانه تحمل درد را کاهش داده و تحریک پذیری در مقابل تمامی پدیده ها را افزایش می دهد. اگر مدت زیادی می باشد که به دلیل مشکلات جسمانی دچار بی خوابی می باشید بهتر است بدانید که بی خوابی عوارض این نوع بیماری ها را بیشتر می کند.

ساده ترین راهکار برای درمان این دسته از بی خوابی ها باید تمام مشکلات جسمانی که به هر دلیلی به وجود آمده اند را درمان کنید.

عوارض جانبی مصرف داروها و برخی ترکیبات شیمیایی

داروهای آلرژی، بیماری های قلبی، فشار خون بالا، مشکلات تیروئید و افسردگی مانند فلوکستین ممکن است باعث بی خوابی شوند.

داروهایی برای بیماری پارکینسون و ADHD نیز شما را بیدار نگه می دارند. سودوافدرین موجود در بسیاری از داروهای ضداحتقان بدون نسخه نیز همین تاثیر را دارد.

اگر فکر می کنید دارویی بر خواب شما تأثیر می گذارد، در مورد تنظیم یا تغییر آن با پزشک خود مشورت کنید.

در برخی موارد بی خوابی به دلیل وجود بیماری نمی باشد بلکه اثر دارویی است که برای درمان آن مصرف شده است. گاهی نیز مصرف دارویی بدون تجویز پزشک یا بیشتر از دز تعیین شده بروز بی خوابی را تشدید می کند.

البته این داروها عوارض دیگری جز بی خوابی دارند که عاقلانه ترین کار انتخاب روش های درمانی غیر دارویی می باشد. برای تشخیص و درمان انواع زیادی از این نوع مشکلات که سبب بی خوابی می شود باید به فرد متخصص مراجعه کرد.

خارش

بیماری هایی مانند پسوریازیس و اگزما می توانند باعث سوزش و خارش پوست شوند به گونه ای که فرد به غیر از آن به چیز دیگری فکر نمی کند. هیچ چیز نمی تواند موجب حواس پرتی شما شود.

حتی اگر هم به خواب بروید، ممکن است آنقدر پوست خود را خراش دهید که از خواب بیدارتان کند. خوشبختانه، اقداماتی برای تسکین پوست در چنین شرایط وجود دارد. اگر علت اصلی خارش پوست خود را نمی دانید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

بیماری پارکینسون

افراد مبتلا به این بیماری نسبت به همسن و سالان خود کمتر می خوابند و بیشتر از خواب بیدار می شوند. این بیماری در سیگنال های مغزی و عصبی اختلال وارد می کند و احتمال آپنه خواب و بیدار شدن برای رفتن به دستشویی در فرد افزایش می یابد. این بیماری همچنین مرحله خواب REM که مرحله مهمی از خواب است را مختل می کند. اضطراب و افسردگی مرتبط به آن نیز منجر به مشکلات خواب می شود. داروهایی که برای بهبود خواب تجویز می شوند خود باعث سردرگمی برخی از افراد مبتلا به بیماری پارکیسنون خواهند شد.

یائسگی

معمولا در میانسالی، بدن یک زن به آرامی تولید پروژسترون و استروژن را متوقف می کند. تغییر در تعادل هورمون ها و سایر تغییرات که معمولا در این سن در زندگی فرد رخ می دهند، فرد را به فاکتورهایی مانند استرس که خواب را تحت تاثیر قرار می دهند حساس تر می کند.

گرگرفتگی های شدید؛ افزایش آدرنالین که موجب بالا رفتن دمای بدن می شود؛ می تواند تا اندازه ای ناخوشایند باشد که گاهی چندین بار غرق در عرق از خواب بیدار شوید.

PMS

زنان مبتلا به سندرم پیش قاعدگی (PMS) و اختلال نارسایی پیش از قاعدگی (PMDD) اغلب با مشکل خواب دست و پنجه نرم می کنند. این معمولا کمی قبل یا در دوران قاعدگی رخ می دهد.

تغییرات هورمونی بر دمای بدن شما تاثیر گذاشته و تولید ملاتونین؛ یک هورمون مهم برای خواب را تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین، تغییرات در خلق و خو ناشی از PMS یا PMDD خواب خوب شبانه را برای فرد دشوارتر می کند.

بیشتر بخوانید : علت بی خوابی قبل از پریودی + نکات و درمان ها

بارداری

اکثر زنان – 78٪ – در برخی از مراحل بارداری خود مشکل خواب دارند. دلایل زیادی برای آن وجود دارد، از جمله:

• تغییرات هورمونی
• نیاز به دفع بیشتر
• سوزش سر دل یا حالت تهوع
• مشکل در راحت دراز کشیدن
• کمر درد یا گرفتگی عضلات پا
• اضطراب
• رویاهای واضح

خواب کافی در دوران بارداری بسیار مهم است. بنابراین، اگر از مشکلات خواب رنج می برید پزشک خود را مطلع کنید.

بی خوابی با شما چه می کند؟

کمبود خواب می تواند شما را بداخلاق، بدخلق، مضطرب و افسرده کند. همچنین فکر کردن و به یاد آوردن نیز برای شما سخت تر می شود.

احتمال این که تصادف کنید یا به خود و دیگران آسیب بزنید نیز افزایش می یابد. بی خوابی با مشکلاتی مانند چاقی، فشار خون بالا، دیابت و بیماری های قلبی در ارتباط است.

چه چیزهایی می توانند به بی خوابی کمک کنند؟

برای کمک به تنظیم خواب خود، از اتاق خواب شروع کنید. اتاق خواب باید تاریک، ساکن، امن، راحت و خنک باشد. از مصرف کافئین حتی در حد نرمال اگر موجب بی خوابی شما می شود، اجتناب کنید.

قبل از خواب، حمام آب گرم، مطالعه یا حرکات کششی سبک را امتحان کنید. از انجام فعالیت های پر سروصدا و بحث های سنگین و نیز خوردن غذاهای چرب و سنگین اجتناب کنید.

ورزش در اوایل صبح می تواند به شما کمک کند و صبح ها کمی نور خورشید دریافت کنید.

کلام آخر

بی خوابی با توجه به عوارض زیاد و به مراتب خطرناکی که دارد باید هرچه زودتر درمان شود. درمان بی خوابی بدون تشخیص علت بروز آن امکان پذیر نمی باشد، بنابراین باید با مراجعه به بهترین مراکز درمانی ریشه بروز آن را پیدا کرده و سپس به بهترین روش درمانی که بیشترین بازدهی را دارد انتخاب کنید.

مرکز درمان اختلالات خواب اوراسلیپ به صورت تخصصی به درمان تمام اختلالات خواب مانند : درمان خروپف، درمان آپنه خواب پرداخته و موثرترین شیوه های درمانی را به کار می گیرد. تاثیر راهکارهای درمانی علاوه بر این که به علت بروز اختلالات خواب و بی خوابی بستگی دارد به آناتومی بدن و ویژگی های شخصیتی و روانی فرد مبتلا نیز مربوط می شود.

بنابراین توصیه می شود از بهترین راهکار که مراجعه به افراد متخصص فعال در این زمینه می باشد استفاده کنید. برای دریافت نوبت و مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید.

شماره های تماس :

سوالات متداول

منبع : webmd

مقالات بیشتر:

چرا بی خوابی باعث سردرد می شود؛ علت و درمان

عوارض و مضرات بی خوابی شبانه

عوارض کم خوابی چیست